Chloear

Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Chloear is e sjemisch element mit 't symbool Cl en 't atoeamnómmer 17. 't Behuuertj toete groep vanne halogene. Chloear kump bie kamertemperatuur veur es gael toet gruuen en hieël giftig gaas dichloor (Cl₂).

Verbinjinge van chloear innen oxidatietoestandj +1 of hoger, wie in natriumhypochloriet, waere väöl gebroek bie 't zuvere van water en es óntsmettingsmiddel. Daonaeve is chloeargaas 'n väöl-gebroekdje gróndjstof inne sjemische industrie veure perduksje van e breid scala aan perdukte. Inkel toepassinge van chloear en zien verbinjinge zeen:

• Natriumhypochloriet veur 't bleike van pepeer, 't doeaje van sjajelike bacteriejen en 't zuvere van kraanwater en zwumbaad;
• Insecticide, varf, petroleumindustrie, kónsstof, genaemiddele, tèkstiel en hieël väöl consumenteperdukte;
• Kaliumchloraat (KCl)₃) en kaliumperchloraat (KCLO₄) of anger chloraten en perchlorate zeen gooj oxidatoren en waere daoveur döks inne pyrotechniek gebroek;
• Inne organische sjemie waere chloearverbinjinge väöl toegepas es oxidator en in substitutiereacties;
• Bleikloug (eau de javel), in 't daacheliks laeve "chloear" geneump, bevatj 'n oplossing van natriumhypochloriet (NaClO) in water;
• Keukezaat of natriumchloried (NaCl) wuuertj gebroek es smaakmaker inne keuke;
• Zaatzoer, 'n oplossing van waterstofchloried (HCl) in water;
• Polyvinylchloried (PVC), wie in vloerzeil en LP's;
• Mósterdgaas, 'n giftige chloearverbinjing.