Majdanpek
Majdanpek je gradsko naselje u opštini Majdanpek u Borskom okrugu.
Prema popisu iz 2002. bilo je 10071 stanovnik (prema popisu iz 1991. bilo je 11760 stanovnika).
| Majdanpek | |
|---|---|
|
| |
| Osnovni podaci | |
| Država |  Srbija |
| Upravni okrug | Borski |
| Opština | Majdanpek |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo (2022) | 10071 |
| Geografija | |
| Koordinate | 44°25′17″N 21°56′05″E / 44.421333°N 21.934833°E |
| Nadmorska visina | 498 m |
  Majdanpek Majdanpek (Srbije) | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski kod | 19250 |
| Pozivni broj | 030 |
| Registarska oznaka | BO |
Geografija
|
Majdanpek se nalazi u dolini reke Mali Pek, a okružuju ga planine, među kojima se ističe planina Starica.
Istorija
Majdanpek je tipično rudarski grad; da nije rudnika, uska dolina Malog Peka, nepodesna za druge oblike tradicionalne privrede - bila bi pusta, kao što je bivala uvek pusta kada je rudnik na duže vreme prestajao sa radom. Iako rudarstvo u samome mestu traje, sa kraćim ili dužim prekidima, oko 7.000 godina, današnje ime grada se prvi put pominje 1560. godine u jednom turskom dokumentu, ali u obliku Medani Pek. Ovo ukazuje na to da je u predtursko vreme rudnik bio pod srpskom vlašću, jer se u osnovi ojkonima "Medani Pek" nalazi reč med - poznati starosrpski naziv za bakar! Pod nazivom Medani Pieck naselje će se pojavljivati na evropskim kartama, i u drugim zapadnim izvorima, sve do prve polovine XVIII veka. Tada počinje postepeno da ga potiskuje konkurentni turski oblik sa osnovom na arapskoj reči madän ("rudnik, ruda"), koji je u Srbiji odomaćen u obliku majdan sa istim značenjem. Drugi deo imena grada jeste hidronim Pek, koji podstiče, prema istraživanjima Muzeja u Majdanpeku, još iz dorimskih vremena. Ime ove reke može se osnovano povezati sa grčkom rečju pékos, koja je nekada označavala ovčje runo.
Istorijske su pretpostavke da su Grci, još krajem II milenijuma stare ere, eksploatisali zlatonosne reke današnje severne Srbije, među kojima je, kao najzlatonosniji, svakako bio i Pek. A za samo ispiranje zlata Grci su koristili ovčje runo koje su polagali u korito reke. Ova drevna ispiračka tehnika, koju su Grci, prema Herodotu, preuzeli od Kolhiđana, zadržala se među stanovnicima doline Peka sve do skorašnjih vremena. Današnje ime Majdanpeka je, dakle, po poreklu istorijska mešavina starogrčkih, staroslovenskih i arapsko-turskih izraza, čije je krajnje značenje: "rudnik bakra na zlatonosnoj reci" ...
Da je Majdanpek istovremeno i drevno rudište, svedoče lokaliteti Rudna Glava i Praurija, koje arheometalurzi datuju u vreme ranog eneolita (V milenijum stare ere). Rudna Glava je nepuna 24 km jugoistočno od Majdanpeka, a Praurija se nalazi u samome krugu današnjeg rudnika.
Demografija
U naselju Majdanpek živi 7804 punoletna stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 35,8 godina (35,0 kod muškaraca i 36,5 kod žena). U naselju ima 3631 domaćinstvo, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,77.
