Tiếng Abui

Tiếng Abui là một ngôn ngữ phi Nam Đảo, bản ngữ của người Abui.

Nó được nói ở trung phần đảo Alor thuộc quần đảo Alor, tỉnh Đông Nusa Tenggara (NTT), Indonesia. Tên của ngôn ngữ này trong phương ngữ Takalelang là Abui tanga, nghĩa đen là 'tiếng núi'.

Tiếng Abui
Abui tanga
Khu vựcĐảo Alor
Tổng số người nói17.000 (2007)
Dân tộcNgười Abui
Phân loại Tiếng AbuiLiên New Guinea ?
  • Tây Bomberai ?
    • Timor–Alor–Pantar
      • Alor–Pantar
        • Alor
          • Tiếng Abui
Hệ chữ viếtLatinh
Mã ngôn ngữ
ISO 639-3abz
Glottologabui1241
ELPAbui

Phân loại Tiếng Abui

Tiếng Abui là thành viên của nhánh Alor–Pantar trong nhóm ngôn ngữ Timor–Alor–Pantar. Dựa trên sự phát triển âm vị của hệ thống phụ âm, tiếng Abui được đặt trong phân nhóm Alor cùng với tiếng Blagar, Adang, Klon, Kui, Kamang, Sawila, Wersing.

Lịch sử Tiếng Abui

Nhóm ngôn ngữ Alor-Pantar có nhiều sâu lịch sử không hơn ~3.000 năm.

Có vẻ người nói ngôn ngữ Alor–Pantar nguyên thủy đã vay mượn một số từ vựng gốc Nam Đảo trước khi chia tách; những từ mượn này cho thấy sự đối ứng âm vị và có thể được truy ngược về tiếng Alor–Pantar nguyên thủy.

Phân bố địa lý Tiếng Abui

Tiếng Abui là ngôn ngữ của khoảng 16.000 người sống tại trung phần của đảo Abui, tỉnh Đông Nusa Tenggara (NTT) tại miền Đông Indonesia.

Sự đa dạng nội tại

Tiếng Abui có thể được chia ra một số phương ngữ: Bắc, Nam, Trung. Tới nay, phương ngữ Bắc nói ở làng Mainang, Masape, Takalelang, Atimelang là đối tượng nghiên cứu nghiên cứu. Phương ngữ Nam nói ở Kelaisi và Apui còn phương ngữ Tây nói ở Mataru, Fanating, Moru. Hai phương ngữ này vẫn chưa được nghiên cứu.

Âm vị Tiếng Abui

Tiếng Abui có hệ thống phụ âm tương đối đơn giản với 16 phụ âm nguyên hữu và 3 phụ âm mượn. Nó có hệ thống 5 nguyên âm với sự phân biệt độ dài. Có thể xác định được thanh điệu từ định. Thông tin trong mục này lấy từ Kratochvíl 2007.

Phụ âm

Phụ âm
  Đôi môi Môi-răng Chân răng Vòm Ngạc mềm Thanh hầu
Tắc vô thanh p   t   k ʔ
hữu thanh b d (g)
Tắc xát vô thanh       ()    
hữu thanh (ɟʝ)
Xát f s     h
Mũi  m    n    ŋ  
Tiếp cận     j w  
Rung     r      

Ba phụ âm /cç/, /ɟʝ/, /g/ có nguồn gốc ngoại lại, vay mượn từ tiếng Mã Lai trong vài thập niên gần đây. Như bản trên cho thấy, tiếng Abui có sự phân biệt âm vị /r/ và /l.

