निरुक्तम्
यह पृष्ठ अन्य भाषाओं में उपलब्ध नहीं है।
अस्मिन् विकि-जालस्थाने "निरुक्तम्" नामकं पृष्ठं विद्यते । अन्यपरिणामाः दृश्यन्ताम्
- अपि च एकैकस्य पदस्य सम्भाविता अवयवार्थाः यत्र निःशेषेण उच्यन्ते तदपि निरुक्तम् । एवंविध लक्षणेन निघण्टुनिरुक्तयोः गणना भवति निरुक्तनाम्ना । निरुक्तशब्दस्य...
प्रायश्चित्तादीनां विशेषनिरूपितम् अस्ति। एवम् अतिरिक्ततया व्याकरणम्, निरुक्तम् तथा छन्दःशास्त्रादीनां विवरणम् अस्मिन् पुराणे लभ्यते। अस्मिन् पुराणे रामस्य...- । वेदाङ्गानि षडेव हि । ते - १) शिक्षा । २) व्याकरणम् । ३) कल्पः । ४) निरुक्तम् ५) ज्योतिषम् । ६) छन्दः । पिङ्गलाचार्याः छन्दश्शास्त्रं निर्ममिरे । शास्त्रेऽस्मिन्...
- ग्रन्थोऽयम् अक्षयनिधिरस्ति । अतोऽस्य अनूशीलनस्य अभावे अथर्वस्य रहस्योन्मीलनं कत्तुं न शक्यते, इयमेवास्योपादेयताऽस्ति । शिक्षा व्याकरणम् निरुक्तम् वेदाङ्गम्...
- । तस्य परिष्कारः कृतः यास्केन । स्वपरिष्कृतनिघण्टुग्रन्थस्य भाष्यमेव निरुक्तम् । पाणिनेः अपि प्राचीनतरः यास्कः मन्यते। संस्कृतभाषायाः यो विकासो यास्कस्य...
- इत्यगाधसत्वः ॥ अत्र द्विजमुख्यतमः इति पदस्य क्षत्रजातिश्रेष्ठः इति व्याख्यायाम् निरुक्तम् । शिवप्रसादेन अस्मै दृष्टिर्लब्धा, तथा च अयम् अश्वमेधयज्ञं चकार, दशादिकैशतवर्षम्...
- अन्यतमसाधनत्वेन प्रयुक्तत्वाद् वेदाङ्गस्य किञ्चन अङ्गम्। मुख्यलेखः : निरुक्तम् निरुक्तं निघण्टोर्महत्त्वपूर्णा टीकाऽस्ति । निरुच्यते निश्शेषेण उपदिश्यते...
श्रेष्ठम् शिक्षा - वर्णॊच्चारविद्या कल्पः - यज्ञयागादीनां क्रमः, विधिः निरुक्तम् - शब्दानां व्युत्पत्तिशास्त्रम् अन्नम् - अखिलं जडं विश्वम् अग्रफलम् -...- विश्वसृष्ट्या सह शिल्पम् समारब्धम् । वेदेषु सृष्टिरेव शिल्पम् इति पदेन निरुक्तम् । येभिः शिल्पैः प्रप्रधानामदृग्ङहत् । येनद्यामभ्यपिग्ङ्शत् प्रजापतिः ।...
- सायणात्पूर्ववर्त्तित्वेन अस्य व्याख्यायाः, निरुक्तेश्च विशेषं महत्त्वमस्ति । निरुक्तम् अमरकोशः वेदः वैदिकसाहित्यम् दुर्गावृत्तिः पृ० ३ (महा० मो० ध० प० अ० ३४२...
- इत्यस्य लेखनवृत्तिः शोधपत्रेण आरब्धा । आचार्य आस्कुदस्य आचार्यदुर्गस्य च निरुक्तम् इति विषये विशालं शोधपत्रं लिखितवान्, यत् विश्वविद्यालयस्तरस्य प्रशंसनीयं...
