ਰਾਗ ਮਾਰੂ

ਰਾਗ ਮਾਰੂ ਨੂੰ ਮਰਵਾ ਥਾਟ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੇਣੀਵਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਰਾਗ 12 ਵਜੇ ਦਪਿਹਰ ਤੋਂ 3 ਵਜੇ ਸਾਮ ਨੂੰ ਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਰਾਗਮਾਲ ਵਿੱਚ ਰਾਗ ਮਾਲਕਾਉਸ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਰਾਗ ਮਾਰੂ ਹੈ। ਗੁਰੂ...

ਰਾਗ ਸੌਰਠਿ, ਰਾਗ ਜੈਤਸਰੀ ਰਾਗ ਟੋਡੀ ਰਾਗ ਬੈਰਾੜੀ, ਰਾਗ ਤਿਲੰਗਾ ਰਾਗ ਸੂਹੀ, ਰਾਗ ਬਿਹਾਵਲ, ਰਾਗ ਗੌਂਡ, ਰਾਗ ਰਾਮਕਲੀ, ਰਾਗ ਨਟ ਨਰਾਇਣ ਰਾਗ ਮਾਲੀ ਗਉੜਾ ਰਾਗ ਮਾਰੂ ਰਾਗ ਤੁਖਾਰੀ ਰਾਗ ਕੇਦਾਰਾ...

ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਸੱਦਕੇ ਮਾਰੂ ਰਾਗ ਵਿੱਚ ਦੋਹੇ ਬਣਾਕੇ ਦਿੱਤੇ ਅਤੇ ਸਮਝਾਇਆ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਢੋਲਾ ਦੇ ਸਨਮੁਖ ਜਾਕੇ ਗਾਕੇ ਸੁਣਾਉਣਾ ਹੈ। ਚਤੁਰ ਢਾਡੀ ਸਾਲਹਕੁਮਾਰ (ਧੋਲਾ) ਨੂੰ ਮਾਰੂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਦਾ ਪੂਰਾ...

ਸੋਹਿਲਾ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਸੋਲ੍ਹਾਂ ਪਦੁ ਵਾਲਾ ਸ਼ਬਦ। ਗੁਰੂ ਗਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਸੋੋਹਿਲਾ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਸਿਰਫ ਮਾਰੂ ਰਾਗ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਗਰੰਥ ਸਾਹਿਬ...

ਰਾਗ ਤਿਲੰਗ-1 ਸ਼ਬਦ ਰਾਗ ਸੂਹੀ- 5 ਸ਼ਬਦ ਰਾਗ ਬਿਲਾਵਲ -12 ਸ਼ਬਦ ਰਾਗ ਗੋਡ -11 ਸ਼ਬਦ ਰਾਗ ਰਾਮਕਲੀ-12 ਸ਼ਬਦ ਰਾਗ ਮਾਰੂ -12 ਸ਼ਬਦ ਰਾਗ ਕੇਦਾਰਾ -6 ਸ਼ਬਦ ਰਾਗ ਭੈਰਉ - 19 ਸ਼ਬਦ ਰਾਗ...

ਸਮਾਂ: ਦਿਨ ਦਾ ਤੀਜਾ ਪਹਿਰ ਇਸ ਰਾਗ ਅਧੀਨ: 14 ਚਉਪਦੇ, ਬਿਨਾਂ ਉਪ-ਸਿਰਲੇਖ ਦਰਜ਼ ਹਨ। ਭਗਤ ਬਾਣੀ ਪ੍ਰਕਰਣ ਵਿਚ: 3 ਸ਼ਬਦ ਭਗਤ ਨਾਮਦੇਵ ਦੇ ਹਨ। 21.   ਮਾਰੂ ਰਾਗ:- 989 ਤੋਂ 1106 ਗਾਉਣ ਦਾ...

ਰਾਮਕਲੀ ਰਾਗ 21 52 ਜੋਧੇ ਪੂਰਬਈ ਕੀ ਧੁਨੀ ਗਾਵਣੀ ਮਾਰੂ ਕੀ ਵਾਰ ਮਾਰੂ ਰਾਗ 22 47 ¿ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਰਾਮਦਾਸ ਜੀ ਸ੍ਰੀ ਰਾਗ ਕੀ ਵਾਰ ਸ੍ਰੀ ਰਾਗ 21 42 ¿ ਗਾਉੜੀ ਕੀ ਵਾਰ ਗਾਉੜੀ ਰਾਗ 33 68...

