Sicrijhaedje

Li scrijhaedje si fwait avou des senes k' on lome des letes, ki rintrèt dins on sistinme k' on lome èn alfabet. E l' alfabet latén, come dins des ôtes alfabets, les letes polèt aveur des accints et des ôtès faflotreyes k' on lome sincieuzmint les diyacritikes. On lome sicrijha on metou ashonnaedje di deus u sacwantès letes, u ene lete avou ene metowe faflote.

Tot scrijhaedje si fwait dins on metou lingaedje.

Dins l' vî vî tins, on scrijheut so des meurs, u so des pires, so des papirusses u so des plats oxheas come des spales. Dispu l' Moyinådje, on scrît so do papî.

Dins les sôres di scrijhaedjes, on fwait sovint l' adire inte li prôze et l' powezeye. Do tins des vîs Greks, gn aveut kel powezeye k' esteut rwaiteye come èn årt. Paski, minme les racontaedjes, il estént scrîts a môde d' arimé. C' esteut les epopêyes. Ces vîs scrijhaedjes la estént sovint tchantés.

E payis walon, gn a yeu les paskeyes k' estént sovint fwaites po ene ocåzion u l' ôte. Ele polnut raconter ene istwere (paskeye do sidje di Wîne), mins pus sovint, c' esteut po-z ecinser on nôbe u on sincieus ki vént d' "monter e gråde".

Ls tecses di prôze ki sont loukîs come des belès letes sont aprume les romans et les ptits romans. Mins gn a eto des scrijhaedjes especiås come les pinsêyes.

Mins li contrumasse del prôze ki s' sicrît totavå, c' est del prôze nén racontrece.

Li ci ki scrît on scrijhaedje årtistike est lomé on scrijheu.

Å djoû d' ouy, les scrijhaedjes sont eplaidîs dins des lives, so des gazetes, u so des waibes Etrernete.

Li mot "scrijhaedje" a eto des ôtes sinses.

Sicrîts tecses

• Belès letes e walon
  • Powezeye e walon
  • Romans e walon
  • pîces di teyåte e walon
  • Paskeyes
  • Fåves
• Ôtes sicrijhaedjes
  • rime-rame d' efant
  • prôze nén racontrece
  • scrîta

Sicrijhoes

• Gazetes e walon
• Lives e walon
  • Djivêye di sacwants lives e walon
• waibes e walon