Афтиши Ҷисм
Афтѝши ҷисм — ҳаракати ҷисм дар майдони ҷозибаи Замин ҳангоми ба сифр баробар будани суръати ибтидоӣ.
Афтиши ҷисм зери таъсири қувваи ҷозиба, ки ба масофаи байни ҷисм, маркази Замин ва қувваи муқовимати муҳит (ҳаво, об) r вобаста аст, ба амал меояд (қувваи муқовимати муҳит ба суръати ҳаракат υ вобаста мебошад). Афтиши ҷисм ба сатҳи Замин ба гардиши шабонарӯзии он (бо суръати кунҷии ω=0,0000729 рад/с) низ вобаста аст. Агар ғайрикуравӣ будани Замин, таъсири гардиши он (аз сабаби хурдии ω), инчунин муқовимати ҳаво ба назар гирифта нашавад, ҳаракати маркази вазнинии ҷисми афтанда аз рӯйи хатти росте ба амал меояд, ки он ба маркази Замин равона шудааст. Ҳангоми афтиши ҷисм дар баландии ниҳоят хурди h (h< афзоянда ба вуҷуд меояд (х – масофаи тайшуда нисбат ба мавқеи аввалаи ҷисм). Ҳангоми афтиши ҷисм аз баландиҳои калон h вобастагии қувваи ҷозиба ва масофа r=R+h –x-ро ба эътибор гирифтан зарур аст. Дар ин маврид шитоби маркази вазнинии ҷисми афтанда аз рӯйи қонуни ω = g0R2 /r2, суръат аз рӯйи тағйир меёбад. Ҳангоми x = h будан ифодаи (2) суръати ҷисми афтандаро дар лаҳзаи афтиши ҷисм ба сатҳи Замин ифода мекунад ва ҳангоми h<(1)
(2)
Эзоҳ
- Кикоин А. К. «Закон нечетных чисел» для свободного падения тел. Квант, № 12. М., 1984;
- Ландсберг Г. С. Элементарный учебник физики. Т. 1. М., 1985;
- Сивухин Д. В. Курс общей физики. Т. 1. Механика, М., 2005.
This article uses material from the Wikipedia Тоҷикӣ article Афтиши ҷисм, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Муҳтаво таҳти иҷозатномаи CC BY-SA 4.0 ва ё дигар дастрас аст. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Тоҷикӣ (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.