Јазично оживување или јазична ревитализација е процес кој се спроведува од некоја организација, општествена или културна група, влада или политичка организација за оживување или зголемување на бројот на говорници на некој одреден јазик.
Најчесто јазиците чиј број на говорници опаѓа се класифицирани како загрозени, мртви или исчезнати јазици. Во такви случаи, целта на јазичното оживување е да го зачува јазикот како средство за комуникација. Иако овој процес зависи од инволвираните страни или политичката и општествена околност, најчесто целта на овој процес е да се овозможи еден јазик да стане повторно активно зборуван. Овој процес е спротивен на јазичното изумирање. Добро познати примери за јазично оживување се хебрејскиот јазик, белорускиот јазик, корнишкиот јазик, манскиот јазик, шкотскиот јазик, ирскиот јазик итн.
Јазичното оживување или обратната јазична замена била предмет на научно изучување од социолингвистите, меѓу кои и Џошуа Фишмен. Изучувањето се обидува да одреди до кој степен јазикот бил „дислоциран“ за да може да се одреди кој е најдобриот начин со кој би се оживеал јазикот.
Во тесна врска со ова е предлогот на Гилад Цукерман. Цукерман го предложил терминот „оживеана лингвистика“, која би била посебна јазична дисциплина. Овој модел се заснова на теоријата на јазичниот контакт. Оваа нова дисциплина би се занимавала со универзалните методи и механизми кои се потребни за оживување на еден јазик.
Моделот на Џошуа Фишмен за оживување на мртви јазици се состои од осум чекори. Според теоријата, особено внимание треба да се обрне во раната фаза на процесот и истата треба добро да се воспостави пред да се реализираат следните фази или чекори. Осумте чекори или фази на овој модел се:
Јазикот е така дизајниран да го води процесот директно кон целта. Губење на време и труд се појавува ако не се одвива постепено.
Дејвид Кристал, во својата книга „Јазична смрт“, предлага шест фактори кои можат да помогнат при процесот на оживување. Еден јазик ќе стане сè позборуван ако:
Оваа статија од областа на лингвистиката е никулец. Можете да помогнете со тоа што ќе ја проширите. |
This article uses material from the Wikipedia Македонски article Јазично оживување, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Содржината е достапна под CC BY-SA 4.0 освен ако не е поинаку наведено. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Македонски (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.