Туох буолбута
Тохсунньу
- Тохсунньу 1 — Чехословакия икки аҥы арахсан Чехия уонна Словакия Өрөспүүбүлүкэлэрэ тэриллибиттэр.
- Тохсунньу 1 — Дьокуускайга "Якутск Вечерний" хаһыат тахсан саҕалаабыт.
- Тохсунньу 3 — Москубаҕа Арассыыйа уонна АХШ ыккардыларыгар Стратегическэй кимэн киирэр сэбилэниини аччатар туһунан дуогабар түһэрсиллибит.
- Тохсунньу 11 — Арассыыйа Бырабыыталыстыбата 22 нүөмэрдээх дьаһалынан «Хотугу аҕыйах ахсааннаах омуктар олорор сирдэрин испииһэгин» бигэргэппит. Бу испииһэккэ кэлин икки уларытыы 1993 с. алтынньы 7 уонна 2000 с. тохсунньу 23 күннэригэр киллэриллибиттэрэ.
- Тохсунньу 18 — Мартин Лютер Кинг-балыс күнэ аан бастаан АХШ бары 50 штааттарыгар бэлиэтэммит.
- Тохсунньу 19 — ПНО «Якуталмаз» баайын-дуолун уонна сирдэрин, сир анныгар баар баайдары арендалааһын туһунан дуогабарга илии баттаммыт. 10-тан тахса сыл тухары бу аренда төлөбүрэ Саха Өрөспүүбүлүкэтин бүддьүөтүн улахан аҥаарын хааччыйар этэ.
Кулун тутар
- Кулун тутар 8 — Бивис уонна Баттхед диэн ойуулук дьоруойдара MTV-га аан бастаан тахсыбыттар.
- Кулун тутар 11 — Грузия түмэнэ гражданствону грузин тылын билииттэн тутулуга суох биэрэр туһунан сокуон ылыммыт.
- Кулун тутар 25 — Борис Ельцин "Былаас кириисиһин тохтотуохха диэри ситэриилээх былаас уорганнарын үлэтин туһунан" диэн 379№ ыйаах таһаарбыт. Бу ыйаах бэрэсидьиэн Арассыыйа Үрдүкү Сэбиэтин кытта утарыта турсуутун түмүгэ этэ.
- Кулун тутар 27 — Цзян Цзэминь Кытай салайааччыта буолбут.
Ыам ыйа
- Ыам ыйын 3 — ХНТ Аан дойдуга бэчээт көҥүлүн күнүн аан бастаан бэлиэтээбит.
Бэс ыйа
- Бэс ыйын 19 — Арассыыйа бэрэсидьиэнэ Борис Ельцин Таатта ыһыаҕар сылдьыбыт.
- Бэс ыйын 30 — Өрөспүүбүлүкэҕэ алмаас хостооһунуттан эмсэҕэлиир улуустары өйүүр соруктаах "САПИ" үп корпорацията тэриллибит. Бу туһунан 481№ ыйааҕы СӨ бэрэсидьиэнэ таһаарбыт. "Арассыыйа-Саха алмаастара" тэрилтэ сыллааҕы атыытыттан 2% бу тэрилтэҕэ биэрэр буолбут.
Алтынньы
- Алтынньы 4 — Арассыыйа бэрэсидьиэнэ Борис Ельцин Үрдүкү Сэбиэт үлэтин тохтотоору Москубаҕа тааҥкалардаах аармыйа киллэрбит уонна Үрүҥ Дьиэни штурмалаабыт. Икки нэдиэлэлээх былаас былдьаһыытыттан Борис Ельцин кыайыылаах тахсыбыт.
- Алтынньы 5 — Тоҕус ый кэриҥэ буолбут былаас кириисиһэ түмүктэнэн, "Известия" хаһыакка "42 киһи суруга" тахсыбыт. Бу сурукка култуура аатырбыт диэйэтэллэрэ "Үрүҥ дьиэҕэ" олорбут Арассыыйа түмэнин көмүскээччилэрин кытаанахтык дьарыйарга, өлөртүүргэ, утарылаһар баартыйалары сабарга модьуйбуттара. Бэрэсидьиэн Борис Ельцин сотору кэминэн Арассыыйаҕа оппозиционнай баартыйалары уонна хаһыаттары, кырдьык, боппута. Ол эрээри, аҕыйах нэдиэлэ буолан баран, аһара элбэх киһи маны сөбүлээбэтэҕин билэн, ыйааҕын бэйэтэ көтүрбүтэ.
