ತ್ರಿಪುರ

ಉಂದೆತ ರಾಜಧಾನಿ ಅಗರ್ತಲಾ. ಇಸ್ತೀರ್ನೊದ ಲೆಕ್ಕ ಪತ್ತಿಂಡ, ಮೂಜಿನೇ ಕಿನ್ಯ ರಾಜ್ಯ ಪಂಡ ತ್ರಿಪುರ. ಈ ರಾಜ್ಯೊದ ಇಸ್ತೀರ್ನ ೧೦,೪೯೧^೨ ಕಿಲೋಮೀಟರ್. ತ್ರಿಪುರದ ಮೂಡಾಯಿಗ್ ಅಸ್ಸಾಂ ಬುಕ್ಕ ಮಿಝೋರಂ ರಾಜ್ಯೊಲು ಉಲ್ಲ. ಅಂಚನೆ ಪಡ್ಡಾಯಿ, ತೆಂಕಾಯಿ, ಬುಕ್ಕ ಬಡಕಾಯಿಡ್ ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ ಉಂಡು. ತ್ರಿಪುರಾ ರಾಜ್ಯೊಡು ಒಟ್ಟು ೨೩ ವಿಭಾಗೊಲು ಬುಕ್ಕ ೮ ಜಿಲ್ಲೆಲು ಉಲ್ಲ. ೨೦೧೧ನೇ ಇಸವಿಡ್ ನಡತಿನ ಕಾನೆಸ್ಮಾರಿದ ಪ್ರಕಾರ ತ್ರಿಪುರ ರಾಜ್ಯೊದ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ೩೬,೭೩,೯೧೭.

ಇತ್ತೆ ಇಪ್ಪುನ ತ್ರಿಪುರ ರಾಜ್ಯೊದ ಬಾಗೊಲೆನ್ ದುಂಬುದ ಕಾಲೊಡು ಮಾಣಿಕ್ಯ ರಾಜವಂಸೊದ ಅರಸೆರೆನ ಗುರ್ಕಾರ್ತಿಕೆಡ್ ಇತ್ಂಡ್. ಬ್ರಿಟೀಷೆರ್ ಆಕ್ರಮಣ ಮಲ್ತಿಬುಕ್ಕ ಅಕಲ್ನ ವಶೊಕ್ಕು ಬತ್ಂಡ್. ೧೯೪೭ನೇ ಇಸವಿಡ್ ನಮ ದೇಸೊಗು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಬತ್ತಿ ಬುಕ್ಕ ನಮ ದೇಸೊದೊಟ್ಟುಗು ಸೆರಿಂಡ್, ಅಂಚನೆ ೧೯೫೬ನೇ ಇಸವಿ ೧ನೇ ತಾರೀಕ್‌ಗ್ ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶವಾದ್ ಗುರ್ತಿಸಾಂಡ್. ಕಡೆಕ್ ೨೧ನೇ ತಾರೀಕ್ ಜನವರಿ ೧೯೭೨ನೇ ಇಸವಿಗ್ ತ್ರಿಪುರಗ್ ಒಂಜಿ ರಾಜ್ಯೊದ ಸ್ತಾನಮಾನನ್ ನಮ ದೇಸೊದ ಸರ್ಕಾರ ಕೊರಿಂಡ್.

ತ್ರಿಪುರ ರಾಜ್ಯೊಗು ಈ ಪುದರ್ ಬರ್ರ ಕಾರಣ ತ್ರಿಪುರ ಸುಂದರಿ ದೇವಿ. ಈ ದೇವಿನ ದೇವಸ್ತಾನ ಉದಯಪುರಡ್ ಉಂಡು. ನಮ ದ್ದೇಸೊಡು ಇಪ್ಪುನ ೫೧ ಶಕ್ತಿ ಪೀಠೊಲೆಡ್ ಉದಯಪುರಲಾ ಒಂಜಿ. ಅತ್ತಂದೆ ಚಂದ್ರವಂಸೊದ ಯಯಾತಿ ರಾಜನ ಸಂತಾನೊಗು ಸೇರ್ದಿನ ತ್ರಿಪುರ್ ಪುದರ್‌ದ ಅರಸೆ ಈ ಜಾಗೆಡ್ ಆಳ್ವಿಕೆ ಮಲ್ತೊಂದಿತ್ತೆಗೆ. ಅಂಚಾದ್ ಈ ರಾಜ್ಯೊಗು ತ್ರಿಪುರ ಪುದರ್ ಬತ್ತ್ಂಡ್ ಪಂದ್ ಇತಿಹಾಸೊಡು ಗೊತಾಪುಂಡು. ನನ, ಕೊಕ್‌ಬ್ರೊಕ್ ಬಾಸೆಡ್ ತುಯ್(tui) ಪಂಡ ನೀರ್ ಪ್ರ(pra) ಪಂಡ ಕೈತಲ್- ನೀರ್‌ದ ಕೈತಲ್ ಇಪ್ಪುನ ಜಾಗೆ ಪಂದ್ ಅರ್ಥ. ಪಾತೆರಗ್ ಬನ್ನಗ ಅವು ತ್ರಿಪುರ ಆಂಡ್ ಪನ್ಪೆರ್.