ການບໍລິຫານ
I.ແນວຄວາມຄິດກ່ຽວກັບເລືອງການບໍລິຫານ
- ແນວຄິດກ່ຽວກັບການບໍລິຫານສາມາດສືບຍ້ອນຫລັງໄປໄດ້ເຖິງ 5000 ປີ ກ່ອນ ຄສ. ເມື່ອຊາວສຸເມຣຽນ,ເລີີ້ມມີການຈົດບັນທຶກຢ່າງເປັນລາຍລັກອັກສອນ, ສຳລັບກິດຈະກຳຕ່າງໆ ທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບການ ປົກຄອງບ້ານເມືອງ ແລະ ການຄ້າຂາຍໃນຍຸກນັ້ນ. ການບໍລິຫານເລີ້ມມີຄວາມໂດດເດັ່ນຊັດເຈນ ກລາຍຂຶ້ນເລື້ອຍໆ ເມື່ອອານາຈັກໂລມັນຂະຫຍາຍຕົວຢ່າງສຸດຂີດ, ໄດ້ທີການຈັດແບ່ງການປົກຄອງຢ່າງເປັນລະ ບົບ, ຊາວເວນິດໄດ້ປະສົບຄວາມສຳເລັດຢ່າງງົດງາມໃນການຄ້າຂາຍ. ໃນລະຫວ່າງສັດຕະວັດທີ 14 ຈົນມາເຖິງສັດຕະວັດທີ 18 ໄດ້ເກີດມີການປະຕິວັດອຸດສາຫະກຳ, ກໍ່ໃຫ້ເກີດການປ່ຽນແປງຂະໜາດໃຫຍ່, ປ່ຽນໂສມໜ້າ ການຜະລິດທີ່ຊົມໃຊ້ໃນຄອບຄົວໄປສູ່ການຜະລິດຂະໜາດໃຫຍ່ແບບອຸດສາຫະກຳ. ການປ່ຽນແປງທາງອຸດສາຫະກຳຂະຫຍາຍຕົວກ້າວໜ້າຢ່າງວ່ອງໄວ. ດ້ວຍແຮງກະຕຸ້ນຈາກແນວຄິດຂອງອາດາມ ສະມິດ ທີ່ວ່າ ດ້ວຍການຜະລິດຂະໜາດໃຫຍ່ຈຳນວນຫລາຍ(Mass Production)ດ້ວຍວິທີການແບ່ງວຽກກັນເຮັດ ແລະ ການສ້າງຄວາມກະທັດຮັດສະເພາະດ້ານຂອງພະນັກງານ(Division of labor and specialization)
- ໃນໄລຍະຕໍ່ມາແນວຄວາມຄິດການບໍລິຫານກໍ່ໄດ້ປ່ຽນແປງໄປຕາມສະຖານະການຂອງແຕ່ລະຍຸກແຕ່ລະສະໄໝ, ຕາມແຕ່ລະມູມມອງຂອງຜູ້ນຳໃນຍຸກນັ້ນ
II. ການບໍລິຫານຕາມຫລັກວິທະຍາສາດ (Scientific Management)
- W.Taytor (1856-1915)ໄດ້ຂຽນໜັງສືທີ່ມີຊື່ວ່າ "ຫລັກການການບໍລິຫານ" ຂື້ນໃນປີ 1911 ຖືໄດ້ວ່າເປັນຈຸດກຳເນີດຂອງແນວທາງການບໍລິຫານຕາມຫລັກວິທະຍາສາດ. ເຂົາໄດ້ກ່າວໄວ້ໃນໜັງສື ວ່າ "ເປົ້າໝາຍຂອງຫລັກການບໍລິຫານ" ຄືການສ້າງຄວາມຈະເລີນກ້າວໜ້າສູງສຸດໃຫ້ແກ່ເຈົ້າຂອງກິດຈະການຄວບຄູ່ໄປກັບຄວາມຈະເລີນຮຸ່ງເຮືອງສູງສຸດໃຫ້ກັບພະນັກງານດ້ວຍ.
- Taylor ໄດ້ຮັບການຂະໜານນາມວ່າ "ເປັນບິດາແຫ່ງການບໍລິຫານຕາມຫລັກວິທະຍາສາດ"
III. ປັດໃຈຫລັກທີ່ສຳຄັນຂອງການບໍລິຫານ
- ໃນການບໍລິຫານທຸລະກິດຈະປະກອບດ້ວຍ 4 ປັດໃຈທີ່ສຳຄັນຄື ຫລື 4M
- 1. ຄົນ/ບຸກຄະລາກອນ (Man)
- 2. ການບໍລິຫານເງິນທຶນ (Money)
- 3. ວັດສະດຸອຸປະກອນ ຫລື ວັດຖຸດິບ (Maternal)
- 4. ວິທີການໃນການບໍລິຫານ (Method)
IV. ໜ້າທີ່ຂອງການບໍລິຫານ ( Managerial Functions)
- ໜ້າທີ່ຫລັກຂອງຜູ້ບໍລິຫານມີ 4 ໜ້າທີ່ຄື ຫລື (POLC)
- 1. ການວ່າງແຜນ (Planing)
- 2. ການຈັດການ (Organizing)
- 3. ການນຳພາ (Leading)
- 4. ການຄວບຄຸມ (Control)
〜〜〜〜 ສຸວັນນະກອນ