Krađa

U pravu se pojam koristi za sve radnje protiv imovine (obijanje, krađe u radnjama, upad, prevara i sl.).

Krađa spada u krivična dela protiv imovine. je oduzimanje tuđe pokretne stvari od drugog u nameri da njenim prisvajanjem učinilac za sebe ili drugog pribavi protivupravnu imovinsku korist. Subjekt krivičnog dela može biti svako lice koje je počinilo krivično delo. Osnovna obeležja ovog krivičnog dela su:

• radnja - oduzimanje tuđe pokretne stvari u nameri da se prisvajanjem iste za učinioca ili drugo lice pribavi protivpravna imovinska korist
• objekt dela – tuđa pokretna stvar
• namera učinioca – da za sebe ili drugog pribavi, prisvajanjem stvari, protivpravnu imovinsku korist.

Izvršenje krađe može, međutim, biti praćeno i nekim drugim, posebnim okolnostima, kao što su veća ili manja vrednost stvari koja je predmet krađe, način na koji se krađa vrši i okolnosti pod kojima se vrši, vreme izvršenja dela i drugo. Ove okolnosti utiču da se krivično delo krađe može pojaviti u lakšim i težim oblicima. Oni su osnov i za zakonsko razlikovanje krađe na:

• običnu ili prostu
• tešku - ako se krađa vrši na način koji se čini opasnom ili ako se pri njenom izvršenju koriste posebna stanja i nevolje drugih ili ako se vrši u odnosu na kulturna dobra. Npr. pod teškom krađom smatra se krađa za vreme poplave, požara
• sitnu - tretira se kao prekršaj, odnosno lakše kažnjivo delo kao i nepropisno ponašanje ili manje povrede etičkih kodeksa, uglavnom se rešava pojavljivanjem kod sudije za prekršaje umesto u krivičnom postupku, uz kaznu koja je po pravilu novčana ili kraća kazna zatvora.

Objekt krađe je tuđa pokretna stvar. Stvar je svaki predmet materijalne prirode, koji zauzima određeni prostor bez obzira u kakvom se agregatnom stanju nalazi. U krivičnopravnom smislu, kao stvar se smatra svaka proizvedena ili skupljena energija za davanje svetlosti, toplote ili kretanja i telefonsi impulsi kao i registrovani podatak koji je rezultat postupka elektronske obrade podataka – kompjuterski podatak i program. Predmet krađe može biti samo ona stvar čijim se oduzimanjem može pribaviti imovinska korist. Ta korist može da proizilazi iz same vrednosti stvari (novac, umetnička slika, predmet opšte upotrebe i sl.). Predmet krađe može biti i ona stvar koja po sebi nema ekonomsku vrednost, ako se njenom upotrebom može ostvariti imovinska korist. Stvari koje se smatraju opštim dobrom, odnosno koje ne mogu biti u svojini fizičkog ili pravnog lica ne mogu biti predet krađe. To važi i za stvari za koje se ne zna čije su, odnosno za stvari koje su napuštene. Oduzimanje tuđe pokretne stvari može se izvršiti na različite načine – otimanjem, odnošenjem iz nekog zatvorenog prostora, upotrebom prinude.

Krađa identiteta

Jedan od najvećih fenomena u zloupotrebi privatnosti u današnje vreme je krađa identiteta, odnosno mogućnost da se zloupotrebe tuđi lični podaci, do kojih se dođe usled neodgovornosti, bilo vlasnika ili nekog drugog koji ih je poverio – banke, kadrovske službe, državne administracije, bilo zarad imovinske koristi, bilo da se drugom nanese šteta.