उल्लेखं भाषाशब्देन कुरुत:।(प्रत्यये भायायां नित्यम्।- पाणिनि:।3.2.108)(निरुक्तम् 1.4.5.7/ 1.2.6.7/ ) यदि एषा उक्तिभाषा नास्ति तर्हि पाणिनिसूत्रं 8.4.48...- पुत्राणां दायो भवति धर्मतः । मिथुनानां विसर्गादौ मनुः स्वायम्भुवोऽब्रवीत् ॥ निरुक्तम् ३।४ ॥ अतः मनुः आदिसृष्टौ बभूवेति निश्चीयते । अन्यैः प्रमाणैः अपि एष एव...
- किमपि वैशिष्ट्यं विद्वज्जनमनोरञ्जकाय विद्यते । वेदः वेदाङ्गम् उपनिषद् निरुक्तम् ( तै० १।२ ) (पा० शि० ३३ ) (पा० शि० ३२ ) (पा० शि० ३४।३५ ) ( पा० शि० ५६...
गीता, अ. १५, श्लो. ७ जायतेऽस्ति विपरिणमते वर्धतेऽपक्षीयते विनश्यते । निरुक्तम्, १/१/२ वाचस्पत्यम् श्रीमद्भगवद्गीता, शाङ्करभाष्य हिन्दी अनुवाद सहित, अनुवादकः...- वृत्तिः नामपदम् अव्ययम् लकाराः शाब्दबोधः धात्वर्थः स्फोटः शिक्षा कल्पः निरुक्तम् वेदाङ्गम् शृङ्गारप्रकाशः/षष्ठः प्रकाशः ( ऋ० ४॥५८।।६ ) ( ऋग्वे० १०।।७१।१...
- सहजैव । अत्र च अनेकधा समाधानं श्रीमद्य्असतीर्थश्रीमच्चरणैः चन्द्रिकायां निरुक्तम् । अभ्यासात् इत्यस्य ब्रह्मशब्दाभ्यासात् इत्यर्थः । आनन्दमय-विज्ञानमययोः...
- तन्निरुक्तम्' इति । निरुक्तस्य शाब्दिकीनिरुक्तिरेव भविष्यति--नि:शेपादुक्तमिति निरुक्तम् । अतो यदि शिक्षादीनि वेदाङ्गानि वेदस्य बाह्यानि तत्त्वानि निरूपयन्ति तदा...
सार्धद्विशतवर्षेभ्यः पूर्वमेव गद्यप्रकारस्य हृद्यताम् अवगत्य भगवान् यास्कः "निरुक्तम्" स्वग्रन्थं गद्ये प्रायुङ्त । ततः गच्छता कालेन शास्त्रग्रन्थाः व्याख्यानग्रन्थाः...
तिरुवनन्तपुरम् (विभागः निरुक्तम्)तिरुवनन्तपुरम् (मलयाळम्: തിരുവനന്തപുരം) केरळराज्यस्य राजधानी अस्ति । इदम् एकं सुरम्यं नगरम् । अत्र अनन्तशायिनः श्रीविष्णोः मन्दिरम् अत्यन्तं प्रसिद्धम्...
- निरुक्तम्
- निरुक्तम्, क्ली, (निर्निश्चयेन उक्तम् ।) वेदवेदाङ्ग- शास्त्रविशेषः । यथा, -- “शिक्षा कल्पो व्याकरणं निरुक्तं ज्योतिषन्तथा । छन्दश्चेति षडङ्गानि वेदानां
- परि, उप एते प्रादयः। चादयोऽसत्त्वे।अष्टा. उच्चावचेष्वर्थेषु निपतन्ति।निरुक्तम् १.४ चादयः यदा लिङ्गसङ्ख्यारहितानां पदार्थानां वाचकाः भवन्ति, तदा निपाताः
- सत्यम् अभवत् ॥ - तैत्तिरीयोपनिषत् २-६-७ परमात्मा स्वयमेव सत् असच्च अभवत् । निरुक्तम् अनिरुक्तम्, निलयनम् अनिलयनम्, विज्ञानम् अविज्ञानम्, सत्यम् अनृतं च स एव