Tiếng Mingrelia

Tiếng Mingrelia, hay còn gọi là tiếng Megrelia, (მარგალური ნინა margaluri nina) là một ngôn ngữ Kartvelia được nói tại Tây Gruzia (vùng Samegrelo và Abkhazia), chủ yếu bởi người Mingrelia.

Ngôn ngữ này cũng từng được gọi là tiếng Iveria (tiếng Gruzia: iveriuli ena) vào đầu thế kỷ XX. Vì trong hơn một nghìn năm, tiếng Mingrelia vẫn chỉ là một ngôn ngữ khu vực, lượng người nói của nó đang dần giảm xuống. UNESCO xác định đây là một "ngôn ngữ bị đe dọa".

Tiếng Mingrelia
მარგალური ნინა margaluri nina
Sử dụng tạiGruzia
Khu vựcSamegrelo, Abkhazia
Tổng số người nói500.000
Dân tộcNgười Mingrelia
Phân loạiKartvelia
  • Karto-Zan
    • Zan
      • Tiếng Mingrelia
Hệ chữ viếtHệ chữ viết tiếng Gruzia
Mã ngôn ngữ
ISO 639-3xmf
Glottologming1252
Tiếng Mingrelia
ELPMingrelian

Phân bố và tình trạng Tiếng Mingrelia

Không có thống kê về số người nói tiếng Mingrelia, nhưng ước tính có từ 500.000 đến 800.000 người nói. Đa số họ sống ở vùng Samegrelo (Mingrelia) của Gruzia, bao gồm dãy đồi Odishi và vùng đất thấp Kolkheti, từ bờ biển Đen đến dãy núi Svan và sông Tskhenistskali. Những cụm dân nhỏ có mặt ở Abkhazia, song tình hình bất ổn đưa đẩy người nói tiếng Mingrelia đến nhiều nơi khác.

Tiếng Mingrelia thường được viết bằng bảng chữ cái Gruzia, dù hiện chưa có dạng viết chuẩn. Gần như mọi người nói đều song ngữ; họ nói tiếng Mingrelia trong gia đình, với bạn bè và người thân quen, và nói tiếng Gruzia trong những trường hợp khác.

Âm vị Tiếng Mingrelia

Nguyên âm

Tiếng Mingrelia có năm nguyên âm chính a, e, i, o, u. Phương ngữ Zugdidi-Samurzaqano có thêm một nguyên âm là ə.

Nguyên âm tiếng Mingrelia
Trước Sau
không làm tròn làm tròn
Cao i [i] [ə]) u [u]
Vừa e [ɛ] o [ɔ]
Thấp a [ɑ]

Phụ âm

Hệ thống phụ âm tiếng Mingrelia gần như y hệt tiếng Laz, tiếng Gruzia, và Svan.

Phụ âm tiếng Mingrelia
Môi Răng Chân răng Ngạc mềm Lưỡi gà Thanh hầu
Mũi m [m] n [n]
Tắc hữu thanh b [b] d [d] g [ɡ]
vô thanh p [p] t [t] k [k] ʔ [ʔ]
tống ra [pʼ] [tʼ] [kʼ] [qʼ]
Tắc xát hữu thanh ʒ [d͡z] ǯ [d͡ʒ]
vô thanh c [t͡s] č [t͡ʃ]
tống ra ċ [t͡sʼ] čʼ [t͡ʃʼ]
Xát hữu thanh v [v] z [z] ž [ʒ] ɣ [ɣ]
vô thanh s [s] š [ʃ] x [x] h [h]
Rung r [r]
Tiếp cận giữa y [j]
cạnh l [l]

Chữ viết Tiếng Mingrelia

Tiếng Mingrelia được viết bằng chữ Mkhedruli.

