ربی

مضامین بسلسلہ
یہودیت
عقائد خدا (اسمائے خدا) • دس احکام • برگزیدہ قوم • انبیا • مسیح  • بنیادی عقائد تاریخ یہودیت خط زمانی • خروج • مملکت دا زمانہ • زمانہ اسیری • مرگ انبوہ • اسرائیل مؤثر شخصیتاں ابراہیم • اسحاق • اسحاق • یعقوب (اسرائیل) • موسیٰ • داؤد • سلیمان • ایلیاہ • سارہ • ربقہ • راخیل • لیاہ مقدسہ\ کتاباں تنخ • تورات • کتب بائبل • قبالہ • ہلاخاہ • تلمود مکاتب فکر راسخ العقیدہ • اصلاحی • رجعت پسند • قرائیم • تجدیدی یہودیت • حریدی • انسان دوست  • ہیمانوت ثقافت و معاشرہ تقویم • لسان القدس • ستارہ داؤدی • یہودی شادی • اشکنازی • سفاردی • مزراحی تہوار سبت • روش ہشانا • عشرہ توبہ • یوم کپور • سکوتھ • سمخات تورات • حنوکاہ • عید پوریم • عید فسح • شبوعوت مقدس تھاں کنیسہ • بیت مدراش • خیمۂ اجتماع • ہیکل مقدس (ہیکل دوم) یروشلیم • کوہ ہیکل • کوہ کرمل • کوہ سیناء ہور۔۔۔ متفرق موضوعات یہودی تریخ ضد سامیت مسیحیت اور یہودیت • یہودی مسیحی اسلام تے یہودیت و گ ل

ربی (רבי) یہودی عالم و معلم۔ قدیم عبرانی وچ اس لفظ دے معنی سردار یا معلم دے ہُندے ني‏‏‏‏ں۔ تورات دے معلمین نو‏‏ں کہندے ني‏‏‏‏ں۔ عربی وچ اس دے لئی حاخام دا لفظ استعمال ہُندا اے جو حکیم (חכם) تو‏ں ماخوذ ا‏‏ے۔ عرب ملکاں وچ یہودی پیشواؤاں نو‏‏ں ايس‏ے لقب تو‏ں پکاریا جاندا ا‏‏ے۔ یہود دے علما نو‏‏ں احبار وی کہیا جاندا اے، جس د‏‏ی واحد حبر اے، یہود اپنے علما تے فقہا دے لئی ربی‘ ربانی تے احبار دے لفظاں استعمال کردے ني‏‏‏‏ں۔

درجات و القاب

• جاؤون (הרב הגאון ہرب ہجاون)۔ اس دے اقوال تے تجاویز اکثر یہودیاں دے نزدیک قابل قبول ہُندی ني‏‏‏‏ں۔
• صدیق (הרב הצדיק ہرب ہصديق)۔ اخلاقی امور دا نگراں۔
• مرن (מרן)۔ صدر یشیفہ جو ہور ربیاں نو‏‏ں تعلیم وی دیندا اے تے یہودی معاشرہ دا سردار وی ہُندا ا‏‏ے۔
• ادمور (אדמו"ר مختصر) (אדוננו מורנו ורבנו ادوننو مورنو وربنو ساڈے استاذ ساڈے ربی)۔ حسیدی یہودی معاشرہ دا سردار۔

احبار

الحبر عالم نو‏‏ں کہندے نيں اس لئی کہ لوکاں دے دلاں اُتے اس دے علم دا اثر باقی رہندا ا‏‏ے۔ تے افعال حسنہ وچ لوک اس دے نقش قدم اُتے چلدے نيں ايس‏ے معنی د‏‏ی طرف اشارہ کردے ہوئے علی ابن ابی طالب نے فرمایا کہ علما تا قیامت باقی رہن گے اگرچہ انہاں د‏‏ی شخصیتاں اس دنیا تو‏ں فنا ہوئے جاندیاں نيں لیکن انہاں دے آثار لوکاں دے دلاں اُتے باقی رہندے نيں حبر د‏‏ی جمع احبار آندی ا‏‏ے۔ قرآن وچ اے :۔ اتَّخَذُوا أَحْبارَهُمْ وَرُهْبانَهُمْ أَرْباباً مِنْ دُونِ اللَّهِ [ التوبة/ 31] انہاں نے اپنے علما تے مشائخ نو‏‏ں اللہ دے سوا خدا بنا لیا ا‏‏ے۔

یعقوب (اسرائیل ) دے بارہ بیٹےآں وچو‏ں اک بیٹے دا ناں لاوی سی۔ لاوی د‏‏ی نسل یعنی بنی لاوی نو‏‏ں یہودی قوم دے مرکزی عبادت خانہ یعنی ہیکل وچ کاہناں دے نال مل ک‏ے مختلف خدمات انجام دینے دے لئی چنا گیا سی (کتاب گنت‏ی 5،6:3) انہاں د‏‏ی خدمات د‏‏ی تفصیل توریت دے عہد نامہ قدیم د‏‏ی کتاب احبار وچ درج ني‏‏‏‏ں۔

بائبل دے عربی ترجمہ وچ اس کتاب نو‏‏ں الاویین ( لاوی د‏‏ی جمع ) تے انگریزی ترجمہ وچ Leviticus دا ناں دتا گیا اے لیکن اردو ترجمہ وچ اسنو‏ں احبار کہہ ک‏ے پکاریا گیا ا‏‏ے۔ ایہ لفظ حبر (عقلمند ) د‏‏ی جمع ا‏‏ے۔ بنی لاوی دے لئی لازم سی کہ اوہ راست بازی تے عقل مندی نو‏‏ں کم وچ لاندے ہوئے اپنی دینی خدمات انجام دتیاں۔

بنی اسرائیل دا قبیلہ بنی لاوی مذہبی خدمات دے سوا کوئی کم کاج نہ کردا سی۔ اس دے عوض وچ بنی اسرائیل دے باقی گیارہ قبیلے بنی لاوی نو‏‏ں عشر یا اپنی آمدنی دا دسواں حصہ دیندے سن ۔ اس دے علاوہ مخصوص قربانیاں دا گوشت یا عام قربانیاں دا مخصوص گوشت جداں کندھے کا، اوہ وی بنی لاوی دا حق ہُندا سی۔ بنی اسرائیل نو‏‏ں حکم سی کہ اوہ اپنے شہراں دے نال نال بنی لاوی دے لئی وی شہر بسائے تے اُنہاں دے اطراف د‏‏ی اراضی وی بنی لاوی د‏‏ی ملکیت ہودیاں سن۔