Casp

Casp (Caspe en castellano, Casp en catalán) ye una ciudat historica d'Aragón, situata a una distancia de 100 km a l'este de Zaragoza.

Casp Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Ye capital d'a comarca Baixo Aragón-Casp. Actualment tien unos 10.000 habitants, no habendo creixito cuasi cosa en tot o sieglo XX.

Casp
Municipio d'Aragón
Bandera Escudo d'armas
Santa María la Mayor d'o Pilar
Santa María la Mayor d'o Pilar.
Entidat
 • País
 • Provincia
 • Comarca
Municipio
Casp Aragón
Casp Zaragoza
Baixo Aragón-Casp
Partiu chudicial Casp
Superficie 503,2 km²
Población
 • Total

10 336 hab. (2013)
Altaria
 • Meyana

152 m.
Distancia
 • 100 km

enta Zaragoza
Alcalde Maria Pilar Herrero Poblador
Codigo postal 50700
Parroquial
 • Archidiocesi
 • Arcipestrau
 • Parroquia

Zaragoza
Casp
Sta. Mª la Mayor d'o Pilar
Coordenadas
Casp ubicada en Aragón
Casp
Casp
Casp en Aragón
Web oficial

Estió un important nugo de comunicacions, hue venito a menos.

A suya economía se basa en o sector servicios, a industria textil y as grans explotacions agricolas de regano (emparadas en gran mesura gracias a la immigración). Os prescos de Casp entran drentro d'a denominación d'orichen melocotón de Calanda.

Mugas

O suyo termin municipal muga con Mequinenza, Favara, Maella, Alcanyiz, Escatrón, Chiprana, Sastago, Burcharaloz, Penyalba y Fraga.

Toponimia

O toponimo Casp, documentato en fuents andalusís como Qsp, Qasp u Qasb s'ha quiesto relacionar con a palabra arabe Casba. Manimenos en aragonés existe a palabra caspiello pa dicir "tierra suelta, petrosa, que pierde a humidat pronto", y como microtoponimo lo trobamos en Rodellar y encara Andolz replega a palabra Caspillo en o suyo glosario de palabras d'o territorio aragonés. Caspiello puet tener una etimolochía relacionata con caspa y con o mozarabe gazpacho.

Bi ha muitos microtoponimos interesants que amuestran que d'antes se charró l'aragonés, y en alzan muitos caracters, como una basa dita Saladiella, la Ifesa, Efesa de la Villa, Lastras del Pallaruelo, un puesto dito mata lo perro, y atro trascrito como Miralpeis, pareixito a los toponimos Miralpeix que se troban en Ribagorza. Bi ha toponimos arabes adaptatos a la fonetica aragonesa como Malchares Albanillos.

Luengas y parlas

A luenga tradicional de Casp ye o castellano d'Aragón, con substrato aragonés. O lexico d'intrés etnografico de Casp se conoix relativament bien por figurar esta localidat en l'ALEANR, con a sigla Z 605.

Apellitos

En Casp son mas frecuents os apellitos occitans tipicament rematatos en -ac que en atros lugars d'o Baixo Aragón: Albiac, Cirac.

Historia

Casp 
Casp y a Mar d'Aragón.

O lugar ya existiba en o periodo musulmán y se transcribe de l'arabe Qsp, Qasp u Qasb. O escritor musulmán Yaqut d'os sieglos XII-XIII en da noticia: Qasb ye un castiello (hisn) de Zaragoza.

En o sieglo XV estió seu d'o famoso "Compromís de Casp" por o cual s'imposó a dinastía d'os Trastamara en o reino d'Aragón.

En o sieglo XX mientres a Guerra Civil Espanyola estió seu d'o "Consello d'Aragón", Organo de Gubierno de l'Aragón Republicano.

Demografía

Evolución demografica
1362 f 1495 f 1842 1857 1860 1877 1887 1897 1900
- 295 - 10609 - - - - 7735

1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1981 1991
- - 9924 - 9981 - - - -

1992 1994 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002
- - - - - - - 7593 -

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
- - - - - - - - 9871

2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 -
- 10.220 - - - - - - -

1362-1495: fuegos; 1717-1981: población de feito; 1990- : población de dreito.
Fuent: Intercensal en l'INE, Series de población en l'INE y Relación d'unidatz poblacionals en l'INE.

