ภาษาตาตาร์ไครเมีย (qırımtatar tili, къырымтатар тили) หรือภาษาไครเมีย (qırım tili, къырым тили),ภาษาตุรกีไครเมีย เป็นภาษาของชาวตาตาร์ไครเมีย ใช้พูดในไครเมีย เอเชียกลาง โดยเฉพาะในอุซเบกิสถาน และผู้อพยพชาวตาตาร์ ไครเมียในตุรกี โรมาเนีย บัลแกเรีย เป็นคนละภาษากับภาษากวาซัน ตาตาร์
ภาษาตาตาร์ไครเมีย | |
---|---|
ภาษาไครเมีย | |
qırımtatar tili, къырымтатар тили qırım tili, къырым тили Tatarşa, Tatar tĭlĭ (Tatar tili) | |
ประเทศที่มีการพูด | ยูเครน, ตุรกี, อุซเบกิสถาน, โรมาเนีย, รัสเซีย, คีร์กีซสถาน, บัลแกเรีย, ลิทัวเนีย, โปแลนด์, เบลารุส |
ภูมิภาค | ยุโรปตะวันออก |
ชาติพันธุ์ | ชาวตาตาร์ไครเมีย |
จำนวนผู้พูด | 540,000 (2006–2011) |
ตระกูลภาษา | เตอร์กิก
|
ระบบการเขียน | อักษรละตินและซีริลลิก; อดีตเขียนด้วยอักษรอาหรับ (ชุดตัวอักษรตาตาร์ไครเมีย) |
สถานภาพทางการ | |
ภาษาทางการ | สาธารณรัฐไครเมีย (รัสเซีย) ไครเมีย (ยูเครน) |
ภาษาชนกลุ่มน้อยที่รับรองใน | โรมาเนีย รัสเซีย ยูเครน |
รหัสภาษา | |
ISO 639-2 | crh |
ISO 639-3 | crh |
Crimean Tatar-speaking world | |
ภาษานี้เกิดขึ้นในยุคที่ตุรกีแผ่อำนาจเข้าไปในแหลมไครเมียและเป็นการสิ้นสุดอำนาจของไครเมียข่าน ภาษาเขียนหลักในยุคไครเมีย ข่านคือภาษาชะกะไตและภาษาตุรกีแบบออตโตมัน เมื่อเปลี่ยนมานับถือศาสนาอิสลาม ภาษาตาตาร์ ไครเมีย เขียนด้วยอักษรอาหรับแบบเปอร์เซีย พ.ศ. 2319 มีการจัดมาตรฐานภาษาเขียนของภาษาตาตาร์ ไครเมียแต่ละสำเนียงให้เป็นแบบเดียวกันโดย Ismail Gaspirali
ใน พ.ศ. 2471 เปลี่ยนมาเขียนด้วยอักษรละตินแบบภาษาตุรกี และเปลี่ยนเป็นอักษรซีริลลิก ในอีกสิบปีต่อมา เริ่มหันมาใช้อักษรละตินอีกครั้งเมื่อ พ.ศ. 2533 แต่ยังคงมีการใช้อักษรซีริลลิกอยู่ ภาษานี้เคยเป็นภาษาราชการในสาธารณรัฐปกครองตนเองโซเวียตไครเมีย
ปัจจุบัน มีชาวตาตาร์ไครเมียมากกว่า 260,000 คนในไครเมีย มีประมาณ 150,000 คนอาศัยในเอเชียกลาง (ส่วนใหญ่อยู่ในอุซเบกิสถาน) โดยมีบรรพบุรุษที่ถูกทางสหภาพโซเวียตเนรเทศในช่วงสงครามโลกครั้งที่สองใน ค.ศ. 1944 อย่างไรก็ตาม ในจำนวนคนเหล่านี้ เฉพาะคนรุ่นเก่าส่วนใหญ่เท่านั้นที่พูดภาษาตาตาร์ไครเมีย ใน ค.ศ. 2013 มีการประมาณการว่าภาษานี้มีความเสี่ยงต่อการสูญหาย โดยีการสอนภาษานี้ในไครเมียประมาณ 15 แห่ง ตุรกีให้การสนับสนุนยูเครน เพื่อช่วยนำโรงเรียนสอนด้วยภาษาตาตาร์ไครเมียมาใช้ในรัฐสมัยใหม่ มีผู้ที่มีบรรพบุรุษจากไครเมียในตุรกีประมาณ 5 ล้านคนอาศัยอยู่ในประเทศตุรกี ในจำนวนนี้มีผู้พูดภาษานี้ประมาณ 2,000 คน และยังมีชุมชนชาวตาตาร์ไครเมียขนาดเล็กในโรมาเนีย (22,000), บัลแกเรีย (6,000) และสหรัฐ ภาษาตาตาร์ไครเมียเป็นหนึ่งในภาษาในทวีปยุโรปที่มีความเสี่ยงต่อการสูญหายอย่างมาก
มีสามสำเนียงคือ โนคายส์ (ต่างจากภาษาโนไก) กำเนิดจากภาษาเคียปชัก สำเนียงโอคุซซึ่งใกล้เคียงกับภาษาตุรกี และสำเนียงตัตส์ซึ่งมีลักษณะผสมระหว่างสำเนียงทั้งสอง สำเนียงเหล่านี้พัฒนามาจากภาษาคูมันโดยตรง แต่ได้รับอิทธิพลจากภาษาตุรกีแบบโอคุซ การเขียนในปัจจุบันยึดตามสำเนียงตัตส์ โดยผู้พูดสำเนียงนี้มี 55% ของผู้พูดภาษาตาตาร์ ไครเมีย ทั้งหมด
This article uses material from the Wikipedia ไทย article ภาษาตาตาร์ไครเมีย, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). เนื้อหาอนุญาตให้เผยแพร่ภายใต้ CC BY-SA 4.0 เว้นแต่ระบุไว้เป็นอื่น Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ไทย (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.