ເຂດສະພານສູງ: ເຂດໃນບາງກອກ ປະເທດໄທ

ຕັ້ງຢູ່ທາງທິດຕາເວັນອອກຂອງແມ່ນ້ຳເຈົ້າພະຍາ (ຝັ່ງພະນະຄອນ) ມີອານາເຂດຕິດຕໍ່ກັບເຂດຕ່າງໆ ຮຽງຕາມເຂັມໂມງດັງນີ້

• ທິດເໜືອ ຕິດຕໍ່ກັບເຂດບຶງກຸ່ມແລະເຂດຄັນນາຍາວ ມີຄອງແສນແສບເປັນເສັ້ນແບ່ງເຂດ
• ທິດຕາເວັນອອກ ຕິດຕໍ່ກັບເຂດມີນບຸລີແລະເຂດລາດກະບັງ ມີຄອງລາດບົວຂາວ ຄອງບຶງຂວາງ ແລະຄອງແມ່ຈັນເປັນເສັ້ນແບ່ງເຂດ
• ທິດໃຕ້ ຕິດຕໍ່ກັບເຂດປະເວດແລະເຂດສວນຫຼວງ ມີທາງຫຼວງແຜ່ນດິນໝາຍເລກ 3701 (ຖະໜົນຄູ່ຂະໜານມໍເຕີເວດ້ານຊ້າຍ) ແລະຄອງບຶງບ້ານມ້າເປັນເສັ້ນແບ່ງເຂດ
• ທິດຕາເວັນຕົກ ຕິດຕໍ່ກັບເຂດບາງກະປິ ມີຄອງບຶງບ້ານມ້າ ຄອງໂຄລັດ ຄອງວັງໃຫຍ່ບົນ ແລະຄອງບ້ານມ້າ 2 ເປັນເສັ້ນແບ່ງເຂດ

ເຂດສະພານສູງເປັນທ້ອງທີ່ທີ່ມີລຳຄອງໄຫຼຜ່ານຫຼາຍສາຍ ຄອງທີ່ມີຄວາມສຳຄັນ ໄດ້ແກ່ ຄອງແສນແສບ ຄອງບ້ານມ້າ 1 ຄອງທັບຊ້າງລ່າງ ຄອງລາດບົວຂາວ ຄອງສະພານສູງ ຄອງຫລໍແຫຼ ເປັນຕົ້ນ ຕັ້ງແຕ່ອະດີດມີການສ້າງຂົວຂ້າມຄອງຂຶ້ນເພື່ອໃຫ້ຜູ້ຄົນທັ້ງສອງຝັ່ງຄອງເຫຼົ່າສາມາດຕິດຕໍ່ໄປມາຫາສູ່ກັນໄດ້ ແຕ່ເນື່ອງຈາກການເດິນທາງທາງນ້ຳມີຄວາມສຳຄັນ ຈຶ່ງຈຳເປັນຕ້ອງສ້າງຂົວຊົງສູງເຂົ້າໄວ້ເພື່ອໃຫ້ເຮືອທຸກຂະໜາດສາມາດລອດຜ່ານໄປໄດ້ສະດວກ ຂົວລັກສະນະດັງກ່າວມີຢູ່ທົ່ວໄປໃນພື້ນທີ່ ຈຶ່ງສັນນິດຖານໄດ້ວ່າເປັນທີ່ມາຂອງຊື່ "ສະພານສູງ"

ຕຳບົນສະພານສູງ ໄດ້ຮັບການຈັດຕັ້ງຂຶ້ນເປັນທ້ອງທີ່ການປົກຄອງທ້ອງທີ່ໜຶ່ງຂອງອຳເພີບາງກະປິ ຈັງຫວັດພະນະຄອນ ໂດຍກະຊວງມະຫາດໄທໄດ້ຂະຫຍາຍເຂດສຸຂາພິບານບາງກະປິໃຫ້ຄອບຄຸມເຖິງຕຳບົນນີ້ດ້ວຍໃນປີ ຄ.ສ. 1963 ຈົນກະທັ່ງໃນປີ ຄ.ສ. 1971 ຈັງຫວັດພະນະຄອນຖືກຮວມເຂົ້າກັບຈັງຫວັດທົນບຸລີ ປ່ຽນຖານະເປັນນະຄອນຫຼວງກຸງເທບທົນບຸລີ ແລະໃນປີ ຄ.ສ. 1972 ຈຶ່ງປ່ຽນແປງເປັນກຸງເທບມະຫານະຄອນ ເຊິ່ງປ່ຽນຄຳຮຽກການປົກຄອງໃໝ່ດ້ວຍ ຕຳບົນສະພານສູງໄດ້ຮັບການປ່ຽນແປງຖານະແມ່ນ ແຂວງສະພານສູງ ຢູ່ໃນການປົກຄອງຂອງເຂດບາງກະປິ