ਰਾਮਕਲੀ ਰਾਗ 21 52 ਜੋਧੇ ਪੂਰਬਈ ਕੀ ਧੁਨੀ ਗਾਵਣੀ ਮਾਰੂ ਕੀ ਵਾਰ ਮਾਰੂ ਰਾਗ 22 47 ¿ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਰਾਮਦਾਸ ਜੀ ਸ੍ਰੀ ਰਾਗ ਕੀ ਵਾਰ ਸ੍ਰੀ ਰਾਗ 21 42 ¿ ਗਾਉੜੀ ਕੀ ਵਾਰ ਗਾਉੜੀ ਰਾਗ 33 68...

(ਅ) ਕਰਹਲੇ:- (ਰਾਗ ਗਾਉੜੀ ਪੂਰਬੀ ਮਹੱਲਾ 4, ਪੰਨਾ (234) (ੲ) ਘੋੜੀਆਂ (ਸ) ਪਹਿਰੇ ਕੁੱਲ ਸ਼ਬਦ 2218 ਸੰਕਲਿਤ ਕੀਤੇ। ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ 30 ਰਾਗਾਂ ਚ ਬਾਣੀ ਰਚੀ। 31 ਵਾਂ ਰਾਗ, (ਜੈਜਾਵੰਤੀ)...

ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕੁੱਲ ਗਿਆਰਾਂ ਕਾਫ਼ੀਆਂ ਦਰਜ ਹਨ। ਰਾਗ ਆਸਾ ਵਿਚ ਪੰਜ ਰਾਗ ਸੂਹੀ ਅਤੇ ਰਾਗ ਮਾਰੂ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ-ਤਿੰਨ ਕਾਫ਼ੀਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕਾਫ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ...

ਅਰੁ ਦੇਵਗੰਧਾਰੀ ॥ ਗੰਧਾਰੀ ਸੀਹੁਤੀ ਉਚਾਰੀ ॥ ਧਨਾਸਰੀ ਏ ਪਾਚਉ ਗਾਈ ॥ ਮਾਲ ਰਾਗ ਕਉਸਕ ਸੰਗਿ ਲਾਈ ॥ ਮਾਰੂ, ਮਸਤਅੰਗ, ਮੇਵਾਰਾ ॥ ਪ੍ਰਬਲਚੰਡ, ਕਉਸਕ, ਉਭਾਰਾ ॥ ਖਉਖਟ, ਅਉ ਭਉਰਾਨਦ ਗਾਏ ॥...

ਰਚਨਾ ਦਾ ਸਾਧਨ ਬਣਾਇਆ। ਸੁਥਰੇ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਜਿਆਦਾਤਰ ਸਲੋਕ, ਸ਼ਬਦ, ਰਾਮਕਲੀ, ਰਾਗ ਖਟ, ਵਾਰ-ਰਾਗ ਮਾਰੂ ਪਾਉੜੀ ਆਦਿ ਸਿਰਲੇਖ ਹੇਠ ਦਰਜਗ ਹਨ। ਸੁਥਰੇ ਸ਼ਾਹ ਦੀ ਬਹੁਤੀ ਰਚਨਾ ਪੌੜੀਆਂ ਵਿੱਚ...

ਸਾਹਿਬ ਵਿਚ ਭਗਤ ਕਬੀਰ ਦੇ ਕੁੱਲ 239 ਸਲੋਕ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ ਜਿਹਨਾਂ ਵਿਚੋਂ ਦੋ ਸਲੋਕ ਰਾਗ ਮਾਰੂ ਤਹਿਤ ਦਰਜ ਹੋਏ ਹਨ, 237 ਸਲੋਕ ‘ਸਲੋਕ ਭਗਤ ਕਬੀਰ ਕੇ’ ਸਿਰਲੇਖ ਤਹਿਤ ਦਰਜ ਹੋਏ ਹਨ। ਉਂਞ...

