Кӏиабилеб Дунялалъулаб Рагъ
КӀиабилеб дунялалъулаб рагъ (1 сентябр 1939 — 2 сентябр 1945) — кӀиго кӀудияб рагъулгун-сиясияб коалициялда гьорьоб ккараб рагъ, жиб хадуб инсанияталъул тарихалда бищун кӀудияб рагъул конфликтлъун лугӀараб.
КӀиабилеб дунялалъулаб рагъ |
---|
КвегӀаб хӀуби (тӀасан гъоркье): Гитлер Эйфелил сиялъул фоналда, июн 1940 с.; Макс Альпертил сурат «Комбат» — советияв офицерас солдатал гьужумалде ахӀулаго, июл 1942 с.; американияб 1-себ лъелаб дивизия «Омаха» пляжалда гӀодор рахъин, 6 июн 1944 сон; советияб байрахъ рейхстагалъул тӀохда лъолаго, май 1945 сон. Кваранаб хӀуби (тӀасан гъоркье): гъанкъун унеб американияб линкор «Аризона» Перл-Харборалда гьужумалъул гӀилаялде, 7 декабр 1941 сон; немцазул танк «Тигр» шималияб Франциялде, март 1944 сон; Иводзимаялда байрахъ лъей 23 феврал 1945 сон; Нагасакиялда тӀад ядернияб гӀурдахӀан, 9 август 1945 сон. |
Къо-моцІ | 1 сентябр 1939 — 2 сентябр 1945 |
---|
БакІ | |
---|
ХІасил | Антигитлерияб коалициялъул бергьенлъи; Япониялъул, Германиялъул ва гьезул союзниказул капитуляция, Союзникабазул аскараз Германиялъул оккупация гьаби ЦМГӀ гӀуцӀи Фашизмалъул ва нацизмалъул идиология гьукъи ва каки Кӏудабиританиялъул ва Франциялъул асар дунялалъул сиясаталда дагьлъи СССР ва АЦШ сверхдержавабилъун лъугӀи Дуниял кӀиго къокъаялда бикьи, Квачаб рагъ байбихьи Бакъбаккул ва Марказияб Европаялда просоветияб хӀукуматал рачӀи Деколонизациялъул процесс байбихьи |
---|
|
Къеркьеялъул рахъал |
---|
Антигитлерияб коалиция Аслиял гӀахьалал - Халип:Флаг / Польша Польшаялъул Республика (09—10.1939)
- Халип:Флаг / Польша КъватӀиса Польшаялъул хӀукумат
- Халип:Флаг / Кӏудабиритан Кӏудабиритан
- • Халип:Флаг / Австралия
• Халип:Флаг / Британиялъулаб Индия • Халип:Байрах • Халип:Флаг / Цӏияб Зеландия • Халип:Флаг / ЖАС | «Осалъул» пачалихъал ва гьезул соаюзникал - Нацистияб Германия Нацистияб Германия
- Халип:Флаг / Италия Италиялъул королевство (1940—1943)
- Халип:Флаг / Япониялъул империя Япония (1941 с. нахъе)
|
Командирзаби ва церехъаби |
---|
Халип:Флаг / СССР Иосиф Сталин Халип:Флаг / Китаялъул Республика (1912—1949) Чан Кайши Халип:Флаг / Франция Альбер Лебрен Халип:Флаг / Кӏудабиритан Невилл Чемберлен → Уинстон Черчилль → Клемент Эттли Халип:Флаг / Франция Шарль де Голль Халип:Флаг / АЦШ Франклин Рузвельт † → Гарри Трумэн | Нацистияб Германия Нацистияб Германия Адольф Гитлер † Халип:Флаг / ИталияХалип:Флаг / Италия Бенито Муссолини † Халип:Флаг / Япониялъул империя Хирохито |
Къурбанал ва камиял |
---|
гӀ-ш. 16 млн рагъулав, 30 млн гӀадиязул | гӀ-ш. 9 млн рагъулав, 8 млн гӀадиязул |
55—70 млн кӀиябго рахъалдаса хварал |
Доб мехалъ дунялалда букӀараб 74 пачалихъалдаса гьелда гӀахьаллъана 62 пачалихъ (Дунялалъул халкъалъул 80 %).
ЦӀарал
Цебетарих
ГӀилаби
- 1919 соналъ Версалалъулаб къотӀиялъ Германиялъе лъурал захӀматал шартӀал
- А. Гитлерил националгун-социалистиял идеяби ва сиясат
- Цогидал пачалихъазул сиясат
- Версалгун-Вашингтоналъулаб халкъазул гьоркьолъиязул системаялъул хӀасилал
- Дунялалъулаб экономикияб кризис
Багьанаби
Рагъул ин
ХӀасилал
Технология
Рагъулал такъсирал
Солдатияб хӀалбихьи
Рагъалъул рахъкквей
Рагъалде дандечӀей
Рагъулаб хъулухъалде ахӀи
Дипломатия
Ирс ва ракӀалде щвей
Ралагье гьединго
Баянкьелал
МугъчӀваял
Библиография
This article uses material from the Wikipedia Авар article КӀиабилеб дунялалъулаб рагъ, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Контент рагьараб буго CC BY-SA 4.0 лицензиялда гъоркь, цогидаб бихьизабун гьечӀони. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Авар (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.