Ovo naselje je u uglavnom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Etnički sastav prema popisu iz 2002. | ||||
|---|---|---|---|---|
| Srbi | 8631 | 85.70% | ||
| Vlasi | 386 | 3.83% | ||
| Crnogorci | 139 | 1.38% | ||
| Hrvati | 39 | 0.38% | ||
| Jugosloveni | 39 | 0.38% | ||
| Makedonci | 31 | 0.30% | ||
| Muslimani | 19 | 0.18% | ||
| Rumuni | 17 | 0.16% | ||
| Bugari | 12 | 0.11% | ||
| Goranci | 11 | 0.10% | ||
| Bošnjaci | 5 | 0.04% | ||
| Slovenci | 4 | 0.03% | ||
| Rusi | 3 | 0.02% | ||
| Mađari | 3 | 0.02% | ||
| Albanci | 3 | 0.02% | ||
| Česi | 1 | 0.00% | ||
| Rusini | 1 | 0.00% | ||
| Romi | 1 | 0.00% | ||
| Bunjevci | 1 | 0.00% | ||
| nepoznato | 309 | 3.06% | ||
| m | ž | |||
| ? | 44 | 41 | ||
| 80+ | 11 | 22 | ||
| 75-79 | 38 | 80 | ||
| 70-74 | 106 | 125 | ||
| 65-69 | 172 | 186 | ||
| 60-64 | 182 | 200 | ||
| 55-59 | 271 | 269 | ||
| 50-54 | 436 | 426 | ||
| 45-49 | 488 | 547 | ||
| 40-44 | 434 | 468 | ||
| 35-39 | 347 | 428 | ||
| 30-34 | 347 | 345 | ||
| 25-29 | 346 | 335 | ||
| 20-24 | 398 | 350 | ||
| 15-19 | 434 | 463 | ||
| 10-14 | 350 | 352 | ||
| 5-9 | 312 | 270 | ||
| 0-4 | 246 | 202 | ||
| prosek | 35.0 | 36.5 | ||
|
|
|
|
| Pol | Ukupno | Poljoprivreda, lov i šumarstvo | Ribarstvo | Vađenje rude i kamena | Prerađivačka industrija | Proizvodnja i snabdevanje... | Građevinarstvo | Trgovina | Hoteli i restorani | Saobraćaj, skladištenje i veze |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 2227 | 17 | - | 1189 | 435 | 70 | 52 | 60 | 26 | 32 |
| Ženski | 1971 | 11 | - | 393 | 569 | 42 | 26 | 188 | 113 | 18 |
| Oba | 4198 | 28 | - | 1582 | 1004 | 112 | 78 | 248 | 139 | 50 |
| Pol | Finansijsko posredovanje | Nekretnine | Državna uprava i odbrana | Obrazovanje | Zdravstveni i socijalni rad | Ostale uslužne aktivnosti | Privatna domaćinstva | Eksteritorijalne organizacije i tela | Nepoznato | |
| Muški | 16 | 23 | 97 | 40 | 54 | 50 | - | - | 66 | |
| Ženski | 44 | 15 | 107 | 100 | 226 | 63 | - | - | 56 | |
| Oba | 60 | 38 | 204 | 140 | 280 | 113 | - | - | 122 |
Kultura i obrazovanje
U Majdanpeku se svake godine, u organizaciji Centra za kulturu, održavaju međunarodne manifestacije iz oblasti likovnih umetnosti: MajdanArt i Žene slikari.
Mladi muzičari iz Majdanpeka stiču svoje prvo muzičko obrazovanje u Muzičkoj školi "Ranko Krivić".
Vidi još
- FK Majdanpek
Poznate ličnosti
- Dejan Petković - "Rambo" , bivši vrhunski fudbaler
Reference
Vanjske veze
- Zvanična prezentacija opštine Majdanpek
- Prezentacija grada Majdanpeka Arhivirano 2010-03-24 na Wayback Machine-u
- Mape, aerodromi i vremenska situacija lokacija (Fallingrain)
- Satelitska mapa (Wikimapia)
- Gugl satelitska mapa (Maplandia)
- Plan naselja na mapi (Mapquest)
- RTV Majdanpek
- Fotografije grada
- Turistička organizacija Opštine Majdanpek Arhivirano 2010-12-26 na Wayback Machine-u
- Turistička agencija Mirno More
- Centar za kulturu Majdanpek Arhivirano 2009-06-26 na Wayback Machine-u
- Globalno selo Arhivirano 2009-10-29 na Wayback Machine-u
- Muzička škola "Ranko Krivić" Arhivirano 2009-09-06 na Wayback Machine-u
- Kulturne institucije u Majdanpeku
| Naseljena mesta opštine Majdanpek |
|---|
| Boljetin • Vlaole • Golubinje • Debeli Lug • Donji Milanovac • Jasikovo • Klokočevac • Leskovo • Majdanpek • Miroč • Mosna • Rudna Glava • Topolnica • Crnajka |
This article uses material from the Wikipedia Srpskohrvatski / Српскохрватски article Majdanpek, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Sadržaj je dostupan pod CC BY-SA 4.0 osim ako je drugačije navedeno. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Srpskohrvatski / Српскохрватски (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.