Sumerisk: Språket tala av sumerarane

Det var, så vidt vi kjenner til i dag, ikkje i slekt med noko anna kjent språk og blir difor kalla eit isolert språk. Sumerisk hadde få språklydar, berre 4 vokalar og 16 konsonantar. Til gjengjeld hadde det ein rik grammatikk med kasus, tidsbøying og var eit agglutinerande språk.

Sumer opplevde stor innvandring av akkadarar og sumerarane tok etter kvart i bruk akkadisk. Da dei sumeriske bystatane vart innlemma i Babylon, vart sumerisk berre brukt av skriftlærde. Sjølv om språket døydde ut allereie rundt 2000 fvt. er det mykje litteratur på språket. Ein del av det er faktisk skrive av babylonarar lenge etter at sumerisk var utdøydd som talespråk.

Ein hypotese er at språket kan vera i slekt med austroasiatiske språk og stillehavsspråk.

Grammatikk

• Attinger, Pascal: Eléments de linguistique sumérienne Editions Universitaires de Fribourg. Vandenhoeck & Ruprecht, Göttingen 1993. ISBN 3-525-53759-X.
• Edzard, Dietz-Otto: A Sumerian Grammar. Brill, Leiden 2003. ISBN 90-04-12608-2.
• Falkenstein, Adam: Das Sumerische. Brill, Leiden 1959, 1964.
• Falkenstein, Adam: Grammatik der Sprache Gudeas von Lagaš. Bd 1. Schrift- und Formenlehre; Bd 2. Syntax. Analecta Orientalia. Rom 28.1978, 29.1978 (2. Aufl.).
• Hayes, John L.: Sumerian. A manual of Sumerian grammar and texts. Undena Publications, Malibu Cal 2000 (2. Aufl.). ISBN 0-89003-197-5.
• Jagersma, Bram: A descriptive grammar of Sumerian. MS, Leiden 1999 (4th preliminary version).
• Канева, И.Т.: Шумерский язык. Orientalia. Центр „Петербургское Востоковедение“, Sankt Petersburg 1996.
• Michalowski, Piotr: Sumerian. In: The Cambridge Encyclopedia of the World’s Ancient Languages. Edited by Roger D. Woodard. Cambridge University Press, Cambridge 2004. ISBN 0-521-56256-2.
• Poebel, Arno: Grundzüge der sumerischen Grammatik. Rostock 1923.
• Thomsen, Marie-Louise: The Sumerian Language. An Introduction to its History and Grammatical Structure. Akademisk-Forlag, Kopenhagen 1984, 2001. ISBN 87-500-3654-8.
• Zólyomi, Gábor: Genitive Constructions in Sumerian. in: Journal of Cuneiform Studies (JCS). The American Schools of Oriental Research. ASOR, Boston Mass 48.1996, S. 31–47. ISSN 0022-0256
• Zólyomi, Gábor: Sumerisch. In: Sprachen des Alten Orients. Hrsg. von Michael P. Streck. Wissenschaftliche Buchgesellschaft, Darmstadt 2005. (Grundlage für die hier vorgestellte Kurzgrammatik, insbesondere der Verbalmorphologie).

Leksikon

• Halloran, John Alan: Sumerian Lexicon. A Dictionary Guide to the Ancient Sumerian Language. Logogram Publishing, Los Angeles 2006. ISBN 0-9786429-0-2 (Vorversionen der Druckfassung auch im Internet verfügbar).
• Deimel, Anton: Šumerisches Lexikon. Rom 1947.

Språkslektskap

• Bengtson, John D.: The Riddle of Sumerian: A Dene-Caucasic language? In: Mother Tongue. Gloucester MA 3.1997. ISSN 1087-0326
• Djakonow, Igor M.: External Connections of the Sumerian Language. In: Mother Tongue. Gloucester MA 3.1997. ISSN 1087-0326
• Diakonoff, Igor M.: More on Possible Linguistic Connections of the Sumerians. In: Mother Tongue. Gloucester MA 5.1999. ISSN 1087-0326

Tekstar

• Sollberger, Edmond ; Jean-Robert Kupper: Inscriptions Royales Sumeriennes et Akkadiennes. In: Littératures anciennes du Proche-Orient. Les Editions du Cerf, Paris 5.1971. ISSN 0459-5831
• Thureau-Dangin, François: Die sumerischen und akkadischen Königsinschriften. Hinrichs, Leipzig 1907.
• Volk, Konrad: A Sumerian Chrestomathy. Harrassowitz Verlag, Wiesbaden 2012, (Subsidia et Instrumenta Linguarum Orientis 5) ISBN 978-3-447-06782-9.