Katta baraban (italyancha: gran cassa, fransuzcha: grosse caisse, nemischa: grosse Trommel), baʼzan bas-bochka, turk barabani, kik (inglizchadan iz qogʻozi; kick drum) deb ham ataladi — past registrdagi zarbli cholgʻu asbobi, nomaʼlum ovoz balandlikdagi membranofon.
Katta baraban har ikki tomoni (baʼzan faqat bir tomoni) teri bilan qoplangan keng metall yoki yogʻoch silindrdir. Ovoz zich material bilan oʻralgan massiv boshli toʻqmoqni urish orqali chiqariladi. Murakkab ritmik figuralarni yoki tremolo ijro etish zarur boʻlsa, litavr tayoqchalari, kichik baraban va boshqa zarbli asboblar ham qoʻllaniladi.
Baraban chalishning asosiy texnikasi oddiy ritmik figuralar va ulkan dinamik diapazondagi yakka zarbalar — zoʻrgʻa eshitiladigan pianissimodan tortib to toʻp otishlariga oʻxshash fortissimogacha.
Katta baraban 18-asrning ikkinchi yarmida simfonik orkestrning tarkibiga kirgan asosiy zarbli cholgʻu asboblaridan biri boʻlib, (Glyuk birinchilardan boʻlib oʻz operalaridan birida foydalangan), u shuningdek, puflama sozlar orkestrida ham ishlatilgan, bu erda unga tarelkalardan biri biriktirilgan. Ijrochi bir qoʻli bilan barabanni toʻqmoq bilan uradi, ikkinchi qoʻli bilan esa biriktirilgan uriluvchi tarelkani ushlaydi. Odatda puflama sozli orkestrda katta barabanga kuchli zarbalarini uradigan oʻziga xos „metronom“ roli beriladi.
Simfonik orkestr partiturasida katta baraban ijro qismi „ipda“ (faqat ritm koʻrsatilgan chiziqda) tarelka qismining ostida, tam-tam qismining tepasida yoziladi.
Barabanning tomoshabinga qaragan katta sirt maydoni koʻpincha musiqa guruhining (orkestr) nomi yoki logotipini qoʻllash uchun ishlatiladi.
Jazz va boshqa zamonaviy akademik boʻlmagan musiqiy ijrolar bas-baraban deb ataladigan, katta barabanning kichikroq va past ovozli versiyasidan foydalanadi. Bas- baraban (odatda bitta, lekin ikkita ham) zarb toʻplamining bir qismidir, u toʻqmoqqa ulangan maxsus pedal bilan uriladi. Zamonaviy ogʻir rok ijro uslublarida bas-barabanni urish uchun kardan (kardan bilan toʻqmoqqa ulangan ikkita pedal) ishlatilishi mumkin, bu bitta pedalga qaraganda tez-tez bas-barabanini urish imkonini beradi.
This article uses material from the Wikipedia O‘zbek article Katta baraban, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Matndan CC BY-SA 4.0 litsenziyasi boʻyicha foydalanish mumkin (agar aksi koʻrsatilmagan boʻlsa). Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki O‘zbek (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.