Mpèriu Bizzantinu

St'artìculu è scrittu 'n sicilianu standard, si stai circannu l'artìculu scrittu 'n calabrisi di Riggiu Calabria (RC), vidi Mperu bizantinu (artìculu 'n calabrisi).

Lu 'Mpèriu Bizzantinu era la parti orientali dû Mpèriu rumanu, ca cuntinuàu a campari doppu ca la parti occidintali scumparìu. Duràu di lu 395 a lu 1453. La lingua ufficiali era lu grecu bizzantinu. Lu 'mperiu bizzantinu nascìu grazzi a Teodosiu, ca spartìu lu 'mperiu romanu nta la parti occidintali e la parti orientali nta lu 395. Cascau doppu la cunquista di Costantinupoli pi manu dî Turchi nti lu 1453. La cultura bizzantina cuntìnua a campari nta la riggiuni dâ Calabbria e ntô Salentu, unni oi si pàrranu ancora dui dialetti dû grecu bizzantinu, lu grecu-càlabbru e lu grecu-salentinu.

Lu 'mpiraturi Custanti II dicidìu di spustari la capitali di lu 'mperiu a Saragusa ntô 663, e tali arristau 'nzinu a quannu la capitali di lu 'mperiu fu spustata attorna a Costantinupoli ntô 668, â morti di Custanti II.

La Sicilia fu tirritoriu bizzantinu cu la cunquista di Belisariu ntô 535 sutta Giustinianu I. Ristau ntiramenti bizzantina nzinu ô 827, quannu l`'àrabbi, sbarcati a Mazzara cunquistarru la parti uccidintali dâ Sicilia. Picca a picca, lu mpiru bizzantinu persi li cità principali di Palermu (831) e Sarausa (878). Ntô 900 presidî bizzantini tinèvunu ancora a Taurmina chi fu pigghiata di l'àrabbi ntô 902, e Rumetta chi tummau sulu ntô 965. N'sèguitu, versu lu 1038, Maniaci ripigghiau pruvvisoriamenti lu cuntrollu dâ Sicilia urientali, pi pirdirlu difinitivamenti quarchi annu doppu.

Li bizzantini, a parti quarchi ncursioni àrabba, riniscerru comunqui a mantèniri na prisenza cuntìnua n Calabbria, ntâ Pugghia e a Nàpuli, nzinu â scinnuta dî Nurmanni, versu lu 1060.

 

Chista è na vuci nzirita nni l'artìculu n vitrina, zoè una dî mègghiu vuci criati dâ cumunità.Fu arricanusciuta lu 2007

S'hai traduciutu n'artìculu o hai criatu na vuci e riteni ca sia lu casu di fàrila canùsciri picchì è cumpreta n tuttu, signàlila. Naturalmenti, sunnu boni accittati suggirimenti e canciamenti chi mìgghiùranu lu travagghiu.

Signala na vuci          Archiviu         Talìa tutti l'articuli n vitrina