E Hitzewälle isch für d Meteorolooge e Zyt von es baar Tääg, wo s Wätter und d Luft anduurend ganz heiss isch.
D Wüsseschaft het bis jetz kei algemäini Definizioon vo dämm, wo en Hitzewälle gnau isch. Je nach Regioon gälte verschideni Tämperatuure als Minimalwärt für en ungwöönlech heisse Taag. Z Amerika nimt men öppe der Wärt vo nünzg Grad Faareheit drfüür; z Schweede isch es füüfezwänzg Grad Celsius und für Middelöiropa dryssg Grad Celsius. Mängisch seit men au, es chiem drufaa, wieviel d Temperatur überem langjöörige Durchschnittswärt lyt. Und anderi dänke, me sött luege, öb s Wätter mindeschtens e gwüssi Zahl vo Tääg hööch blybt, öpe meh weder füüf Tääg oder so.
Wämme das wo me für wichtig aluegt tuet mässe, so chunt me druuf, wie starch so en bsunders heissi Wätterepisode gsi isch, wie lang ass si ggangen isch und i welem Piet si so gsi isch.
Zun ere Hitzewälle chunt’s, wenn es Hochdruckgebiet lengeri Zyt nöime blybt stoo und d Sunne in ere Gägend d Luft und dr Bode lang gnue starch chan uufhäize. Wänn es grosses «Hooch» weschtlech vo Öiropa überem Atlantik lyt, chunt ganz warmi Luft vo Süüde, also vom Mittelmeer oder sogar vo Afrika häär, uf Middelöiropa, und denn wird s döört richtig heiss. Es chunt den au öppe vor, dass mit em heisse Wind us der Wüeschti Sahara fyne bruune Staub dur d Luft bis uf Öiropa flügt.
Me dänkt, ass es i der letschte Zyt wägem Klimawandel und dr Ärderwermig meh und meh zu Hitzewälle choo isch.
E Zylete heissi Tääg mache, dass s Land vertröchnet, d Waldbränd meh wärde, d Flüss z wenig Wasser füere, d Gletscher no chlyner wärde und au d Möntsche under dr Hitz lyyde.
Im Französische seit me son ere heisse Zyt im Summer canicule. Das Wort chunt vom latynische «canicula»; das heisst «chlyne Hund». Es isch e Stärn im Stärnbild «Grosse Hund»; hütt heisst dä Stärn Sirius. I der heisse Summerzyt chunt dä Stärn mit em Stärnbild grad glychzytig wie d Sunne an Himel ufe, und drum het me bi den Alte glaubt, es sig der Stärn «canicula», wo die grossi Hitz machi.
Im Tüütsche seit me de heisse Tääg Änds Juni «d Hundstääg», was au vom Stärnbild vom Grosse Hund abgleitet isch. S Schwyzerischen Idiotikon het do drzue vil alti Beleeg.
This article uses material from the Wikipedia Alemannisch article Hitzewelle, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Dr Inhalt isch verfiegbar unter CC BY-SA 4.0, wänn nyt andersch aagee isch. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Alemannisch (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.