Гандвана
Гандва́на — назва буйнога кантынэнту, які доўгі час існаваў у паўднёвым паўшар’і Зямлі.
Гандвана складалася з сучасных мацерыкоў Афрыка, Паўднёвая Амэрыка, Антарктыда, Аўстралія, а таксама з вострава Індастану, які пасьля сутыкненьня зь Ляўразіяй стаў паўвостравам.
Гандвана ўзьнікла прыкладна 530—750 млн гадоў таму й доўгі час разьмяшчалася вакол Паўднёвага полюсу. У раньнім палеазоі яна паступова перамяшчалася на поўнач і злучылася ў эпоху каменнавугальнага пэрыяду (360 млн гадоў таму) з паўночнаамэрыканскім-скандынаўскім мацерыком у гіганцкі протакантынэнт Пангэя.
Аднак падчас юрскага пэрыяду каля 180 млн гадоў таму Пангэя зноўку раскалолася на Гандвану й паўночны кантынэнт Ляўразію, якія падзяліў акіян Тэтыс. 30 млн гадоў пасьля, у тым жа юрскім пэрыядзе Гандвана сама пачала распадацца на вышэйпералічаныя (цяперашнія) мацерыкі. Спачатку, 150 млн гадоў назад, Гандвана раскалолася на дзьве часткі, адна зь якіх ўключала Афрыку й Паўднёвую Амэрыку, іншая — Аўстралію, Антарктыду й паўвостраў Індастан. Канчаткова ўсе сучасныя мацерыкі вылучыліся з Гандваны толькі ў канцы крэйдавага пэрыяду, 70—80 мільёнаў гадоў таму.
Вонкавыя спасылкі
This article uses material from the Wikipedia Беларуская (тарашкевіца) article Гандвана, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Зьмест даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначанае іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (тарашкевіца) (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.