خون (به انگلیسی: Blood) نوعی بافت پیوندی متشکل از انواع سلول و ماده پلاسماست که در رگها جریان دارد.
لحن یا سبک این مقاله بازتابدهندهٔ لحن دانشنامهای مورد استفاده در ویکیپدیا نیست. (نوامبر ۲۰۱۹) |
بدن برای زنده ماندن به مواد مغذی و اکسیژن نیازمند است ولی فقط بودن غذا در معده و بودن اکسیژن در ششها کافی نیست، بلکه این دو باید به همه نقاط بدن برسند و خون این عمل یعنی رساندن آن مواد به همه بدن را برعهده دارد. خون در لولههایی به نام رگ جریان مییابد. قلب، خون را در رگها به جریان میاندازد.
در حدود ۷ الی ۸ درصد وزن بدن را خون تشکیل میدهد و در انسان بالغ بهطور متوسط ۵ تا ۶ لیتر از حجم بدن را خون تشکیل میدهد.
یک قطره خون شبیه به یک قطره جوهر قرمز میماند، ولی ساختارش به سادگی ساختار جوهر نیست. در حقیقت خون از سلولهای مختلفی ساخته شده است که هر یک کار ویژه ای را انجام میدهند. قرمز دیده شدن رنگ خون به دلیل وجود گلبولهای قرمز فراوان است. گلبولهای قرمز اکسیژن را در هموگلوبین خود به تمام نقاط بدن رسانده و نیاز اکسیژن سلولها را تامین میکنند. قسمت مایع خون پلاسما نام دارد. قسمت عمده پلاسما را آب تشکیل میدهد. تامین نیاز غذایی سلولهای بدن و دفع مواد زائد (عمدتا کربن دی اکسید) از جمله وظایف پلاسما است.
خون به صورت مایع است و کار اصلی آن رساندن اکسیژن و موادّ تغذیهکننده مانند گلوکز و سازنده به بافتها و کمک به دفع موادّ زائد (همچون کربن دیاکسید و اسید لاکتیک) از بافتهای بدن و دفاع در برابر میکروارگانیسمها است. این مایع بهوسیلهٔ پمپاژ قلب (یا ساختاری همانند) توسط رگها، به تمام قسمتهای بدن منتقل میشود. خون هم یک شاره و هم یک نوع بافت، محسوب میشود و بافت نامیده شدن آن، از آن روست که شامل مجموعهای از یاختههای ویژه است که وظایف و اعمال خاصی را بهانجام میرسانند. این یاختهها در مادهٔ میانیاختهای و زمینهای مایعی به نام پلاسما شناورند که به خون حالت شاره میبخشد. به دانش بررسی خون، خونشناسی گفته میشود.
خون یک بافت همبند است. در شکل RBCها گلبولهای قرمز را میبینیم. پلاکتها که به صورت دانههای ریزی است.
گلبولهای سفید ( WBC ) خون که لوکوسیتها نامیده میشوند شامل:
گرانولوسیتها خود به سه دسته ذیل تقسیم میشوند:
پلاسمای ۵۵ درصد خون را تشکیل میدهد. مایعی است که ۹۱ درصد آن را آب، ۷ درصد آن را پروتئینها، یک درصد آن را املاح معدنی و یک درصد بقیه را ویتامینها، مواد قندی و مواد لیپیدی، هورمونها و اسیدهای آمینه تشکیل میدهند. پروتئینهای عمده پلاسما آلبومین پروتئین اصلی خون میباشد که به وسیلهٔ کبد ساخته میشود و مهمترین وظیفه آن حفظ فشار اسمزی خون میباشد. در ضمن در حمل مواد غیرمعمول در آب، نظیر اسیدهای چرب آزاد نقش عمدهای دارد. فیبرینوژن، پروتئینی است که در کبد سنتز میشود؛ و پس از تبدیل شدن به فیبرین در انعقاد خون شرکت میکند. گلوبینها از نظر وزن مولکولی به سه دسته گاما گلبولینها، بتا گلبولینها و آلفا گلبولینها تقسیم میشوند؛ که مهمترین آنها گاما گلبولینها هستند که به آنتیبادیها یا ایمونو گلبولینها نیز مشهورند.
الف)قبل تولد ب)بعد از تولد
قبل از تولد
۱. خونسازی اولیه یا primitive: توسط سلولهای مزانشیم در کیسه زرد شکل میگیرد این خونسازی در ماه اول، هفته سوم و روز نوزدهم حاملگی اتفاق میافتد و پایان آن در ماه سوم حاملگی است.
۲. خونسازی قطعی یا definitive: در A.G.M آغاز میشود و سپس سلولهای بنیادی به کبد و طحال جنینی مهاجرت میکنند تا در آنجا تولید خون کنند.از هفته شش جنینی در کبد آغاز و پایان ان یک هفته بعد از تولد است.
بعد از تولد
مغز استخوان آخرین مرحله خونسازی است و تا پایان عمر ادامه دارد. شروع خونسازی در این مرحله از ماه پنجم حاملگی تا پایان عمر است. منابع (هنری _دیویدسون) و (هافبراند)
مجموعهای از گفتاوردهای مربوط به خون در ویکیگفتاورد موجود است. |
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ خون موجود است. |
This article uses material from the Wikipedia فارسی article خون, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). محتوا تحت CC BY-SA 4.0 در دسترس است مگر خلافش ذکر شده باشد. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki فارسی (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.