Деште Лут: пустина во Иран

Прогласена е за светско наследство на УНЕСКО. Површината на песокот достигнува температура од 70,7 °C, што претставува рекорд за најврела површина на Земјата.

Деште Лут
دشت لوت
Песочни образби во пустината кај Керман
Должина	480 км
Ширина	320 км
Површина	51.800 км2
Име
Изворно име	دشت لوت  (персиски)
Географија
Земја	Иран
Координати	30°36′18″N 59°04′04″E / 30.60500001° СГШ; 59.0677777878° ИГД / 30.60500001; 59.0677777878
Светско наследство на УНЕСКО
Службен назив	Пустина Лут
Критериум	vii, viii
Навод	1505
Запис	2016 (XL заседание)

 

Иран климатски припаѓа на појасот на афроазиските пустини, кој се протега Мавританија, па сè до Монголија.

Географијата на Иран се состои од висорамнини обиколени од планини и одделени со котлини. Деште Лут е една од најголемите вакви котлини, со должина од 480 long и ширина од 320 км. Се смета за едно од најсувите места на светот.

Пустината зафаќа површина од околу 51.800 км², втора по големина во Иран веднаш зад Деште Кевир. Напролет, кога е повлажно, во пустината дотекува вода од Керманските Планини, но набргу пресушува, оставајќи зад себе само камења, песок и сол.

Источниот дел на Деште Лут е ниска висорамнина покриена со солници. За разлика од тоа, средишниот дел има напоредни сртови и бразди извајани од ветерот, кои се протегаат 150 км и достигнуваат висина од 75 км. Ова подрачје е полно со кланци и вртачи. Југоисточниот дел е огромно песокливо пространство, налик на сахарските ергови, со дини високи 300 м, кои се меѓу највисоките во светот.

Според едно проучување, преку половина од пустината е сочинета од вулкански карпи. Во врелите периоди се забележуваат евапорити.

Околу 2500 п.н.е. тука постоела напредна цивилизација. На западниот раб на пустината се наоѓал древниот град Шехдад. Од источната страна бил огромниот град Шахри Сухте.

Оваа пустинска област е археолошка важност за Иран. Проучени се источното крило на Керманските Планини и западната пограничје на пустината. Пронајдени се 87 археолошки наоѓалишта од V милениум п.н.е. до доцната исламска епоха. Од нив, 23 се од бакарното и бронзеното време.

 

Сателитот „Аква“ на НАСА го набљудувал Деште Лут од 2003 до 2010 г. и забележал најврела површина на Земјата, со температури до 70,7 °C, иако самиот воздух е поладен.

Најврелиот дел на пустината е Гандом Берјан, голема висорамнина покриена со темна лава и површина од 480 км².

• Деште Кевир
• Географија на Иран