Yangon
An Yangon (Binirmano: ရန်ကုန်မြို့; MLCTS: rankun mrui.; pagluwás , ha literal 'Kataposán hin Pag-away' o 'Kahumán hin Pag-away'), nga kasanhi gintawag nga Rangoon o kundi man Rangún o Ranggún, amo an pamunuan han Yangon nga Rehiyon ngan an gidako-i nga syudad han Myanmar (nga kilalado gihapon nga Burma o Birmania).
Nagsirbe an Yangon nga pamunuan o kapital han Myanmar tubtob han 2006, han pagbalhin han gobyerno militar han mga buhatonon hin pagdumara ngadto han gintukod-nga-syudad han Naypyidaw [nèpjìdɔ̀] ha butnga nga Myanmar. Mayda 7 ka milyon nga molupyo an Yangon nga diin amo iní an gidamo-i hin molupyo nga syudad han Myanmar ngan pinaka-importante nga sentro hin komersyo.
Yangon ရန်ကုန်မြို့ Rangoon | |||
|---|---|---|---|
| Metropolitano nga Syudad | |||
 Palibot tipatuo tikang ha igbaw: Pagoda Shwedagon, paglantaw tikang ha kalangitan han butnga han Yangon, mga edipisyo tikang han kolonyal-nga-panahon ha daplin han Dalan Strand, an Karaweik ha Danaw Kandawgyi, Sule Pagoda, Labaw nga Hukmanan han Yangon | |||
| |||
  Yangon | |||
| Coordinates: 16°51′N 96°11′E / 16.850°N 96.183°E 96°11′E / 16.850°N 96.183°E | |||
| Nasod |  Myanmar | ||
| Rehiyon |  Yangon Region | ||
| Gin-ukyan | c. 1028–1043 CE | ||
| Kagamhanan | |||
| • Alkalde | Maung Maung Soe | ||
| Langyab | |||
| • Urban | 598.75 km2 (231.18 sq mi) | ||
| • Metro | 10,170 km2 (3,930 sq mi) | ||
| Molupyo (2014 Census) | |||
| • Metro | 7,360,703 | ||
| • Metro nga densidad | 720/km2 (1,900/sq mi) | ||
| • Mga ethnisidad | Bamar, Burmes nga mga Indyo, Chin, Rakhine, Mon, Karen, Shan, Kayah, Kachin | ||
| • Religions | Buddhismo 91% Islam 4.7% Kristyanidad 3.2% Hinduismo 1.0% Iba pa 0.1% | ||
| (Mga) Demonimo | Yangonhanon | ||
| Zona hin oras | MST (UTC+6:30) | ||
| (Mga) kodigo hin pagtawag | 01 | ||
| Pagrehistro hin sarakyan | YGN | ||
| Websayt | ycdc.gov.mm | ||
An Yangon nakaparayaw nga aada dinhi an gidamoi nga mga gintukod nga edipisyo tikang han kolonyal-nga-panahon ha Timugan nga Asya, mgan mayda ini nalain nga sawang tikang han panahon nga kolonyal nga urusahon nga aada pa nga waray mabungkag. An sentro hin komersyo nga natikang han kolonyal-nga-panahon nahasentro palibot han Sule Pagoda, nga sinisiring nga mga 2,000 ka tuig na nga maiha. An syudad amo gihapon an balay han gintabonan hin bulawan nga Pagoda Shwedagon – an pinakabaraan nga Buddhista nga pagoda han Myanmar. Nahamutang ha Yangon an mausoleo han kataposan nga Mughal nga Emperador, nga diin kinmadto hiyá katapos han pagpaiwas haiya katapos han Indyo nga Rebelyon han 1857.
An Yangon nag-aantos hin nagkukulang hin duro nga inprasturktura, labi na kun igkumpara ha iba nga mga dagko nga syudad ha Timugan nga Asya. Bisan man kun damo nga mga edipsyo nga pan-urukyan ngan pan-negosyo ginpan-ayad ha bug-os nga sawang han Yangon, an kadam-an nga mga bungto nga nagpapalibot han syudad nagpapabilin nga mga kablas ngan nagkukulang hin basiko nga inprasturktura.
Etimolohiya
An ngaran nga "Yangon" (ရန်ကုန်) nakuhà tikang hin pagsumpay han Binirmano nga mga pulong yan (ရန်) nga nangangahulogan nga "mga kaaway" ngan koun (ကုန်), nga nangangahulogan nga "naubosan". An "yan" ngan "koun" nga gin-usá nga "yangon" literal nga nangangahulogan hin bug-os nga "naubosan hin mga kaaway" o kundi man "waray mga kaaway". Ini nga paghiusa hin mga pulong agsob gihapon nga ginhuhubad nga "Kataposán hin Pag-away" o "Kahumán hin Pag-away".
An kolonyal nga ngaran han syudad nga "Rangoon", posible nakuha tikang han pag-Iningles han Arakanes nga pagluwás han "Yangon", nga [rɔ̀ɴɡʊ́ɴ].
Mga kasarigan
 | Usa ka turók ini nga barasahon. Dako it imo maibubulig ha Wikipedia pinaagi han pagparabong hini. |
| An Wiki Commons mayda media nga nahahanungod han: Yangon |
This article uses material from the Wikipedia Winaray article Yangon, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). An sulod in napapailarom han CC BY-SA 4.0 labot la kun iba it nakasurat. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Winaray (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.