A lengua brigasca la é 'na variante da lengua lìgüre parlàa 'n Terra Brigasca.
Descrisiun e štoia
La é cunsidëràa (da ri ussitani) 'n parlàa dë transissiun tra 'r lìgüre e a lengua ussitana.
Brigašc | Ligüre | Ussitan | Italiàn |
labrena / cansëneštr | labrena | labrena | salamandra |
jlaus o žlaus | lampu | lhauç | lampo |
binèe | binélu | besson, gemel | gemello |
causée/cuusée | scarpa | grolla | scarpa |
fudìi | scussà/fudà/faudà | faudilh, faudal | grembiule |
ren | ninte-nièn-rèn | ren | niente |
cücren | carcosa/caicherèn | quauquarren | qualcosa |
lögn | luntàn/lògni | luenh | lontano |
arè | de tüttu/ aréu | a raitz | completamente |
Dëneàa | Denâ, deinà | Deineal, Chalendas | Natale |
beàa/bearera | béu / beà | bealera | canaletto |
agüglia/agüya | aguggia/aguglia | agulha | ago |
ciü - mai | ciü | mai | più |
cian | cian | c(l)han, pl(h)an | piano |
sciu(u) | sciùa/sciura | fl(h)or | fiore |
ciau | ciave | cl(h)au | chiave |
ögl/öy | öggiu/öju/ögliu | uelh | occhio |
pont | punte/ponte | pont | ponte |
porc | porcu | pòrc | maiale |
muragn | meaia/müàglia/müragni | muralha, mur | muro |
dëvìa | spasuia/ràma | escoba | scopa |
dëraira | senté/camin | sentièr | sentiero |
fea | pégua/ féa | fea, feia | pecora |
abeglia/abeya | ava/ àve | abelha | ape |
aré | mutòn/mautùn | aret | montone |
vurp / rinard | gurpe, vurpe | volp, rainard | volpe |
sëngriée | cinghiale | singlar | cinghiale |
ruà | burgà | ruaa | borgata |
femna | muié/dona | femna, molher | moglie |
om | maìu | òme | marito |
marì | gramu | marrit, chaitiu | cattivo |
Vèrbi
Éssu Përsuna | Prunome | Vuže |
Mi | e | sun |
Ti | ti | esti |
- | l' | è |
Nue | e | sem/sema |
Vue | e | sé |
Ili | i | sun |
Avée Përsuna | Prunome | Vuže |
Mi | e | ai |
Ti | ti | à |
- | l' | àa |
Nue | e | avem/avema |
Vue | e | avé |
Ili | i | àn |
Prëverbi
Tra i mödi d'dii che i sun arcögl'ti 'nt'u librë Il sapere degli upeghesi i s'truvo:
Ën Carnin ëndairi për fémëne ma nun per vache
Èssu cum'quili d'Viura, chi li diižu ch'li van e li i štan ëncoo in'ura
Cum ër Santa Bibiana l'ën fa quaranta dì e na sëtemana
Nòtte
Bibliografîa
- (LIJ, IT) Werner Forner, Brigasco roiasco, in R Ni d'aigüra, n. 5, 1986, pp. 4-6.
- (IT) Giulia Petracco Sicardi e Emilio Azaretti, Studi linguistici sull'anfizona Liguria-Provenza, in Dizionario Etimologico Storico Ligure, Lisciandria, Edizioni dell'Orso, 1989, pp. 11, 62. URL consultòu o 12 màzzo 2021.
- (IT) Werner Forner, L'intemelia linguistica (PDF), in Intemelion, vol. 1, Accademia di cultura intemelia, 1995, pp. 67-82.
- (FR) Werner Forner, La fumée et le feu. À propos des tentatives de délimitation de l'aire occitane sud-orientale. Première partie: De 1850 à 1950, in Mélanges dédiés à la mémoire du Prof. Paul Roux, La Farlède, 1995, pp. 155-180.
- (IT) Fiorenzo Toso, Il brigasco e l'olivettese tra classificazione scientifica e manipolazioni politico-amministrative (PDF), in Intemelion. Cultura e territorio - Quaderno annuale di studi storici dell'Accademia di cultura intemelia, n. 14, 2008. URL consultòu o 12 màzzo 2021 (archiviòu da l'url òriginâle o 22 lùggio 2011).
- (IT) Fiorenzo Toso, L'occitanizzazione delle Alpi Liguri e il caso del brigasco: un episodio di glottofagia (PDF), (ed.) Albina malerba, 2009, pp. 177-248.
Vôxe corelæ
Colegamenti esterni
This article uses material from the Wikipedia Lìgure article Lengua brigašca, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). O contegnûo o l'é disponìbile in sciâ bâze da licénsa CC BY-SA 4.0, se o no l'é diversaménte specificòu. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Lìgure (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.