Meczet Proroka

المسجد النبوي, Al-Masdżid an-Nabawi) – jeden z największych meczetów świata zbudowany przez proroka Mahometa w 622 r. w Medynie. Jest to także drugie po Mekce najświętsze miejsce islamu, do którego przybywają pielgrzymi odbywający hadżdż.

Meczet Proroka

Państwo	Arabia Saudyjska
Miejscowość	Medyna
Wyznanie	islam sunnicki
Rodzaj	meczet muzułmański
Historia
Data budowy	622
Data reaktywacji	707
Położenie na mapie Arabii Saudyjskiej Meczet Proroka
24°28′06″N 39°36′39″E/24,468333 39,610833
Multimedia w Wiki Commons

Miejsce, w którym dziś stoi świątynia, pierwotnie przylegało do domu Mahometa, który osiadł tam po ucieczce z Mekki. Podstawowy plan budynku został później zaadaptowany w innych meczetach na świecie.

Początkowo meczet służył również jako sąd i szkoła religijna, a z podwyższenia przemawiali ludzie nauczający Koranu. Późniejsi władcy muzułmańscy znacznie go rozbudowali i ozdobili. W 1909 r. było to pierwsze miejsce na Półwyspie Arabskim, gdzie korzystano ze światła elektrycznego.

W południowo-wschodniej części budynku ulokowana jest zielona kopuła, pod którą znajdował się dom A’iszy oraz grobowiec Mahometa. W 1279 r. postawiono w tym miejscem kopułę, którą wielokrotnie przebudowywano i odnawiano. W 1837 r. pomalowano i ją na zielono i stąd wzięła się jej nazwa.

Oryginalny budynek

 

Oryginalny meczet został zbudowany przez Mahometa i jego towarzyszy obok domu, w którym zamieszkał po swoim przybyciu do Medyny w 622 r. Postawiony został na planie prostokąta o wymiarach 30 m na 35 m i wysokości 2 m. Ściany wykonane były z pni palmowych i błota, a dach pokrywały liście. Do środka prowadziły trzy wejścia: od strony południowej Bab ar-Rahma (Drzwi Miłosierdzia), od zachodu Bab Dżibril (Drzwi Gabriela), a od wschodu Bab an-Nisa (Drzwi Kobiet).

Wewnątrz Mahomet utworzył zacieniony obszar w południowej części budynku zwany suffah, a przestrzeń modlitewną skierował na północ w stronę Jerozolimy. Później, kiedy kibla, czyli kierunek modlitwy, został zmieniony w stronę Al-Kaby w Mekce, meczet także ukierunkowano na południe.

Siedem lat później w 629 r. meczet rozbudowano i zwiększono jego powierzchnię niemal dwukrotnie, żeby pomieścić wzrastającą liczbę wiernych. Otoczono go również 35 kolumnami.

Meczet pozostał w niezmienionym stanie do czasu rządów kalifa Umara, który powiększył jego obszar do 3575 m² i postawił drewniane kolumny.

Z kolei Usman ibn Affan dobudował kamienne arkady i otynkował budynek, jak również zmienił kolumny na kamienne.

Umajjadzi

Po śmierci Mahometa kolejni muzułmańscy przywódcy kontynuowali rozbudowę i upiększanie meczetu. W 707 r. umajjadzki kalif Al-Walid ibn Abd al-Malik wyburzył starą strukturę i zbudował w tym miejscu jeden duży meczet, w którym znalazł się również grobowiec Mahometa. Nowa świątynia mierzyła 84 m na 100 m i zbudowana była z kamieni oraz kamiennych kolumn. Ściany zaś zostały ozdobione mozaikami przez koptyjskich i greckich rzemieślników, a dziedziniec otoczono czterema minaretami.

Abbasydzi

W latach 778–781 abbasydzki kalif al-Mahdi usunął północną część meczetu w celu dalszej rozbudowy, oraz dodał dwadzieścia nowych wejść: po osiem od strony wschodniej i zachodniej i cztery od północnej.

Mamelukowie

Za rządów mameluckiego sułtana Kalawuna, nad grobowcem Mahometa wzniesiono kopułę i miejsce do rytualnego obmycia. Później inny sułtan An-Nasir Muhammad odbudował jeden z minaretów, który został wcześniej zniszczony.

Osmanowie

 

Osmańscy sułtani, którzy kontrolowali Medynę od 1517 r. do I wojny światowej również wprowadzili w meczecie wiele swoich zmian. Sułtan Sulejman ponownie przebudował zachodnie oraz wschodnie ściany meczetu i dobudował nowy minaret znany jako As-Sulajmanijja.

Gdy do władzy doszedł sułtan Abdülmecid I (1839–1861), meczet został całkowicie przekształcony (z wyjątkiem grobowca Mahometa oraz minaretu Sulajmana). Powiększono m.in. salę modlitewną oraz północną część świątyni, tak by w jej obszarze znalazło się miejsce do rytualnego obmycia. Na kopułach z kolei umieszczono cytaty z Koranu, a podłogę sali modlitewnej wyłożono marmurem i czerwonymi kamieniami. Dobudowano także piąty minaret.