Mkhedruli Chuyển tự Giá trị IPA
a ɑ
b b
g ɡ
d d
e ɛ
v v
z z
t t
i i
l l
m m
n n
y j
o ɔ
ž ʒ
r r
s s
u u
ə ə
p p
k k
ɣ ɣ
ʔ ʔ
š ʃ
č t͡ʃ
c t͡s
ʒ d͡z
ċ t͡sʼ
čʼ t͡ʃʼ
x x
ǯ d͡ʒ
h h

Tham khảo

Thư mục Tiếng Mingrelia

  • Aleksandre Tsagareli (1880), Megrelskie Etiudi, Analiz Fonetiki Megrelskogo Yazika ("Megrelian Studies — The Analysis of Phonetics of Megrelian Language"). (tiếng Nga)
  • Ioseb Kipshidze (1914), Grammatika Mingrel’skogo (Iverskogo) Jazyka ("Grammar of Megrelian (Iverian) Language"). (tiếng Nga)
  • Shalva Beridze (1920), Megruli (Iveriuli) Ena ("Megrelian (Iverian) Language"). (tiếng Gruzia)
  • Rusudan Amirejibi-Mullen, Nana Danelia and Inga Dundua (2006), kolkhuri (megrul-lazuri) ena (Tbilisi: Universali).
  • Laurence Broers (2012),"'Two Sons of One Mother'. Nested Identities and Centre-Periphery Politics in Post-Soviet Georgia". In Andreas Schonle, Olga Makarova and Jeremy Hicks (eds.), When the Elephant Broke Out of the Zoo. A Festschrift for Donald Rayfield (Stanford Slavic Studies, Volume 39).
  • Otar Kajaia (2001-2002), Georgian-Mingrelian dictionary.
  • Alio Kobalia (2010), Georgian-Mingrelian dictionary.

Liên kết ngoài


Tags:

Phân bố và tình trạng Tiếng MingreliaÂm vị Tiếng MingreliaChữ viết Tiếng MingreliaThư mục Tiếng MingreliaTiếng MingreliaAbkhaziaGruziaNgôn ngữ bị đe dọaNgữ hệ KartveliaUNESCO

🔥 Trending searches on Wiki Tiếng Việt:

Chế Lan ViênCộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều TiênLệnh Ý Hoàng quý phiVăn Miếu – Quốc Tử GiámBiến đổi khí hậuPhong trào Đồng khởiTottenham Hotspur F.C.PVụ sai phạm tại Tập đoàn Phúc SơnBan Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt NamBạc LiêuBảy mối tội đầuHai Bà TrưngDương Tử (diễn viên)Mắt biếc (tiểu thuyết)Người Hoa (Việt Nam)Hạnh phúcLịch sử Sài Gòn – Thành phố Hồ Chí MinhTập đoàn FPTChính phủ Việt NamĐền HùngHôn lễ của emĐài Truyền hình Kỹ thuật số VTCAdolf HitlerChâu ÂuVăn phòng Quốc hội (Việt Nam)Bộ Quốc phòng (Việt Nam)Chiến tranh LạnhChâu PhiViêm da cơ địaPhân cấp hành chính Việt NamĐỗ MườiMã QRHà TĩnhKylian MbappéCảm tình viên (phim truyền hình)Nguyễn Thị ĐịnhNguyệt thựcVương quốc Lưu CầuKinh tế Trung QuốcQuân khu 5, Quân đội nhân dân Việt NamETôn Đức ThắngCách mạng Công nghiệpPiVíchDanh sách đơn vị hành chính Việt Nam theo GRDP bình quân đầu ngườiTư Mã ÝCải cách ruộng đất tại miền Bắc Việt NamTrịnh Tố TâmTiếng Trung QuốcCông an thành phố Hải PhòngH'MôngAn GiangTriệu Tuấn HảiTrần Quốc ToảnGiỗ Tổ Hùng VươngTrương Gia BìnhQuần thể danh thắng Tràng AnDanh sách nhân vật trong Thám tử lừng danh ConanDanh từArsenal F.C.Đại học Quốc gia Hà NộiMichael JacksonCarles PuigdemontDế Mèn phiêu lưu kýĐại ViệtNhật BảnAl Hilal SFCNguyễn Đình ChiểuHoàng thành Thăng LongJuventus FCXVideosDubaiDanh sách trường đại học, học viện và cao đẳng tại Việt NamDấu chấmTác động của con người đến môi trườngFutsalĐịa lý Việt Nam🡆 More