Касьцёл Сьвятога Казімера і кляштар дамініканаў — помнік архітэктуры XVIII ст.
Помнік сакральнай архітэктуры | |
Касьцёл Сьвятога Казімера і кляштар дамініканаў | |
Касьцёл Сьвятога Казімера і кляштар дамініканаў | |
Краіна | Беларусь |
Места | Стоўпцы |
Каардынаты | 53°28′38.30″ пн. ш. 26°43′56.60″ у. д. / 53.4773056° пн. ш. 26.7323889° у. д. 26°43′56.60″ у. д. / 53.4773056° пн. ш. 26.7323889° у. д. |
Будаваньне | 1623—1675 гады |
Касьцёл Сьвятога Казімера і кляштар дамініканаў | |
Касьцёл Сьвятога Казімера і кляштар дамініканаў на Вікісховішчы |
у Стоўпцах. Знаходзіўся ў цэнтры места, на Рынку. У 2-й палове XIX ст. улады Расейскай імпэрыі гвалтоўна перарабілі касьцёл пад царкву Маскоўскага патрыярхату. У 1960-я гады савецкія ўлады зруйнавалі касьцёл (захаваліся падмуркі). Твор архітэктуры барока.
Комплекс складаўся з касьцёла і кляштарнага корпуса.
Касьцёл і кляштар дамініканаў у Стоўпцах у 1623 годзе фундавалі ваявода менскі Аляксандар Слушка і яго жонкай Соф’я Канстанцыя зь Зяновічаў. Да 1640 году манахі збудавалі драўляны жылы корпус кляштару і пачалі будаваць мураваны касьцёл.
З 1639 году кляштар атрымаў статус канвэнту, Стаўпецкая дамініканская місія ўваходзіла ў Рускую правінцыю сьвятога Яцка з цэнтрам у Львове. Першым прыёрам быў Фабіян Мілашэвіч, які ў 1640 годзе вярнуўся ў Стоўпцы кіраваць будаваньнем касьцёла (памёр у 1644 годзе да сканчэньня працаў і спачыў у асьвячонай у яго гонар новазбудаванай касьцельнай капліцы). З прычыны вайны Маскоўскай дзяржавы з Рэччу Паспалітай 1654—1667 гадоў касьцёл кансэкравалі толькі ў 1675 годзе.
У канцы XVІІІ ст. у мураваным кляштары месьціліся трапезная, архіў, бібліятэка (у 1804 годзе налічвала 79 кніг), дзейнічалі парафіяльная школа і шпіталь.
Па другім падзеле Рэчы Паспалітай (1793 год), калі Стоўпцы апынуліся ў складзе Расейскай імпэрыі, касьцёл і кляштар працягвалі дзейнічаць. Па здушэньні вызвольнага паўстаньня (1830—1831) у 1833 годзе расейскія ўлады ліквідавалі кляштар дамініканаў, у кляштарным корпусе разьмясьцілі жаночую вучэльню, а касьцёл пачаў дзейнічаць як парафіяльны. Па здушэньні нацыянальна-вызвольнага паўстаньня (1863—1864) у 1867—1883 гадох яны перарабілі касьцёл пад царкву Ўрадавага сыноду Расейскай імпэрыі (Маскоўскай царквы).
Будынак касьцёла пацярпеў ў Першую сусьветную вайну (згарэлі ўсе надбудаваныя купалы-цыбуліны).
У 1921 годзе ў міжваеннай Польскай Рэспубліцы будынак касьцёла вярнулі каталікам, якія пачалі паступова яго аднаўляць. Будынак нязначна пацярпеў ад пажару ў час Другой сусьветнай вайны. У 1960-я гады савецкія ўлады зьнішчылі помнік.
Касьцёл — помнік архітэктуры раньняга барока. Гэта была 3-нэфавая прастакутная ў пляне базыліка з 2-вежавым галоўным фасадам. Вежы мелі аднолькавае на ўсю вышыню квадратнае папярочнае сечыва, што надавала ім манумэнтальнасьць. Звонку будынак адзначаўся сьціплым дэкорам: роўныя пілястры і нішы, бакавыя нэфы мелі аркавыя вокны-біфорыюмы. Вынікам маскоўскай перабудовы 2-й паловы XIX ст. стала зьніжэньне вежаў і іх завяршэньне купаламі-цыбулінамі. Над шчытом фасаду збудавалі шатровую званіцу таксама з купалам-цыбулінай. Яшчэ адзін купал-цыбуліну на васьмерыковым барабане паставілі над 2-схільным дахам цэнтральнага нэфа. Купаламі-цыбулінамі завяршылі прыбудаваны прытвор і арыгінальную далучаную да асноўнага аб’ёму з паўднёвага боку цэнтрычную капліцу Сьвятога Дамініка.
Асноўным дэкаратыўным элемэнтам інтэр’еру быў галоўны і 8 кулісных алтароў. Скляпеньні нэфаў і купал аздабляліся ляпнымі кесонамі і фрэскавай размалёўкай. У касьцёле захоўваліся шматлікія творы іканапісу і скульптуры высокамастацкай работы, партрэт фундатара Аляксандра Слушкі.
Кляштарны корпус — 2-павярховы прастакутны ў пляне будынак з двума ўваходамі з бакоў.
This article uses material from the Wikipedia Беларуская (тарашкевіца) article Касьцёл Сьвятога Казімера і кляштар дамініканаў (Стоўпцы), which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Зьмест даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначанае іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (тарашкевіца) (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.