Ili (kaz.
Ten artykuł od 2014-04 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Długość – 1439 km (624 km w Chinach, 815 km w Kazachstanie), powierzchnia zlewni – około 140 tys. km².
Kontynent | |
---|---|
Państwo | |
Lokalizacja | |
Rzeka | |
Długość | 1439 km |
Powierzchnia zlewni | 140 tys. km² |
Źródło | |
Miejsce | północne stoki środkowej części pasma Tienszanu |
Współrzędne | |
Ujście | |
Recypient | jezioro Bałchasz |
Współrzędne | |
Położenie na mapie Chin | |
Położenie na mapie Kazachstanu | |
Położenie na mapie Azji |
Źródła Ili znajdują się na północnych stokach środkowej części pasma Tienszanu, skąd rzeka płynie na zachód. W górnym biegu (w Chinach) Ili przyjmuje dopływy Kunes He, Kax He i Tekes. W środkowym biegu, już w Kazachstanie, Ili przyjmuje lewobrzeżne dopływy Szaryn, Szylyk, Tałgar, Kaskeleng i Kurty, po czym przepływa przez zaporowy Zbiornik Kapszagajski. Następnie zmienia kierunek na północno-zachodni, wypływa z gór na Pogórze Kazachskie i przecina pustynię Taukum. Uchodzi deltą do jeziora Bałchasz w Kazachstanie.
Rzeka jest zasilana w sposób mieszany. Wiosenne wezbrania z topniejących śniegów przechodzi w całym dorzeczu niezbyt wysoko. W pierwszej połowie maja pojawia się szybkie i wysokie wezbranie z ulewnych deszczów. W pierwszej połowie czerwca poziom wód staje się najwyższy. Powodem jest topnienie pól śnieżnych i lodowców. Przepływ w czerwcu wynosi średnio 932 m³/s. Wysoki poziom wody jest też obserwowany w listopadzie (średnio 301 m³/s). Dla rzeki charakterystyczna jest duża długość wezbrania letniego. Jest to spowodowane różnymi rodzajami zasilania dopływów, które osiągają maksima w różnym czasie.
Ili jest żeglowna od miasta Yining. Wody rzeki są wykorzystywane do nawadniania pól.
Rzeka ma trzy wyraźne terasy:
Delta rzeki (z silną gospodarka irygacyjną) porośnięta jest m.in. roślinami włóknodajnymi, np. Apocynum lancifolium.
W pobliżu Kapszagaju, na znajdujących się tuż przy rzece skałach, można odnaleźć ryty skalne przedstawiające Buddę, z VIII wieku n.e.
Główne miasta nad rzeką to Kujgan (u ujścia), Bakanas, Kapszagaj (nad Zbiornikiem Kapszagajskim), Qapqal i Yining. W dorzeczu Ili znajduje się około 22 tysięcy jezior o łącznej powierzchni 876 km².
This article uses material from the Wikipedia Polski article Ili, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.