Uniwersytet W Greifswaldzie

Ten artykuł od 2015-10 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Uniwersytet w Greifswaldzie

Alma Mater Gryphiswaldensis
University of Greifswald

Data założenia	17 października 1456
Państwo	Niemcy
Kraj związkowy	Meklemburgia-Pomorze Przednie
Adres	Domstraße 11 17487 Greifswald, Niemcy
Liczba studentów	12 300 (2009/10)
Rektor	Katharina Riedel
Członkostwo	HRK, DAAD, DFG, EUA, CBUR, Socrates-Erasmus
Położenie na mapie Meklemburgii-Pomorza Przedniego Uniwersytet w Greifswaldzie
Położenie na mapie Niemiec Uniwersytet w Greifswaldzie
54°05′40,70″N 13°22′28,65″E/54,094639 13,374625
Multimedia w Wiki Commons
Strona internetowa

Został założony w 1456 r. jako drugi uniwersytet w basenie Morza Bałtyckiego. Ze względu na zmiany przynależności państwowej Greifswaldu, uczelnia była w niektórych okresach najstarszym uniwersytetem Szwecji oraz Królestwa Prus.

Obok uniwersytetu w Rostocku jest jednym z dwóch w landzie Meklemburgia-Pomorze Przednie.

Powstanie

Uczelnia została otwarta 17 października 1456 przez księcia pomorskiego Warcisława IX jako Academia Gryphica, dzięki zaangażowaniu ówczesnego burmistrza Greifswaldu – Heinricha Rubenowa.

Przywileje uzyskała od cesarza, papieża i Warcisława IX. Uroczystość otwarcia miała miejsce w kościele greifswaldzkim pod wezwaniem św. Mikołaja, a udział w niej wziął biskup Henning Iwen. Zdecydowano o otwarciu czterech klasycznych wydziałów: teologii, filozofii, medycyny i prawa.

Dzięki korzystnemu położeniu geograficznemu miasta i dużemu wpływowi Hanzy, uczelnia rozwinęła intensywne kontakty ze Skandynawią. Od 1456 do reformacji (1526 – w tym roku reformacja miała miejsce w Greifswaldzie) studiowało tu 476 Skandynawów, a 22 wykładało. Uczelnia miała też sześciu rektorów z północy kontynentu.

Wiek XVI

Reformacja w regionie miała bardzo burzliwy przebieg i uniwersytet został zamknięty. W 1539 książę Filip I ponownie otworzył uczelnię, jednak tym razem nadał jej charakter protestancki i po sekularyzacji dóbr kościelnych ofiarował jej majątek klasztoru Eldena i klasztoru dominikańskiego(inne języki). Zmienił się też sposób wyboru wykładowców i zostali oni mocno powiązani z dworem książęcym.

Następca – książę Ernest Ludwik zainicjował budowę budynków collegium, na którego fundamentach stoi dzisiaj reprezentacyjny, główny budynek uniwersytetu. Natomiast książę Filip Juliusz ufundował uniwersytetowi ceremonialną togę rektorską.

Wiek XVII i XVIII

 

 

W 1604 na Uniwersytecie Greifswaldzkim została uruchomiona pierwsza scentralizowana uniwersytecka biblioteka w Niemczech.

W 1634 książę Bogusław XIV w ramach zaległych uposażeń profesorów, zapisał uniwersytetowi grunty Eldeny (14 tys. ha), przez co uczelnia należała do największych posiadaczy majątków ziemskich spośród uniwersytetów.

Od czasu pokoju westfalskiego z 1648 Pomorze Przednie wraz z uniwersytetem należały do Szwecji, tylko przejściowo, w latach 1715–1720 przechodząc pod duńskie panowanie. W szczególności pod koniec XVIII w. uczelnia odgrywała rolę pomostu kulturowego pomiędzy Szwecją i Niemcami. Ponad 1500 Szwedów studiowało tu lub pracowało jako naukowcy. Jednym z nich był Thomas Thorild (1795–1808). W latach 1747–1750 powstał budynek główny uniwersytetu przy Domstrasse, któremu profesor matematyki, Andreas Mayer, nadał styl północnoniemieckiego późnego baroku. W budynku mieści się piękna aula, która dawniej odgrywała rolę biblioteki.

W okresie przynależności Greifswaldu do Szwecji postulowano przeniesienie uczelni do Szczecina, jednak nie zdecydowano się na to.

Wiek XIX i XX

 

Od 1815 uniwersytet w Greifswaldzie należał do Prus, stając się najstarszą pruską szkołą wyższą. W drugiej połowie XIX w. rozwinął się do nowoczesnego universitas litterarum. Oprócz wydziału medycznego, który posiadał własną klinikę, rozwinęły się również wydziały: prawa, teologiczny, klasyczny i filologiczny.

W 1901 r. pracujący na uniwersytecie w Greifswaldzie niemiecki biolog Paul Uhlenhuth odkrył reakcję pozwalającą na rozróżnianie krwi poszczególnych gatunków, w tym krwi ludzkiej od zwierzęcej, na zasadzie precypitacji; odkrycie to zostało po raz pierwszy wykorzystane do udowodnienia winy seryjnego zabójcy dzieci Ludwiga Tessnowa przed sądem w Greifswaldzie i było potem powszechnie używane w kryminalistyce przy badaniu śladów krwi.

