Raphicerus

W wydanej w 2015 roku przez Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk publikacji „Polskie nazewnictwo ssaków świata” autorzy nadali rodzajowi polską nazwę zwyczajową antylopik, jednak taką samą nazwę nadali także monotypowemu rodzajowi Ammodorcas, obejmującemu gatunek antylopik ogadeński (Ammodorcas clarkei).

Raphicerus
C.H. Smith, 1827
Przedstawiciel rodzaju – antylopik zwyczajny (R. campestris)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	parzystokopytne
Podrząd	przeżuwacze
Infrarząd	Pecora
Rodzina	wołowate
Podrodzina	antylopy
Plemię	Antilopini
Rodzaj	Raphicerus
Typ nomenklatoryczny
Cerophorus acuticornis de Blainville, 1816 (= Antilope campestris Thunberg, 1811)
Synonimy
Calotragus Sundevall, 1846 Rhaphocerus: Agassiz, 1846 Pediotragus Fitzinger, 1861 Raphiceros: O. Thomas, 1897 Rhaphiceros: Lydekker, 1897 Nototragus O. Thomas & Schwann, 1906 Grysbock Knottnerus-Meyer, 1907 Rhaphicerus: Lönnberg, 1908
Gatunki
5 gatunków (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wiki Commons

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Afryce Południowej i Wschodniej.

Długość ciała 65–80 cm, długość ogona 4–8 cm, wysokość w kłębie 45–60 cm, długość ucha 8,3–12 cm, długość tylnej stopy 19,3–26,5 cm; masa ciała 6,4–16 kg.

Rodzaj (w randze podrodzaju w obrębie Antilope) zdefiniował w 1827 roku angielski zoolog Charles Hamilton Smith w rozdziale dotyczącym systematyki ssaków w publikacji poświęconej królestwu zwierząt. Smith wymienił dwa gatunki – Antilope acuticornis de Blainville, 1816 (= Antilope campestris Thunberg, 1811) i Antilope subulata C.H. Smith, 1827 (= Antilope campestris Thunberg, 1811) – nie wskazując gatunku typowego; w ramach późniejszego oznaczenia w 1896 roku brytyjscy zoolodzy Philip Lutley Sclater i Oldfield Thomas na typ nomenklatoryczny wyznaczyli Antilope acuticornis de Blainville, 1816 (= Antilope campestris Thunberg, 1811).

Etymologia

• Raphicerus (Rhaphocerus, Raphiceros, Rhaphiceros, Rhaphicerus): gr. ῥαφις rhaphis, ῥαφιδος rhaphidos ‘igła’; κερας keras, κερατος keratos ‘róg’.
• Calotragus: gr. καλος kalos ‘piękny’; τραγος tragos ‘kozioł’. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Antilope tragulus Lichtenstein, 1812 (= Antilope campestris Thunberg, 1811).
• Pediotragus: gr. πεδιον pedion ‘roślina’, od πεδον pedon ‘ziemia’, od πους pous, ποδος podos ‘stopa’; τραγος tragos ‘kozioł’. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Antilope tragulus Lichtenstein, 1812 (= Antilope campestris Thunberg, 1811).
• Nototragus: gr. νοτος notos ‘południe’; τραγος tragos ‘kozioł’. Gatunek typowy: autorzy w oryginalnym opisie nie wymienili naukowej nawy gatunku; typ nomenklatoryczny (późniejsze oznaczenie) Antilope melanotis Thunberg, 1811.
• Grysbock: afr. grysbok ‘antylopik zwyczajny’, od niderl. grys ‘szary’; bok ‘samiec antylopy, kozioł’. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Antilope melanotis Thunberg, 1811.

Podział systematyczny

W zależności od ujęcia systematycznego do rodzaju zalicza się trzy lub cztery (wyodrębniony z R. sharpei, R. colonicus) gatunki; tutaj klasyfikacja za Mammals Diversity Database i All the Mammals of the World (2023):

• Raphicerus melanotis (Thunberg, 1811) – antylopik przylądkowy
• Raphicerus sharpei O. Thomas, 1897 – antylopik północny
• Raphicerus campestris (Thunberg, 1811) – antylopik zwyczajny

Opisano również gatunek wymarły z pliocenu dzisiejszej Południowej Afryki:

• Raphicerus paralius Gentry, 1980

• T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.). 
• E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 3 (Revised second printing). Springfield: Charles C. Thomas, 1959, s. 1–316. (ang.).