ດ້ວຍເຫດທີ່ເຂດບາງກະປິມີເນື້ອທີ່ກວ້າງຂວາງຫຼາຍແລະມີຈຳນວນປະຊາກອນເພີ່ມຂຶ້ນ ຂະນະທີ່ທ້ອງທີ່ບາງແຫ່ງຢູ່ໄກຈາກສຳນັກງານເຂດ ໃນປີ ຄ.ສ. 1989 ກະຊວງມະຫາດໄທຈຶ່ງປະກາດປ່ຽນແປງພື້ນທີ່ການປົກຄອງໃໝ່ເພື່ອຄວາມສະດວກໃນການບໍລິຫານລາຊະການ ໂດຍຈັດຕັ້ງເຂດບຶງກຸ່ມ ປະກອບດ້ວຍແຂວງຄອງກຸ່ມ ແຂວງຄັນນາຍາວ ແລະແຂວງສະພານສູງແຍກຈາກເຂດບາງກະປິ ໂດຍໃຫ້ມີຜົນໃຊ້ຕັ້ງແຕ່ວັນທີ 4 ກັນຍາເປັນຕົ້ນໄປ ຢ່າງໃດກໍຕາມ ຫຼັງຈາກແບ່ງເຂດໃໝ່ແລ້ວ ເຂດບຶງກຸ່ມຍັງຄົງມີທ້ອງທີ່ກວ້າງຂວາງແລະປະຊາກອນໜາແໜ້ນ ປະກອບກັບຄວາມຈະເລີນທາງດ້ານສາທາລະນູປະໂພກໄດ້ຫຼັງໄຫຼເຂົ້າສູ່ພື້ນທີ່ເພີ່ມຂຶ້ນເລື້ອຍໆ ໃນທີ່ສຸດເມື່ອວັນທີ 14 ຕຸລາ ຄ.ສ. 1997 ກະຊວງມະຫາດໄທຈຶ່ງມີປະກາດປ່ຽນແປງພື້ນທີ່ການປົກຄອງໃໝ່ອີກຄັ້ງໜຶ່ງ ໂດຍຮວມພື້ນທີ່ແຂວງສະພານສູງແລະໝູ່ທີ່ 7-12 ຂອງແຂວງປະເວດ ເຂດປະເວດ ຈັດຕັ້ງເປັນ ເຂດສະພານສູງ

ແລະໃນວັນທີ 7 ພະຈິກ ປີດຽວກັນ ບາງກອກໄດ້ປະກາດຕັ້ງແຂວງສະພານສູງເຕັມພື້ນທີ່ເຂດສະພານສູງຢ່າງເປັນທາງການ ເພື່ອຄວາມຊັດເຈນປລະປະໂຍດໃນດ້ານການປົກຄອງ ການບໍລິຫານ ແລະການອຳນວຍຄວາມສະດວກແກ່ປະຊາຊົນ ປະກາດທັ້ງ 2 ສະບັບເລິ່ມມີຜົນບັງຄັບໃນວັນດຽວກັນຄືວັນທີ 21 ພະຈິກ ປີດຽວກັນ ເຊິ່ງເປັນວັນດຽວກັບທີ່ສຳນັກງານເຂດສະພານສູງໄດ້ເປີດບໍລິການເປັນຄັ້ງທຳອິດພ້ອມກັບສຳນັກງານເຂດແຍກໃໝ່ທາງຝັ່ງພະນະຄອນອີກ 5 ແຫ່ງ ໄດ້ແກ່ ເຂດສາຍໄໝ ເຂດຄັນນາຍາວ ເຂດຫຼັກສີ່ ເຂດວັງທອງຫຼາງ ແລະເຂດຄອງສາມວາ

ວັນທີ່ 26 ກໍລະກົດ ຄ.ສ. 2017 ບາງກອກໄດ້ປະກາດຈັດຕັ້ງແຂວງລາດພັດທະນາແລະແຂວງທັບຊ້າງແຍກຈາກພື້ນທີ່ແຂວງສະພານສູງ ໂດຍມີຜົນບັງຄັບໃຊ້ໃນວັນດຽວກັນ ສົ່ງຜົນໃຫ້ເຂດສະພານສູງໃນປັດຈຸບັນແບ່ງເຂດການປົກຄອງຍ່ອຍອອກ 3 ແຂວງ (khwaeng) ໄດ້ແກ່

ກາສັນຍາລັກປະຈຳເຂດສະພານສູງ ມີລັກສະນະເປັນກາຮູບວົງກົມ ມີອົງປະກອບສຳຄັນຕ່າງໆ ແລະຄວາມໝາຍດັງນີ້