Nguyên âm

Nguyên âm đơn

Nguyên âm đơn
Ngắn Dài
Trước Sau Trước Sau
Đóng ɪ u
Vừa ɛ ɔ
Mở ɑ

Nguyên âm đôi

Nguyên âm đôi 
 Kết /ɪ/   Kết /ɑ/   Kết /ɛ/   Kết /ɔ/ 
Khởi /u/  
Khởi /ɪ/   ɪɑ ɪɛ ɪɔ
Khởi /ɑ/ ɑɪ      
Khởi /ɛ/ ɛɪ ɛɑ    
Khởi /ɔ/ ɔɪ      

Tham khảo

Tài liệu Tiếng Abui

  • Kratochvil, František (2007). A grammar of Abui: A Papuan language of Alor (Luận văn). Utrecht: LOT (Leiden University). hdl:1887/11998. ISBN 9789078328285.
  • Klamer, Marion (2014). “The Alor-Pantar languages: Linguistic context, history and typology”. Trong Klamer, Marian (biên tập). Alor Pantar languages: History and Typology. Berlin: Language Sciences Press. tr. 5–53.
  • Holton, Gary; Robinson, Laura C. (2014). “The internal history of the Alor-Pantar language family”. Trong Klamer, Marian (biên tập). Alor Pantar languages: History and Typology. Studies in Diversity Linguistics. Berlin: Language Sciences Press. tr. 155–98. doi:10.17169/langsci.b22.44.
  • Foley, William A. (1986). The Papuan Languages of New Guinea. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-28621-3. OCLC 13004531.

Liên kết ngoài

  • Tiếng Abui tại World Atlas of Language Structures Online


Tags:

Phân loại Tiếng AbuiLịch sử Tiếng AbuiPhân bố địa lý Tiếng AbuiÂm vị Tiếng AbuiTài liệu Tiếng AbuiTiếng AbuiIndonesiaNgôn ngữ PapuaQuần đảo AlorĐông Nusa TenggaraĐảo Alor

🔥 Trending searches on Wiki Tiếng Việt:

Sơn Tùng M-TPMê KôngInternetVũ Văn NinhVõ Tắc ThiênTổng cục Tình báo, Bộ Công an (Việt Nam)Vạn Lý Trường ThànhDanh sách trường trung học phổ thông tại Thái BìnhTrần Đại QuangDanh sách quốc gia theo dân sốTrần Thanh MẫnQuốc hội Việt NamCơ quan Cảnh sát Điều tra, Bộ Công an (Việt Nam)Phan Văn KhảiBộ bài TâyĐội tuyển bóng đá trong nhà quốc gia Việt NamCuộc đua xe đạp toàn quốc tranh Cúp truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh 2024Lê Hoài TrungDragon Ball – 7 viên ngọc rồngLạc Long QuânVương Đình HuệPhó Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt NamPhil FodenQuân khu 1, Quân đội nhân dân Việt NamTây Ban NhaMặt trận Tổ quốc Việt NamNhà HánCăn bậc haiLương Tam QuangNguyễn Thiện NhânNguyễn Duy NgọcĐảng ủy Công an Trung ương (Việt Nam)Huy CậnThuật toánMỹ TâmPhú QuốcBộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt NamPhan Văn GiangLê Đức ThọChiến dịch Mùa Xuân 1975Nguyễn Hòa BìnhQuy NhơnBan Tuyên giáo Trung ương Đảng Cộng sản Việt NamLong châu truyền kỳChâu PhiHồ Hoàn KiếmDế Mèn phiêu lưu kýQuảng NamTô HoàiĐội tuyển bóng đá U-23 quốc gia Ả Rập Xê ÚtCristiano RonaldoBabyMonsterĐường Thái TôngQuân lực Việt Nam Cộng hòaViệt MinhChiến tranh Pháp – Đại NamTào TháoGò CôngArsenal F.C.Bóng đáQuốc kỳ Việt NamChristian de CastriesLãnh thổ Việt Nam qua từng thời kỳEHôn lễ của emCuộc đua xe đạp toàn quốc tranh Cúp truyền hình Thành phố Hồ Chí MinhGiải vô địch bóng đá trong nhà thế giới 2021Giải vô địch bóng đá châu ÂuDanh sách quốc gia và vùng lãnh thổ châu ÁDầu mỏHải PhòngTrần Đại NghĩaQuỳnh búp bêGia Cát LượngAnimeNgô Thị Mận🡆 More