A chudiera (Phaseolus vulgaris (Linné, 1753)) ye una especie de planta d'a familia fabaceae que se cautiva pa aproveitar as suyas simients (chodigas u alubias) y fruitos (tabiellas) como alimento.
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
Phaseolus vulgaris | |
---|---|
Chudiera con tabiellas inmaturas | |
Denominacions populars | |
Chudiera | |
Clasificación cientifica | |
Plantae | |
Magnoliophyta | |
Magnoliopsida | |
Fabales | |
Fabaceae | |
Subfamilia: | Faboideae |
Phaseolus | |
P. vulgaris | |
Descripción | |
Ye un cautivo tradicional en Aragón.
O fruito recibe a denonimación de alubia u chudía (con variants como chodiga). En aragonés medieval se documenta as formas chudía y alubia, pero ye mes común en os textos comercials formas como fresuelo (en Val de Linars y en a duana de Las Barracas de los Chaqueses) y as formas afins monoptongadas como fresol (tamién en a duana de Las Barracas de los Chaqueses) u fesol (en textos comercials de Zaragoza).
Alubia ye un persismo transmeso a l'aragonés por l'arabe que se documenta actualment por o menos en aragonés d'a Valle de Vio, en belsetán y palatalizau como allubia tamién en benasqués. En benasqués Ángel Ballarín Cornel documenta as expresions allubies tiernes, allubies de peladilla y allubies de careta.
Ya se documenta "chudía" en o sieglo XV en Casp (aluvias alias judias, con a "j" representando en grafía medieval o fonema d'o digrafo ch). Alwin Kuhn veye que en l'orichen d'a variant chodiga puet haber-ie habiu una influencia d'a parola xordiga. O pareixiu fonetico con "xordiga" podió favoreixer una epentesi antihiatica d'a g.
This article uses material from the Wikipedia Aragonés article Phaseolus vulgaris, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). O texto ye disponible baixo a Creative Commons Attribution/Share-Alike License; puede que sigan d'aplicación atros termins. Se veiga as Condicions d'uso ta más detalles. Wikipedia ye una marca rechistrada d'a Wiki Du học, una organización sin animo de lucro. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Aragonés (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.