Авар Мухъ-Ракь
Авар мухъ-ракь ккола жакъа къоялъ авараз гӀумру гьабун бугеб территория, жибги бугеб Бакъбаккул Кавказалда.
Аваразул гӀемерисез (киназулго 85 %) гӀумру гьабун буго жидерго тарихияб ватӀаналда — Авариялда, жиб жакъасеб Дагъистаналъул бакътӀерхьун рахъалде кколеб, аваразул жеги 6 проценталъ гӀумру гьабулеб буго Россиялъул цогидал регионазда. Россия тун къватӀиб гӀумру гьабун буго аваразул 9 %, аслияб куцалъ Авар ЦӀоралда (жиб гьабсагӀат Азарбижаналда гъорлӀ бугеб , гьелъул хьондасебгин бакътӀерхьуда) ва Туркиялда диаспораби гӀадин.
Аварал ккола Дагъистаналъул киналниги 52 муниципалияб гӀуцӀиялъул 23 гӀуцӀиялда цӀикӀкӀанисеб халкълъун. Гьел гӀуцӀиязулги 14 ккола ккола аваразул гьисторикияб территориялъун. Гьединго аваразул гьисторикияб территориялъун ккола Азарбижаналда гъорлӀ бугеб ЦӀор (букӀараб ЧӀар Республика).
Аваразул тарихиял мухъал
Аваразул тарихиял мухъазул халкъалъул къадар кьун буго 2022 соналъул 1 январалде бугеб хӀалалъ, ва дагьабги мухӀканго 2010 соналъул халкъалъул къадаралъул хъвай-хъвагӀай гьабиялда рекъон:
| № | цӀар | байрахъ | герб | гӀатӀилъи км² | халкъ кинабниги 01.01.2020 чи | халкъ кинабниги 14.10.2010 чи | халкъ шагьаралъулаб 14.12.2010 чи (%) | гъорлӀе бачуна | админ. марказ | марказалъул халкъ 14.X.2010 чи. | карта |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Мухъал (муниципалиял мухъал) | |||||||||||
| 1 | Бакълъул мухъ (гІур. Гумбетовский район) |  | 676,16 | ↘21 280 | 22046 | 0 (0,00 %) | 15 м. гӀ. | МелъелтӀа р. | ↗3314 |  | |
| 2 | Болъихъ мухъ (гІур. Ботлихский район) |  | 687,93 | ↗59 920 | 54322 | 0 (0,00 %) | 20 м. гӀ. | Болъихъ р. | ↘11 944 |  | |
| 3 | ГӀахьвахъ мухъ (гІур. Ахвахский район) |  | 196,87 | ↘24 448 | 22014 | 0 (0,00 %) | 13 м. гӀ. | КӀкӀаратӀа р. | ↗5093 |  | |
| 4 | Гъуниб мухъ (гІур. Гунибский район) |  |  | 609,52 | ↗30 102 | 25303 | 0 (0,00 %) | 18 м. гӀ. | Гъуниб р. | ↘2629 |  |
| 5 | ЛъаратӀа мухъ (гІур. Тляратинский район) |  | 1 611,52 | ↗25 170 | 22165 | 0 (0,00 %) | 18 м. гӀ. | ЛъаратӀа р. | ↘1200 |  | |
| 6 | НахъбакӀ мухъ (гІур. Казбековский район) |  | 585,13 | ↗50 600 | 42752 | 5202 (12,17%) 1 ш.т.гь: Хадум (5202) | 13 м. гӀ. | Дилим р. | ↘9731 |  | |
| 7 | Унсоколо мухъ (гІур. Унцукульский район) |  |  | 559,86 | ↗32 144 | 29547 | 4886 (16,54 %) 1 ш.т.гь: Шамилхъала | 12 м. гӀ. | Шамилхъала ш.т.гь. | ↗4925 |  |
| 8 | Хунзахъ мухъ (гІур. Хунзахский район) | .png) | 551,91 | ↗33 019 | 31691 | 0 (0,00 %) | 24 м. гӀ. | Хунзахъ р. | ↗4245 |  | |
| 9 | Хьаргаби мухъ (гІур. Гергебильский район) |  | 346,52 | ↘20 037 | 19910 | 0 (0,00 %) | 10 м. гӀ. | Хьаргаби р. | ↘4818 |  | |
| 10 | ЦӀумада мухъ (гІур. Цумадинский район) |  | 1 178,48 | ↗26 911 | 23345 | 0 (0,00 %) | 23 м. гӀ. | Агъвали р. | ↗2969 |  | |
| 11 | ЦӀунтӀа мухъ (гІур. Цунтинский район) | 1 538,91 | ↗21 110 | 18282 | 0 (0,00 %) | 8 м. гӀ. | ЦӀунӀа р. | б/гь |  | ||
| БежтӀа мухъ (гІур. Бежтинский участок) |  | 575,34 | ↗8298 | 7240 | 0 (0,00 %) | 5 м. гӀ. | БежтӀа р. | ↘3502 |  | ||
| 12 | ЧӀарада мухъ (гІур. Чародинский район) |  | 894,03 | ↗13 518 | 11777 | 0 (0,00 %) | 13 м. гӀ. | ЦӀуриб р. | ↗2234 |  | |
| 13 | Шамилил мухъ (гІур. Шамильский район) | .jpg) | 892,19 | ↗30 693 | 28122 | 0 (0,00 %) | 25 м. гӀ. | ХӀебда р. | ↗2908 |  |
ЧӀел-бакӀал
Бакълъул мухъ
- Росдал боял:
- Росаби:
Болъихъ мухъ
ГӀахьвахъ мухъ
Гъуниб мухъ
ЛъаратӀа мухъ
НахъбакӀ мухъ
Унсоколо мухъ
Хунзахъ мухъ
Хьаргаби мухъ
ЦӀумада мухъ
ЦӀунтӀа мухъ
БежтӀа мухъ
ЧӀарада мухъ
Шамилил мухъ
Аварал цӀикӀкӀанисел ругел мухъал
Аварзул цогидал росаби
Азарбижаналда
Ралагье гьединго
МугъчӀваял
РегӀелал
This article uses material from the Wikipedia Авар article Авар мухъ-ракь, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Контент рагьараб буго CC BY-SA 4.0 лицензиялда гъоркь, цогидаб бихьизабун гьечӀони. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Авар (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.