Nefertemkhure Taharqa (hay Taharqo) là pharaon thứ tư của Vương triều thứ 25 trong lịch sử Ai Cập cổ đại và là vua của Vương quốc Kush, cai trị trong khoảng năm 690 – 664 TCN.
Taharqa | |
---|---|
Taharqo | |
Tượng shabti của Taharqa | |
Pharaon | |
Vương triều | 690 – 664 TCN (Vương triều thứ 25) |
Tiên vương | Shabaka |
Kế vị | Tantamani |
Hôn phối | Atakhebasken, Naparaye, Takahatenamun, Tabekenamun, [..]salka ? |
Con cái | Amenirdis II, Ushankhuru, Nesishutefnut, Nesanhuret, Yeturow, Khalese, Peltasen ?, Atlanersa ? |
Cha | Piye |
Mẹ | Abar |
Chôn cất | Kim tự tháp Nu.1 (Nuri) |
Taharqa là con trai của pharaon Piye và vương hậu Abar, và có thể là anh em cùng cha với pharaon Shebitku. Các bà vợ:
Taharqa có nhiều người con, nhưng không rõ ai là mẹ của họ.
Taharqa đã tuyên bố rõ ràng trên tấm bia Kawa V rằng, ông đã được trao truyền ngôi báu từ vị vua trước (trước đây được cho là Shebitku nhưng thực sự là Shabaka): "Ta nhận được vương miện ở Memphis sau khi Chim ưng (ý chỉ Shabaka) bay về trời". Tuy nhiên, Taharqa lại bỏ qua danh tính và sự cai trị của vị vua tiền nhiệm, có thể bởi vì ông đã lật đổ vua Shabaka.
Khoảng 20 tuổi, Taharqa đã đem quân chiến đấu với vua người Assyria, Sennacherib tại Eltekeh. Sau đó, Sennacherib buộc phải lui quân vì 185.000 binh sĩ Assyria đã tử trận, theo Kinh thánh. Sức mạnh quân sự dưới thời Taharqa đã đưa Ai Cập đến một thời kỳ thịnh vương và yên ổn. Ông đã cho phát triển nông nghiệp, khiến sản lượng thu hoạch dồi dào. Taharqa cũng đã cho trùng tu và xây dựng thêm nhiều đền đài tại quê nhà tại Napata, Gebel Barkal và đền Karnak.
Tuy nhiên, vận thế thay đổi, Assyria cuối cùng cũng đánh bại được Ai Cập. Năm 671 TCN, Esarhaddon chiếm được Memphis, bắt được Taharqa cùng vợ con của ông, giải về Assyria. Khi Esarhaddon quay về Assyria, ông đã cho dựng các tấm bia chiến thắng ở nhiều nơi. Taharqa lại trốn được, và đã tập trung lực lượng để nổi dậy. Esarhaddon đã chết trên đường trở lại Ai Cập, và con ông Ashurbanipal, một lần nữa đánh bại Taharqa. Taharqa phải chạy về Thebes và mất tại đó, được táng tại kim tự tháp Nu.1 (Nuri, Sudan).
This article uses material from the Wikipedia Tiếng Việt article Taharqa, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Nội dung được phát hành theo CC BY-SA 4.0, ngoại trừ khi có ghi chú khác. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Tiếng Việt (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.