Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii I Irlandii: Państwo brytyjskie w latach 1801–1922
Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii (ang. United Kingdom of Great Britain and Ireland) – historyczne państwo, utworzone 1 stycznia 1801 roku poprzez połączenie Królestwa Wielkiej Brytanii (które samo powstało z połączenia Królestwa Szkocji i Królestwa Anglii w 1707 roku) oraz Królestwa Irlandii aktem unii z 1800 roku.
| 1801–1922 | |||||
| |||||
| Dewiza: (fr.) Dieu et mon droit (Bóg i moje prawo) | |||||
| Hymn: (Boże chroń Króla) | |||||
.svg) | |||||
| Język urzędowy | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Stolica | |||||
| Ustrój polityczny | |||||
| Typ państwa | |||||
| Głowa państwa | Król Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej (ostatni) Jerzy V | ||||
| Szef rządu | premier Wielkiej Brytanii (ostatni) Stanley Baldwin | ||||
| Powierzchnia • całkowita |
| ||||
| Liczba ludności (1921) • całkowita • gęstość zaludnienia |
| ||||
| Waluta | funt szterling (GBP) | ||||
| Data powstania | |||||
| Niepodległość Irlandii • Zmiana nazwy | |||||
.svg)
.svg)
Za czasów istnienia tego państwa, w XIX wieku, kulminację miała trwająca nieprzerwanie od końca XVI wieku angielsko-brytyjska ekspansja kolonialna – skupione wokół Zjednoczonego Królestwa imperium kolonialne objęło jedną czwartą zamieszkałych lądów na świecie (m.in. Indie, Kanadę, Australię oraz Wschodnią i Południową Afrykę), osiągając tym samym największe rozmiary w swych dziejach. Symbolem tej epoki stała się panująca w latach 1837–1901 królowa Wiktoria.
Poważnym zagrożeniem dla jedności Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii były emancypacyjne dążenia katolickich Irlandczyków na początku XX wieku. Przerodziły się one w konflikt zbrojny, w wyniku którego 6 grudnia 1922 roku, na mocy traktatu angielsko-irlandzkiego na obszarze 26 hrabstw położonych na południu wyspy Irlandii powstało Wolne Państwo Irlandzkie, co stanowiło kres istnienia Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii. Pozostałe 6 hrabstw irlandzkich pozostało pod zwierzchnictwem Londynu jako terytorium prowincji Irlandia Północna, będącej częścią Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej.
Władcy
Chociaż Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii oficjalnie przestało istnieć w 1922 roku, monarchowie brytyjscy w dalszym ciągu używali tytułu Króla lub Królowej Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii, aż do 1927 roku. Wtedy to, pod wpływem królewskiego i parlamentarnego aktu w sprawie tytułów królewskich (Royal and Parliamentary Titles Act 1927), zostały ustanowione nowe tytuły dla brytyjskich monarchów, którzy panowali teraz jako Królowie Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej w Wielkiej Brytanii, oraz Królowie Irlandii w Irlandii.
- 1801–1820 – Jerzy III
- 1820–1830 – Jerzy IV
- 1830–1837 – Wilhelm IV
- 1837–1901 – Wiktoria
- 1901–1910 – Edward VII
- 1910–1922/1927 – Jerzy V
Zobacz też
Przypisy
This article uses material from the Wikipedia Polski article Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.