Blood

Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Blood is 'n vleujstof die in 't lief van dere circuleertj veure verdeiling van voorstoffen ennen aafveur van euvertollige staofe vanne stofwisseling.

Bie hoeager dere, wie reptiele, veugel, amfibieje en zougdere (inclusief de miens) zörg 't ouch veur 't verveur van zoerstof ennen aafveur van 't verbranjingsproduk koolstofdioxide en wurmdje. Bie hoeager dere wuuerdj 't blood door e hert róndjgepómp in e geslaote systeem van slaagaore, aoren en haorvater.

Insekte daotaenge höbbe gei geslaote circulatiesysteem, meistes gein zoerstofbinjendje bestandjsdeiler in 't blood enne aomhaolingsfuncties waere bie häör neet door 't blood vervöldj. Dees vleujstof wuuerdj hemolymfe geneump.

Anger geleedpuuetige höbbe sómtieds waal blood det zoerstof verveurtj, meh meistes gebäörtj det neet mit hemoglobine, meh mit hemocyanine, e kaoperhajendj zoerstofverveurseiwit det vrie in 't blood opgelos is.

Blood besteitj oet drie saorte celle: roeaj bloodcelle (erythrocyten: verantjwäördelik veur 't verveur), witte bloodcelle (leukocyten: veur 't aafwaersysteem) en bloodplaetjes (tromobocyten: veur stolling bie bleujinge).

Blood haet e groeat aantal functies en kan 't bèste waere gezeen es e vleujbaar weefsel. Inkel functies zeen:

• zoerstofverveur
• koolzoerverveur
• verveur van hormone
• verveur van nutriënt (voorstoffe):
  • sókkers,
  • aminozoere,
  • minerale,
  • vitamines
• verdeidiging taengen indringers:
  • cellulair immuniteit
  • humoraal immuniteit, mit behölp van 't
    • complementsysteem, en
    • antistoffe
• stolling van blood bie verwónjinge
• verveur van wurmdje mit name bie dere mit 'n constante lichaamstemperatuur