ڪَتِي: نانڪ شاهي سنڌي هندو ڪئلينڊر جو اَٺون مهينو

15 آڪٽوبر کان 13 نومبر تائين هوندو آهي. ڪَتي 30 ڏينھن جو مهينو آهي.

هن لفظ جو بنياد سنسڪرت لفظ ڪارتڪ مان آهي جنهن جي معني آهي همت ۽ خوشي ڏيندڙ.

سنڌ ۾ قدرتي طبعي ورهاست موجب سري، وچولي، لاڙ، ٿر ۽ ڪوهستان وارا علائقا اچي وڃن ٿا، جتي آبهوا ۽ پوکيءَ جي سرشتي جي مناسبت سان ڪيترائي موسمي ۽ باراني فصل پوکيا وڃن ٿا. هتي ڪتيءَ (خريف) ۾ جوئر، ٻاجهري، چانور، وونئڻ، تر، مڱ ۽ موٺ پوکيا ويندا هئا .

• سعيو ڪر ربيع جو، آئي جا ڪتي،

ڪڻڪ پوکج قرب جي، ڪڍي ڪلپت ڪتي،

صبر، رضا، شُڪر کي، لڳي ڪا نه رتي،

پردو رک پَتيِ! سونھان سرتئين وچ ۾.

هڪ نکٽ جو نالو. ستن ننڍڙن تارن جي ميڙ وارو نکٽ.

ڪتي ۽ وڇون بابت لوڪ سنڌي ڏاهپ

چوڻي ته ڪَتي وِڇُونءَ جي مڱ آهي، انهي ڪري ٻئي ساڳئي وقت آسمان ۾ نه هوندا. ڪتي اُڀ (آسمان) تي اڀري تي وڇون لهي وڃي ۽ وڇون اڀري ته ڪتي لهي وڃي.

علم نجوم موجب هن مهيني جي موسم تي وشاکا ۽ انو راڌا نکٽن جو اثر غالب هوندو آهي .

ڪَتي، ناڙيءَ ۾ پتي

مطلب؛ َچي ۽ ٻين علائقن ۾ ڪڻڪ جي ناڙي شروع ٿيندي آهي.

ڪَتي، گهمندي ڦرندي لٿي.

مطلب؛ هن مھيني ۾ ڏينھن گهٽجي ويندو آھي ۽ راتيون وڌي وينديون آهن.

ڏياريءَ جو ڏيئو ڏٺو، ننڍو وڏو چڀڙ مٺو.

ڏياريءَ جو ڏِڻُ به هن مھيني ۾ ملھائبو آهي.

• چيٽ چئي ويو ايندس مان پر ڪَتي به گذري وئي- سرمد سنڌي- گيت
• ڪتيون ڪئي ياد ۾ گذريون، چڱو چيٽن ۾ ملنداسين- سرمد سنڌي- گيت