സോംനാഥ് ക്ഷേത്രം

പത്താം നൂറ്റാണ്ടിൽ സോളങ്കി രാജാക്കന്മാരാലാണ് ഇത് നിർമ്മിക്കപ്പെട്ടത്. ദ്വാദശജ്യോതിർലിംഗങ്ങളിൽ മുഖ്യസ്ഥാനം ഇതിനുണ്ട്. രുദ്രമാല എന്ന സോളങ്കി വാസ്തു ശില്പകലാ രീതിയാണ് ക്ഷേത്രനിർമ്മാണത്തിന് അവലംബിച്ചിരിക്കുന്നത്.

സോംനാഥ് ക്ഷേത്രം
സോംനാഥ് ക്ഷേത്രത്തിന്റെ മുൻ വശം
Shown within Gujarat
അടിസ്ഥാന വിവരങ്ങൾ
സ്ഥലം	വെരാവൽ
നിർദ്ദേശാങ്കം	20°53′16.9″N 70°24′5.0″E / 20.888028°N 70.401389°E / 20.888028; 70.401389
മതവിഭാഗം	ഹിന്ദുയിസം
ആരാധനാമൂർത്തി	ശിവൻ
ആഘോഷങ്ങൾ	മഹാശിവരാത്രി
ജില്ല	ഗിർ സോംനാഥ് ജില്ല
സംസ്ഥാനം	ഗുജറാത്ത്
രാജ്യം	ഇന്ത്യ
Governing body	ഗുജറാത്തിലെ ശ്രീ സോംനാഥ് ട്രസ്റ്റ്
വെബ്സൈറ്റ്	ആധികാരിക വെബ്സൈറ്റ്
വാസ്തുവിദ്യാ വിവരങ്ങൾ
വാസ്തുവിദ്യാ തരം	ക്ഷേത്രം
വാസ്‌തുവിദ്യാ മാതൃക	മാരു-ഗുജ്രാ ശൈലി
സ്ഥാപകൻ	അജ്ഞാതം (നിരവധി നിർമ്മാണങ്ങൾ) 1169 - സോലങ്കി വംശത്തിലെ കുമാരപാലൻ 1308 - ചുടാസമ വംശത്തിലെ ഒന്നാം മഹിബാലൻ 1951 - ഹിന്ദുക്കളുടെ കൂട്ടായ്മ (നിലവിലുള്ള മന്ദിരം)
സ്ഥാപിത തീയതി	അജ്ഞാതം
പൂർത്തിയാക്കിയ വർഷം	1951 (നിലവിലുള്ളത്)
മുഖവാരത്തിന്റെ ദിശ	കിഴക്ക്

ഗസ്നിയിലെ മഹ്മൂദിന്റെ ആക്രമണകാലത്ത് ഭാരതത്തിലേറ്റവും മുഖ്യക്ഷേത്രമായിരുന്നു. അന്ന് നിത്യവും^{[അവലംബം ആവശ്യമാണ്]} ഗംഗയിൽ നിന്നു അഭിഷേകജലവും കാശ്മീരിൽ നിന്നും പൂജാപുഷ്പങ്ങളും എത്തിയിരുന്നു. 10000 ഗ്രാമങ്ങൾ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ സ്വത്തായിരുന്നു. പൂജയ്ക്ക് 1000ൽ അധികം ബ്രാഹ്മണർ, തീർത്ഥാടകർക്ക് ക്ഷൗരത്തിനു 300 ക്ഷുരകർ, രത്നങ്ങൾ പതിച്ച വിളക്കുകൾ, 200മന്ന് സ്വർണ്ണത്തിൽ തീർത്ത ചങ്ങല, 56 രത്നാങ്കിത സ്തൂപങ്ങൾ - ഇതായിരുന്നു അന്നത്തെ സോമനാഥ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ നില. 1025ൽ ഗസ്നി ക്ഷേത്രം ആക്രമിച്ച് കൊള്ളയടിച്ചു. ഭീമ-ഭോജ രാജാക്കന്മാർ ക്ഷേത്രം വീണ്ടുമുയർത്തി. 1300ൽ അലാവുദ്ദീൻ ഖിൽജിയുടെ സേനാനായകൻ ആലഫ്ഖാൻ വീണ്ടും തകർത്തപ്പോൾ ചൂഢാസനവംശത്തിലെ മഹിപാലൻ വീണ്ടുമുയർത്തി. 1390ൽ മുസഫ്ർ ഷാ 1, 1490ൽ മുഹമ്മദ് ബേഗാറ, 1530ൽ മുസഫ്ർ 2, 1701ൽ ഔറഗസേബ് എന്നിങ്ങനെ പലതവണ തകർക്കപ്പെട്ടേങ്കിലും ഓരോതവണയും ക്ഷേത്രം ഉയർത്തെഴുന്നേറ്റു. 1783ൽ റാണി അഹല്യ ഒരു പുതിയ ക്ഷേത്രം നിർമിച്ചു.1951ൽ അതേ സ്ഥാനത്ത് പുതിയ പ്രതിഷ്ഠ നടന്നു.