တၼိၼ်းတႃႇယီႇ၊ ၸႄႈတိူင်း

ၸႄႈတိူင်းတၼိၼ်းတႃႇယီႇ တၢင်းၵႂၢင်ႈၶႂၢင် ဢေႇရိယႃႇမီး ႑႖,႗႓႖ လွၵ်းလၵ်းယဝ်ႉ။ မီးဝႆႉ ပွတ်းၸၢၼ်း မိူင်းမၢၼ်ႈ တီႈထုင်ႉၽင်ႇပၢင်ႇလၢႆႇသေ ပဵၼ်ၼႃႈလိၼ် ဢၼ်ၵူၼ်းယူႇသဝ်း ဢေႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပၢင်ႇလၢႆႇဢႅတ်ႇတမၢၼ်ႇ၊ မိူင်းထႆး၊ ၸႄႈမိူင်းယၢင်းၽိူၵ်ႇ၊ ၸႄႈမိူင်းမွၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ လွမ်ႉႁွပ်ႈဝႆႉယဝ်ႉ။ မီးဝႆႉတီႈၼႂ်း ၵႄႈ လတ်ႉတီႇတုတ်ႉႁွင်ႇ 9 တီႇၵရီႇ 30 မိတ်ႉၼိတ်ႉ တေႃႇ 15 တီႇၵရီႇ 5 မိတ်ႉၼိတ်ႉ၊ ၼႂ်းၵႄႈ လွင်ႇၵျီႇတုၼ်ႇ 97 တီႇၵရီႇ 40 မိတ်ႉၼိတ်ႉ တေႃႇ 99 တီႇၵရီႇ 40 မိတ်ႉၼိတ်ႉ ၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ။

ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈပဵၼ်ၼႃႈလိၼ် ဢၼ်ၸမ်ပၢင်ႇလၢႆႇလႄႈ မီးၾိင်ႈၾႃႉၽူၼ်ၼမ်သေ ယိုၵ်းယမ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ပဵၼ်တီႈဢၼ်ၸမ် ဢီႇၵူၺ်ႇတႃႇၼၼ်ႉလႄႈ တၢင်ႉမႆႈၵေႃႈ သုင်ဝႆႉယဝ်ႉ။ တၢင်ႇမႆႈၼႆႉ မီးဝႆႉ ၼႂ်းၵႄႈ 83 တီႇၵရီႇၽႃႇရိၼ်ႇႁၢႆႉ တေႃႇ 78 တီႇၵရီႇ ၽႃႇရိၼ်ႇႁၢႆႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽူၼ်မႃးတင်းပီသေ တၢင်ႉၼမ်ႉၽူၼ်ၼႆႉ မီး ႑႗႐ တေႃႇ ႒႑0 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

တီႈၸႄႈတိူင်းတၼိၼ်းတႃႇယီႇၼႆႉ မီး ၸႄႈတွၼ်ႈ (႓) ၸႄႈတွၼ်ႈဢေႃႈ။

1. ၸႄႈတွၼ်ႈထဝႄႇ
2. ၸႄႈတွၼ်ႈပဵၵ်ႉ
3. ၸႄႈတွၼ်ႈၵေႃႉတွင်း

ၸႄႈဝဵင်း မီး (႑႐) ၸႄႈဝဵင်းယဝ်ႉ။ တီႈၸႄႈတွၼ်ႈထဝႄႇၼႆႉ ၸႄႈဝဵင်းထဝႄႇ၊ ၸႄႈဝဵင်းလွင်းလူင်၊ ၸႄႈဝဵင်းတယႅတ်ႉၶျွင်း၊ ၸႄႈဝဵင်းယ​ေႇၽျူႇ

တီႈၸႄႈတွၼ်ႈပဵၵ်ႉၼႆႉ ၸႄႈဝဵင်းပဵၵ်ႉ၊ ၸႄႈဝဵင်းၵျုၼ်းၸု၊ ၸႄႈဝဵင်းပုလေႃး၊ ၸႄႈဝဵင်းတၼိၼ်းတႃႇယီႇ