- Алтынньы 7 — Арассыыйаҕа № 1 Пост Ленин мавзолейыттан Биллибэт Саллаат уҥуоҕар көһөрүллүбүт.
- Алтынньы 20 — СӨ бэрэсидьиэнин 596№ ыйааҕынан Саха Өрөспүүбүлүкэтин биэнсийэҕэ сулууспатын департаамена тэриллибит.
Сэтинньи
- Сэтинньи 1 — Европа Сойууһун олохтуур Маастрихт дуогабара күүһүгэр киирбит. Европа Сойууһа биир өттүттэн судаарыстыбалар холбоһуктара буолар, биир өттүттэн бэйэтэ судаарыстыба буолар. Билигин Европа Сойууһугар 27 дойду киирэр, нэһилиэнньэтин ахсаана 453 мөлүйүөн киһи, экэниэмикэтин сабардамынан быһа холоон АХШ уонна Кытай тэҥнээхтэрэ.
- Сэтинньи 1 — Туркменистааҥҥа бэйэлэрин харчылара — манат — олоххо киирбит
- Сэтинньи 2 — Англикааннар сыаркаптарыгар дьахталлары аҕабыыт оҥорор туһунан быһаарыыны Британия түмэнэ бигэргэппит.
- Сэтинньи 3 — Арассыыйа премьер-миниистирэ Черномырдин «Беркакит — Томмот — Дьокуускай (Уҥа Өлүөнэ) тимир суолун тутуутугар ылыныллар миэрэлэр тустарынан» уураахха илии баттаабыт. Манна атын миэрэлэр истэригэр, холобур, таас чоҕу хостуур Саха сирин тэрилтэлэрэ бөлүүтэнэн(валюта) киллэрэр харчыларыттан 10 % суолу тутууга угуохтаахтарын туһунан этиллибит.
- Сэтинньи 3 — Бэрэсидьиэн Михаил Николаев Москубаҕа Швеция посолун Бернеры кытта көрсүбүт.
- Сэтинньи 18 — ЮАР-га саҥа конституция ылыныллан, хара тириилээхтэр бырааптара кэҥээбит, үрүҥ тириилээхтэр баһылаан олорбуттара тохтотуллубут.
Ахсынньы
- Ахсынньы 4—8 — Парижка, ЮНЕСКО штаб-квартиратыгар Былатыан Ойуунускай 100 сааһын бэлиэтээһин буолбут. Ол иһинэн М. Николаев уонна Саха сирин учуонайдара кыттыылаах билим кэмпириэнсийэтэ ыытыллыбыт, Саха сирин артыыстара икки тыһыынча олбохтоох саалаҕа кэнсиэр туруорбуттар, онно "Алмазы Якутии", "Ньургуһун" уонна "Кыталык" оҕо ансаамбыллара кыттыбыттар.
- Ахсынньы 12 — Бүттүүн норуот референдумун быһаарыытынан Арассыыйа Конституцията ылыллыбыт.
- Ахсынньы 12 — Ил Түмэн бастакы састаабыгар 56 дьокутаат талыллыбыт: Өрөспүүбүлүкэ палаататыгар — 35, Бэрэстэбиитэллэр Палааталарыгар — 21.
- Ахсынньы 24 — Башкортостааҥҥа Төрүт сокуон ылыллыбыт.
Төрөөбүттэр
Өлбүттэр
- Сэтинньи 1 — Авксентий Мординов — сахаттан бастакы бөлүһүөк-учуонай; философия билимин дуоктара, профессор, Арассыыйа билимин үтүөлээх диэйэтэлэ.
- Сэтинньи 19 — Леонид Гайдай (1923 төр.), кинорежиссёр, ССРС норуодунай артыыһа.
- Ахсынньы 21 — Кола Бельды (1929 төр.), эстрада ырыаһыта.
This article uses material from the Wikipedia Саха тыла (Saxa Tyla) article 1993, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Маны туһанары CC BY-SA 4.0 лиссиэнсийэ көҥүллүүр (атын ыйыллыбытах буоллаҕына). Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Саха тыла (Saxa Tyla) (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.