• ພະອິນຊົງຊ້າງເອລາວັນເທິງກ້ອນເມກແບບດ້ານກົງ ແມ່ນສັນຍາລັກຂອງບາງກອກເຊິ່ງໄດ້ຈຳລອງຈາກພາບຝີພະຫັດຂອງພົນເອກສົມເດັດພະເຈົ້າບໍລົມວົງເທີເຈົ້າຟ້າກົມພະຍານະລິດສະລານຸວັດຕິວົງເຊິ່ງໄດ້ຊົງຂຽນທູນເກົ້າ ຖະຫວາຍພະບາດສົມເດັດພະມຸງກຸດເກົ້າເຈົ້າຢູ່ຫົວ ລັດຊະການທີ 6 ເນື່ອງໃນວະໂຣກາດວັນສະເຫຼີມພະຊົນມະພັນສາ ๖๐ ພັນສາຂອງພະອົງ ໂດຍພົນເອກສົມເດັດພະເຈົ້າບໍລົມວົງເທີເຈົ້າຟ້າກົມພະຍານະລິດສະລານຸວັດຕິວົງ ໄດ້ໃຫ້ຄວາມໝາຍແກ່ພາບຝີພະຫັດນີ້ວ່າ ໝາຍເຖິງ ການບຳບັດທຸກ ບຳລຸງສຸກແກ່ປວງປະຊາແລະທາຍາດຂອງພະອົງທ່ານໄດ້ຊົງອະນຸມັດໃຫ້ບາງກອກຈຳລອງພາບໄປເປັນເຄື່ອງໝາຍ ເພື່ອໃຫ້ສົມກຽດກັບຄວາມໝາຍທີ່ພະອົງທ່ານໄດ້ປະທານໄວ້ແຕ່ກ່ອນ ແລະບາງກອກໄດ້ໃຊ້ພາບນີ້ເປັນເຄື່ອງໝາຍຕົ້ນແບບກາເຄື່ອງໝາຍຂອງບາງກອກ
• ຂົວ ແມ່ນເອກະລັກຂອງເຂດສະພານສູງ ເຊິ່ງມີລຳຄອງຫຼາຍການສັນຈອນໃຊ້ທາງນ້ຳເປັນຫຼັກ ຈຶ່ງຈຳເປັນຕ້ອງສ້າງຂົວຊົງສູງເຂົ້າໄວ້ ເພື່ອໃຫ້ເຮືອນ້ອຍໃຫຍ່ລອດຜ່ານໃຕ້ຂົວໄດ້ສະດວກ ລວມເຖິງປະຊາຊົນສາມາດໃຂ້ຂົວຢ່າງຂ້າມຄອງໄປມາຫາສູ່ກັນໄດ້ທັງສອງຝັ່ງຄອງອີກທາງໜຶ່ງ
• ນ້ຳ ໝາຍເຖິງ ເຂດສະພານສູງເປັນເຂດທີ່ມີຄອງຫຼາຍ ແລະປະຊາຊົນມີຄວາມຜູກພັນກັບຄອງ
• ດອກໄມ້ ໝາຍເຖິງ ຄວາມເປັນທຳມະຊາດແລະຄວາມຮົ່ມຮື່ນ
• ສີຂຽວ ໝາຍເຖິງ ສິ່ງແວດລ້ອມທີ່ດີ ປາດສະຈາກມົນລະພິດ
• ສີໝາກກ້ຽງ ໝາຍເຖິງເປັນສີປະຈຳສຳນັກງານເຂດສະພານສູງ

ໃນພື້ນທີ່ເຈດສະພານສູງມີທາງສາຍຫຼັກ ໄດ້ແກ່

• ຖະໜົນການຈະນາພິເສກ
• ຖະໜົນຮາມຄຳແຫງ (ສຸຂາພິບານ 3)

ສ່ວນທາງສາຍຮອງແລະທາງລັດ ໄດ້ແກ່

• ວັດລາດບົນຂາວ
• ມັດສະຍິດອັນຍຸຊະລໍ (ຫຼອແຫລ)
• ຫໍສິນຊ່ວງ ມູນພິນິດ
• ໂຮງຮຽນຕຽມອຸດົມສຶກສານ້ອມເກົ້າ
• ໂຮງຮຽນນະວະມິນທາຊິນູທິດ ຕຽມອຸດົມສຶກສານ້ອມເກົ້າ
• ໂຮງຮຽນກະເສດທິດສະດີໃໝ່
• ໂຮງໝໍກາລຸນເວດ (ກະເສມລາດ ສຸຂາພິບານ 3 ເດີມ)
• ສະມາຄົມພິທັກສັດ (ໄທ)
• ໂຮງຮຽນສີພຶດທາ

• ເວັບໄຊຕ໌ສຳນັກງານເຂດສະພານສູງ Archived 2011-11-08 at the Wayback Machine
• ເວັບໄຊຕ໌ນະຄອນຫຼວງ: ແຫຼ່ງທ່ອງທ່ຽວໃນເຂດສະພານສູງ^{[dead link]}