ਅਸਤੁ ਉਦੋਤੁ ਭਇਆ ਉਠਿ ਚਲੇ ਜਿਉ ਜਿਉ ਅਉਧ ਵਿਹਾਣੀਆ ॥1॥ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਦੁਆਰਾ ਮਾਰੂ ਰਾਗ ਵਿੱਚ ਰਚਿਤ ਅੰਜੁਲੀ ਦੇ ਇਸ ਬੰਦ ਨੂੰ ਨਮੂਨੇ ਵਜੋਂ ਵੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਧੀਰ, ਡਾ.ਕੁਲਦੀਪ...

ਗੌਂਡ ਰਾਗ(੮੫੪-੮੭੫), ਰਾਮਕਲੀ ਰਾਗ(੮੭੬-੯੭੪), ਨਟ ਨਰਾਇਣ ਰਾਗ(੯੭੫-੯੮੩), ਮਾਲਿ ਗਉੜਾ ਰਾਗ(੯੮੪-੯੮੮), ਮਾਰੂ ਰਾਗ(੯੮੯-੧੧੦੬), ਤੁਖਾਰੀ ਰਾਗ(੧੧੦੭-੧੧੧੭), ਕੇਦਾਰਾ ਰਾਗ(੧੧੧੮-੧੧੨੪)...

ਕੀਤੀ। ਇਹ ਕ੍ਰਮਵਾਰ ਸ੍ਰੀ ਰਾਗ, ਰਾਗ ਗਉੜੀ, ਰਾਗ ਵਡਹੰਸ, ਰਾਗ ਬਿਲਾਵਲ, ਰਾਗ ਬਿਹਾਗੜਾ, ਰਾਗ ਸੋਰਠਿ, ਰਾਗ ਸਾਰੰਗ ਅਤੇ ਰਾਗ ਕਾਨੜਾ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਸ੍ਰੀ ਰਾਗ ਕੀ ਵਾਰ ਦੀਆਂ 21 ਪਉੜੀਆਂ ਹਨ...

ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰਾਗਾ ਅਧੀਨ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਰਾਗ ਪਉੜੀ, ਰਾਗ ਗੁਜਰੀ, ਰਾਗ ਜੈਤਸਰੀ, ਰਾਗ ਰਾਮਕਲੀ, ਰਾਮ ਮਾਰੂ, ਅਤੇ ਰਾਗ ਬਸੰਤ ਵਿੱਚ ਬਾਣੀ ਰਚੀ। ਇਹਨਾਂ ਵਾਰਾਂ ਦਾ ਰਚਨਾ ਵਿਧਾਨ...

“ਜੈ ਦੇਵ ਤਿਆਗਿਓ ਅਹੰਮੇਵ" ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਜੈ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਦੋ ਸ਼ਬਦ ਰਾਗ ਗੁਜਰੀ ਤੇ ਰਾਗ ਮਾਰੂ ਵਿੱਚ ਅਕਿਤ ਹਨ। ‘ਗੀਤ ਗੋਵਿੰਦ` ਆਪ ਜੀ ਦੁਆਰਾ ਸੰਸਕਿਤ ਵਿੱਚ ਰਚੀ ਗਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ...

ਵਾਰ ਮਾਰੂ ਦੀ ਵਾਰ ਰਾਮਾਇਣ ਮਾਰੂ ਬਾਵਨ-ਅੱਖਰੀ ਉਦਾਸ ਗੋਪੀਚੰਦ ਵਾਰ ਰਾਗ ਕੇਦਾਰਾਂ ਸੁਖਮਨੀ ਫੁਟਕਲ ਪਦੇ ਸਾਧੂ ਜਨ ਦੀ ਲਗਭਗ ਸਾਰੀ ਬਾਣੀ ਰਾਗ-ਬੱਧ ਹੈ। ਕੁਲ ਮਿਲਾ ਕੇ ਉਸਨੇ 32 ਰਾਗ, ਰਾਗਨੀਆਂ...

ਰਚਨਹਾਰੇ ਹਨ ਉਨ੍ਹੀਆਂ ਹੀ ਹਨ ਇਸ ਵਿੱਚ ਰਾਗ ਤੇ ਰਾਗਨੀਆਂ। ਸਾਰੇ ਮਜ਼ਮੂਨਾਂ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਾਵਿ-ਰੂਪਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟਾਇਆ ਹੈ। 31 ਰਾਗ ਵਰਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪਦਿਆਂ,ਅਸਟਪਦੀਆਂ...