W 1933 r. uniwersytet otrzymał imię Ernsta Moritza Arndta, byłego profesora z Greifswaldu. Nazwa uczelni nawet dzisiaj wzbudza sporo kontrowersji i dlatego wielokrotnie dyskutowano nad zmianą patrona. Arndta do celów propagandowych wykorzystywali hitlerowcy.

Pod koniec II wojny światowej szkołę zamknięto i otwarto ponownie 15 lutego 1946. Na rozkaz sowieckiej administracji zamknięto jednak kolejny raz wydział ekonomiczny.

 

W czasach NRD dochodziło do innych zmian w strukturze uniwersytetu. Wydział medyczny dostosowano do potrzeb Armii Czerwonej, a prawny całkowicie zamknięto. Pozostawiono wydziały: filozoficzny, teologiczny, medyczny i matematyczno-przyrodniczy, a wydział rolniczy został połączony z założoną w 1835 Akademią Rolniczą Greifswald–Eldena (niem. Landwirtschaftliche Akademie Greifswald-Eldena). W latach 1946–1955 istniał wydział pedagogiczny. W 1962 zamknięto istniejący od końca wojny wydział robotniczo-chłopski im. Martina Andersena Nexø (Arbeiter- und Bauern-Fakultät Martin Andersen Nexø).

Rok 1990 był przełomowym w historii uczelni. Nadano jej nową strukturę i przywrócono autonomię, wolność nauki i programu nauczania.
Uniwersytet posiada dziś pięć wydziałów: teologiczny, prawa i nauk o państwie, medycyny, filozoficzny i matematyczno-przyrodniczy. Prace badawcze koncentrują się głównie na medycynie i fizyce plazmowej.

Wiek XXI

Rok 2006 to jubileusz 550-lecia uniwersytetu, ale też okres dyskusji nad dalszym kształtem uczelni. Problemy finansowe zmuszają do podjęcia zmian i redukcji części wykładanych przedmiotów.

• Teologiczny
• Filozoficzny
• Medyczny
• Prawa i nauk o państwie
• Matematyczno-przyrodniczy

• Alfried-Krupp-Wissenschaftskolleg Greifswald
• Max-Planck-Institut für Plasmaphysik
• Institut für Niedertemperatur-Plasmaphysik
• Kernfusions-Forschungsreaktor Wendelstein 7-X
• Friedrich-Loeffler-Institut (Bundesforschungsinstitut für Tiergesundheit), Insel Riems
• Siemens AG, Bereich Öffentliche Netze
• Technologiezentrum Vorpommern
• Biotechnikum Greifswald
• Technologiepark
• Forschungsinstitut für Diabetes, Karlsburg (koło Greifswaldu)
• Caspar-David-Friedrich-Institut für Bildende Kunst
• Caspar-David-Friedrich Gesellschaft
• Institut für Kirchenmusik und Musikwissenschaft
• Institut für Politwissenschaft und Kommunikationswissenschaft

Z państw Unii Europejskiej

• Uniwersytet Aarhus, Dania
• Uniwersytet w Aberdeen, Szkocja
• Uniwersytet Masaryka w Brnie, Czechy
• Holbæk Seminarium, Dania
• Uniwersytet w Joensuu, Finlandia
• Uniwersytet Kłajpedzki, Litwa
• Uniwersytet Wileński, Litwa
• Uniwersytet w Lund, Szwecja
• Uniwersytet w Padwie, Włochy
• Uniwersytet Szczeciński, Polska
• Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Polska
• Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie, Polska
• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Polska
• Uniwersytet Łotwy w Rydze, Łotwa
• Uniwersytet w Tartu, Estonia

Inne

• Petersburski Uniwersytet Państwowy, Petersburg, Rosja
• Uniwersytet w Saskatchewan, Saskatoon, Kanada
• Uniwersytet w Sarajewie (Bośnia i Hercegowina)

Na Uniwersytecie studiowali m.in. Jan Bugenhagen, Jan Fryderyk, Hugo Lemcke, Jonathan Paul.

W Greifswaldzie studiowali medycynę m.in.:

• Theodor Billroth
• Ludwik Rydygier (w latach 1869–1878) późniejszy znany polski chirurg
• Jan Biziel – polski lekarz, działacz niepodległościowy i społeczny
• Józef Krzymiński (do 1882) – polski lekarz, działacz społeczny i polityczny
• Stefan Bernard Janiszewski (do 1898) – tytularny generał brygady Wojska Polskiego
• Aleksander Majkowski (w latach 1900–1901) – lekarz, kaszubski działacz polityczny i pisarz

Rektorem uniwersytetu był Ernest Bogusław von Croy.

Z Uniwersytetem związani byli (jako profesorowie) również:

• Johannes Micraelius – teolog, poeta i historyk, wykładowca retoryki
• Wilhelm Baum – doktor medycyny, chirurg
• Felix Hausdorff – matematyk, jeden z twórców topologii

Uniwersytet Ernsta-Moritza-Arndta miał w historii dwóch laureatów Nagrody Nobla:

• Gerhard Domagk (1923–1925), medycyna, 1939 (odebrał w 1947)
• Johannes Stark (1874–1957), fizyka, 1919

W 1912 powstało w Greifswaldzie, z inicjatywy Otto Jaekela (greifswaldzkiego paleontologa), niemieckie Towarzystwo Paleontologiczne (Paläontologische Gesellschaft).

• Universität Greifswald
• Hanse- und Universitätsstadt Greifswald
• Bebilderte Universitätschronik (Jahre 1437 bis 1995). uni-greifswald.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-12-18)].