Moc: Praca wykonana w jednostce czasu przez układ fizyczny

Ten artykuł dotyczy wielkości fizycznej. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Ten artykuł od 2021-02 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Z definicji, moc określa wzór:

${\displaystyle P={\frac {W}{t}},}$

gdzie:

${\displaystyle P}$ – moc,
${\displaystyle W}$ – praca,
${\displaystyle t}$ – czas.

Wzór ten jest prawdziwy, gdy praca wykonywana jest w tym samym tempie (nie zmienia się w czasie). W przeciwnym wypadku powyższy wzór będzie określał moc średnią. Aby obliczyć moc chwilową, należy skorzystać z innego wzoru:

${\displaystyle P={\frac {\mathrm {d} W}{\mathrm {d} t}}.}$

Moc mechaniczną można także obliczyć ze wzoru:

${\displaystyle P=Fv,}$

gdzie:

${\displaystyle P}$ – moc,
${\displaystyle F}$ – siła działająca na ciało (np. siła ciągu),
${\displaystyle v}$ – prędkość ciała.

Moc może być również definiowana jako prędkość emisji energii (na przykład dla źródła światła, anteny, głośnika). Wzór na moc (przy stałym tempie emisji) przybiera wówczas postać:

${\displaystyle P={\frac {E}{t}},}$

gdzie ${\displaystyle E}$ jest energią emitowaną w czasie ${\displaystyle t.}$

Specyficzne zagadnienie mocy fizycznej w odniesieniu do człowieka i zwierząt omówione jest w haśle: silnik żywy.

Moc urządzeń elektrycznych wyraża się iloczynem natężenia przepływającego przez nie prądu ${\displaystyle I}$  i napięcia elektrycznego ${\displaystyle U,}$  do którego urządzenie jest włączone

${\displaystyle P=U\cdot I.}$ 

Straty mocy

Straty względem mocy zależą od przesyłanej mocy, przekroju poprzecznego żyły, długości przewodu oraz napięcia. Straty procentowe mocy można obliczyć ze wzoru:

Dla obwodów jednofazowych:
${\displaystyle \Delta U_{\%}={\frac {200\cdot P\cdot l}{\gamma \cdot S\cdot U_{f}^{2}}}}$ 

gdzie:

${\displaystyle \Delta U_{\%}}$  – Strata procentowa mocy
${\displaystyle P}$  – moc czynna [W]
${\displaystyle l}$  – długość przewodu [m]
${\displaystyle \gamma }$  – konduktywność (przewodność, zależy od materiału z jakiego wykonane są żyły przewodu. Dla miedzi – 58,60, dla aluminium – 35,16)
${\displaystyle S}$  – Przekrój poprzeczny żyły [mm²]
${\displaystyle U_{f}}$  – Znamionowe napięcie fazowe (pomiędzy przewodem fazowym, a neutralnym urządzenia) [V]

Dla obwodów trójfazowych:
${\displaystyle \Delta U_{\%}={\frac {100\cdot P\cdot l}{\gamma \cdot S\cdot U_{m}^{2}}}}$ 

gdzie:

${\displaystyle \Delta U_{\%}}$  – Strata procentowa mocy
${\displaystyle P}$  – moc czynna [W]
${\displaystyle l}$  – długość przewodu [m]
${\displaystyle \gamma }$  – konduktywność (przewodność, zależy od materiału z jakiego wykonane są żyły przewodu. Dla miedzi – 58,60, dla aluminium – 35,16)
${\displaystyle S}$  – Przekrój poprzeczny żyły [mm²]
${\displaystyle U_{m}}$  – Znamionowe napięcie międzyfazowe (faza 1 – faza 2) urządzenia zamiast napięcia fazowego (faza – neutralny) [V]

Jednostką mocy w układzie SI jest wat (W). Moc jest równa 1 wat, jeśli praca 1 dżula wykonywana jest w czasie 1 sekundy

${\displaystyle \mathrm {W={\frac {J}{s}}={\frac {kg\cdot m^{2}}{s^{3}}}} .}$ 

Często używane wielokrotności:

1 mW = 0,001 W
1 kW = 1 000 W
1 MW = 1 000 000 W

Pozaukładowe jednostki mocy:

• erg na sekundę
• kilogramometr na sekundę
• koń mechaniczny (KM)
• koń parowy (HP)

Zobacz hasło moc w Wikisłowniku

• moc bierna
• moc chwilowa
• moc czynna
• moc elektryczna
• moc pozorna