Wysokie Taury (niem.
Maksymalna wysokość – 3798 m n.p.m. (Grossglockner – najwyższy szczyt Austrii). Wysokie Taury stanowią potężny masyw w obrębie Alp Centralnych. Od położonych na wschód Niskich Taurów oddzielone są przełęczą Murtörl, od położonych na zachód Alp Zillertalskich – przełęczą Birnlücke. Wysokie Taury leżą na terenie trzech austriackich landów: Tyrolu, Karyntii i Salzburga, ich niewielki fragment znajduje się w Południowym Tyrolu we Włoszech.
Kontynent | |
---|---|
Państwo | |
Najwyższy szczyt | Grossglockner |
Jednostka dominująca | |
Położenie na mapie Austrii | |
47°10′N 12°30′E/47,166667 12,500000 |
Zbudowane są głównie ze starych skał metamorficznych (gnejsy, łupki krystaliczne) wchodzących w skład krystalicznego rdzenia Alp Centralnych. Skały krystaliczne pokryte są fragmentarycznie jurajskimi skałami osadowymi. Z tektonicznego punktu widzenia znaczna część Wysokich Taurów stanowi tzw. Tauryjskie Okno Tektoniczne, w którym skały metamorficzne pokryte częściowo autochtonicznymi osadami mezozoicznymi ukazują się spod zerodowanych płaszczowin nasunięć tektonicznych.
Posiadają typowo alpejską rzeźbę terenu z ostrymi graniami, niemal pionowymi ścianami skalnymi i głębokimi dolinami. Rzeźba ta jest wynikiem działalności lodowców, które zachowane są w wyższych partiach masywu (najdłuższy Pasterze). Wysokie Taury mają układ niemal idealnie równoleżnikowy. Od ich głównej grani w kierunku północnym i południowym odchodzą granie boczne. W jednej z takich grani bocznych położony jest najwyższy szczyt masywu – Grossglockner. Wysokie Taury stanowią hydrologiczną granicę między zlewiskiem Morza Północnego i Morza Śródziemnego. Duże zasoby licznych rzek górskich pozwalają na ich wykorzystanie w hydroenergetyce (największa zapora wodna – Kapruner Ache).
Tworzą rozległy łańcuch, w składzie którego wyróżnia się zwykle szereg podgrup.
Nazwa | Mapa | Państwo | Najwyższy szczyt | Wys. | Zdjęcie |
---|---|---|---|---|---|
Venedigergruppe | Austria, Włochy | Grossvenediger | 3666 | ||
Granatspitzgruppe | Austria | Grosser Muntanitz | 3232 | ||
Glocknergruppe | Austria | Grossglockner | 3798 | ||
Goldberggruppe | Austria | Hocharn | 3254 | ||
Ankogelgruppe | Austria | Hochalmspitze | 3360 | ||
Rieserfernergruppe | Włochy, Austria | Hochgall | 3436 | ||
Villgratner Berge | Austria, Włochy | Weisse Spitze | 2962 | ||
Schobergruppe | Austria | Petzeck | 3283 | ||
Kreuzeckgruppe | Austria | Mölltaler Polinik | 2784 |
Najwyższe szczyty to:
|
|
|
W obrębie głównej grani Wysokich Taurów brak nisko położonych przełęczy dogodnych dla komunikacji kolejowej i drogowej. Dwa ważne, biegnące w poprzek masywu tunele posiadają istotne znaczenie dla komunikacji międzynarodowej: kolejowy Tunel Tauryjski łączący Bad Gastein od północy i Mallnitz od południa oraz tunel drogowy Felbertauern. Ponadto przez wysoką przełęcz Hochtor (2506 m) prowadzi jedna z najwyżej położonych dróg w Europie (tzw. Großglockner-Hochalpenstraße).
Większą część grupy górskiej obejmuje powołany w 1981 r. Park Narodowy Wysokich Taurów – najstarszy i największy w całej Austrii, a jednocześnie największy obszar chroniony w całych Alpach. Obejmuje ponad 1800 km² (z tego 1189 km² ścisłej strefy ochrony i 627 km² otuliny).
Obszar Wysokich Taurów jest ważnym regionem turystyki górskiej i sportów zimowych. Większość szczytów jest dość trudno dostępna, na niektóre prowadzą drogi odpowiednie dla bardziej doświadczonych turystów. Główne ośrodki turystyczne: Heiligenblut, Kals, Neukirchen, Dolina Kaprun, Mallnitz oraz położone na obrzeżu łańcucha Zell am See stanowią jednocześnie ważne ośrodki narciarskie.
Na szczycie Hoher Sonnblick znajduje się obserwatorium meteorologiczne.
This article uses material from the Wikipedia Polski article Wysokie Taury, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.