တီႈၸႄႈတွၼ်ႈၵေႃႉတွင်းၼႆႉ ၸႄႈဝဵင်းၵေႃႉတွင်း၊ ၸႄႈဝဵင်းပူၵ်ႉပျိၼ်း

ၶဝ်ႈပႃးဝႆႉ ၸႄႈဝဵင်း (႑႖) ၸႄႈဝဵင်း၊ ပွၵ်ႉ (႘႓) ပွၵ်ႉ၊ ဢိူင်ႇ (႒႖႔) ဢိူင်ႇလႄႈ ဝၢၼ်ႈ (႑႒႓႐) ဝၢၼ်ႈယဝ်ႉ။

ဝၢၼ်ႈဝဵင်း တၢင်ႇၸိူဝ်း

• ပဵၵ်ႉၵျုၼ်းၸု
• ၽင်ႇပၢင်ႇလၢႆႇ မွင်းမၵၢၼ်ႇ ဢွင်ႈလိုဝ်ႈႁိူဝ်ႉ
• ၵုၼ်မလိ ထိူၼ်ႇလွတ်ႈၽေး
• ၵုၼ်သထေး (ဢႅတ်ႇတမၢၼ်ႇၵလၢပ်ႉ)
• ၵုၼ်ပႅၼ် ဝိတူဝ်ႇရိယ

လိၵ်ႈလၢႆး

ၵူၼ်းၶိူဝ်းထဝႄႇ ၵမ်ႉၼမ်ၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ်ယူႇသဝ်းတီႈ ၸႄႈတိူင်းတိၼ်းတႃႇယီႇ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဢွၼ်ၵၼ်လၢတ်ႈၵႂၢမ်းၽႃႇသႃႇထဝႄႇ ပဵၼ်ပိူင်လူင်မၼ်းယဝ်ႉ။ တွၼ်ႈတႃႇ လိၵ်းလၢႆး ၵူၼ်းၶိူဝ်းထဝႄႇ ၶဝ်တႄႉ ဢမ်ႇပႆႇမီးဝႆႉ ၸွမ်းၼင်ႇၶႂၢင်ႇမၼ်း။ တွၼ်ႈတႃႇလိၵ်ႈလၢႆးထဝႄႇ ဢၼ်ၵူၼ်းၶိူဝ်းထဝႄႇ တင်းသဵင်ႈတေႁပ်ႉၶၢမ်ႇလႆႈၼၼ်ႉ ပေႃးတေဢွၵ်ႇပဵၼ်မႃး တိုၵ်ႉဢွၼ်ၵၼ်ၶတ်းၸႂ်ဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။

ၾိင်ႈငႄႈ လႄႈ ထုင်းၾိင်ႈ

တီႈၵူၼ်းၶိူဝ်းထဝႄႇၶဝ်ၼႆႉ မီးၾိင်ႈငႄႈၶွင်တူဝ်ဝႆႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၸၢႆးထဝႄႇၶဝ်ၼႆ့ ၶဝ်ၼုင်ႈ သိုဝ်ႈၽိူၵ်ႇၶေႃးမူၼ်းတင်း သိုဝ်ႈထဝႄႇ၊ ၽႃႇတူင်ႇထဝႄႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼၢင်းယိင်းထဝႄႇၶဝ်ၵေႃႈ ၼုင်ႈသိူဝ်ႈၼႃႈဝၢႆႈလႄႈ သိၼ်ႈထဝႄႇသေ ၸွၵ်းပႃးႁူဝ်ယဝ်ႉ။ ဢၼ်ပဵၼ် တၢင်းၵႃႈၽိင်ႈငႄႈထဝႄႇ ဢၼ်ပဵၼ်တၢင်းၵႃႈတဵင်ႇဢုမ်ၼုမ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်တၢင်းၵႃႈ ဢၼ်ၸိုဝ်ႈသဵင်လိုဝ်းလင်ဝႆႉယဝ်ႉ။

• ယၢင်ရႃႇပႃႇ
• ပလႄး
• ၼမ်ႉမၼ်းမၢၵ်ႇဢုၼ်
• မၢၵ်ႇမု
• ၶႄးမၽျူႇ
• ဢၽျၢႆႉၼႅတ်ႉ
• ပႃ
• ၵုင်ႈ