Eletrone

S'eletrone est una partighedda subatomica cun càrriga elètrica negativa chi si retenet èssere una partighedda elementare.

Paris cun sos protones e a sos neutrones, est unu cumponente de s'àtomu e, cando chi contribuat a sa massa totale sua pro prus pagu de su 0,06%, nde caraterizat sensibilmente sa natura e nde determinat sas propiedades chìmicas: su ligàmine chìmicu covalente si forma a segus de sa redistribuzione de sa densidade eletrònica intre duos o prus àtomos.

Sa majoria de sos eletrones presentes in s'universu est istada prodùida dae su Big Bang, ma podent èssere generados fintzas de su decadessimentu beta de sos isòtopos radioativos e in collisiones a arta energia, mentras podent èssere annichilados dae sa collisione cun sos positrones o surbidos in unu protzessu de nucleosìntesi istellare.

Su motu de s'eletrone gènerat unu campu magnèticu, mentras sa variatzione de s'energia sua e de s'atzelerada sua càusant s'emissione de fotones; est annotamala responsàbile de s'isfrutu de sa currentada elètrica e de su calore.

S'abbentu de s'eletrònica e su relativu isvilupu de s'informàtica ant fatu s'eletrone protagonista de s'isvilupu tecnològicu de su de binti sèculos. Sas propiedades suas sunt isfrutadas in aplicatziones disvariadas, comente a sos tubos a rajos catòdicos, sos microscòpios eletrònicos, sa radioterapia e su laser.