Administración

Reparto de concellers

Eleccions municipals
Partiu 1979 1983 1987 1991 1995 1999 2003 2007 2011
Partido de los Socialistas de Aragón 9 9 8 8 6 7 5 5 5
Compromiso por Caspe - - - - - - 5 5 3
Partido Popular - 2 2 1 2 1 1 1 2
Partido Aragonés - - 0 3 4 1 1 2 2
Chunta Aragonesista - - - - - 0 1 0 1
Independientes - - - 1 1 4 - - -
Centro Democrático y Social - 2 3 0 - - - - -
Unión de Centro Democrático 4 - - - - - - - -
Total 13 13 13 13 13 13 13 13 13

Alcaldes

Lista d'alcaldes
Lechislatura Nombre Partiu politico
19791983 José Besteiro Asensio Partido de los Socialistas de Aragón
19831987
19871991 Mariano Gómez Callao Partido de los Socialistas de Aragón
19911995 Mariano Gómez Callao Partido de los Socialistas de Aragón
19951999 Luis Javier Sagarra de Moor Partido Aragonés
19992003 María Teresa Francín Piquer Partido de los Socialistas de Aragón
20032007 María Teresa Francín Piquer Partido de los Socialistas de Aragón
20072011 María Teresa Francín Piquer Partido de los Socialistas de Aragón
20112015 Florencio Meuris Repollés Lasheras (2011-2013)
María Pilar Herrero Poblador (2013-2015)
Partido de los Socialistas de Aragón
Partido Popular
2015-2019 Jesús Senante Partido de los Socialistas de Aragón
2023-hue Ana Jarque Partido Popular

Molimentos

Conta con un important patrimonio historico-artistico:

Encara que muitas d'istas construcions se troban en deficient estato de conservación.

Fiestas

  • Fiesta de Sant Antón.
  • Semana Santa.
  • Mas Música, 30 d'abril y 1 de mayo.
  • Fiesta d'o Compromís de Casp,o zaguer cabo de semana de chunioo.
  • Fiestas patronals de Sant Roque, 12 -17 d'agosto.
  • Expocaspe, 29 d'otubre - 1 de noviembre.

Esportes

Gastronomía

  • Pastels d'alma.
  • Pastels de rodeta.

Personalidaz naixitas de Casp

  • Sant Indalecio,un d'os siet varons apostolicos que convirtió a lo cristianismo Sant Chaime en a evanchelización d'Hispania.
  • Manuel Buenacasa,1886-1964, sendicalista, periodista y politico.
  • Florencio Repollés Julve, 1931-1986,avogau y politico.
  • Luís Andrés Edo, 1925 – 2009, historiador anarquista.
  • Manuel Pellicer Catalán, 1926- 2018, arqueologo.
  • Abel Mustieles, ciclista.

Ciudaz achirmanadas

Vinclos externos

Referencias


 
Municipios d'a comarca Baixo Aragón-Casp
Casp | Chiprana | Favara | Fayón | Maella | Nonasp
Lugars desapareixius d'o municipio de Casp
Miralpeix

Tags:

Casp MugasCasp ToponimiaCasp Luengas y parlasCasp ApellitosCasp HistoriaCasp DemografíaCasp AdministraciónCasp MolimentosCasp FiestasCasp EsportesCasp GastronomíaCasp Personalidaz naixitas de Casp Ciudaz achirmanadasCasp Vinclos externosCasp ReferenciasCaspAragónBaixo Aragón-CaspCapital (politica)Comarcas d'AragónDistanciaIdioma castellanoIdioma catalánKmSieglo XXZaragoza

🔥 Trending searches on Wiki Aragonés:

Chuguet sexualLista de municipios d'a provincia de CordobaBanyadorFraxinus angustifoliaEnate1881El CampichueloKama SutraAviónFilipinasFrancisco de Goya y LucientesArmada de ChileLista de municipios d'a provincia de SalamancaVerbo estar-serSaséPalabraBeta vulgaris var. ciclaLista de municipios d'a provincia de SevillaPrimera Guerra MundialVladimir PutinXbox 360ChacetaniaAcer negundoCordelera1961Zora Neale HurstonAnglaterraNaturalezaBloque d'a tabla periodicaAparato reproductor masculín1912JavaScriptIndustriaAri VatanenBangladeshRío SusíaCalandario gregorianoZ2000Alfabeto aragonésEscalfamiento globalEl NiñoRepublica Popular de China15 de setiembreSalvador Dalí801Napoleón BonaparteSemolué19401406Alexander PushkinAcueductoSiete Marabellas de lo MundoEstaus d'o mundoDepartamentos de FranciaLo PoboSanto Gredal749ÇColorSierra PalomeraZapoRegachoLigallo Fondo NorteChironaYouTubeVirginia Woolf🡆 More