Киншаса

Leopoldstad) — Конго Демократиядин Республикадин кьилин шегьер, Конго вацӀун къерехал ала, Браззавиль шегьердиз (Конго Республикадин кьилин шегьер) аксина. 2010-лагьай йисан гьалдиз килигна Киншасада 10 миллиондилай пара кас яшамишзаватӀани, адан чилеррикай 60 % тӀимил агьалияр авай хуьруьн чкаяр я, вич шегьердин административ сергьятрин къенез гьахьзава. Инсанар къалиндаказ яшамиш жезвай шегьердин мягьлейри провинциядин рагъакӀидай пата чилин ичӀи са гъвечӀи паяр кьазва.

Кьилин шегьер Киншаса Лингала Kinsásá франк Kinshasa суахили Kinshasa киконго Kinsasa Пайдах Герб Уьлкве Демократиядин Республика КонгоДемократиядин Республика Конго Провинция КиншасаКиншаса Координатар HGЯOL Губернатор Андре Кимбута Янго (2007-лагьай йисалай инихъ) Бине кьунва 1881 йисуз Виликан тӀварар Леопольдвиль Майдан 9965 км² км² Юкьван кьакьанвал 240 м м Официал чӀал франк чӀал Агьалияр ▲ 9 464 000 кас кас (2012) Къалинвал 955 кас/км² Чпи-чпиз гузвай тӀвар киншасави, киншасавияр Сятдин чӀул UTC+1 Телефондин код +24312 Официал сайт http://www.kinshasa.cd/  (фр.) Киншаса Викискладда

Агьалийрин сан-гьисабдал гьалтайла Африкада Киншасадини Йоханнесбургдихъ галаз 3-лагьай чка (Лагосдинни Каирдин кьулухъ) пай ийизва. ГьакӀни франк чӀалал рахадай агьалийрин сан-гьисабдал килигна ам дуьньяда кьведлагьайди я (Париждин кьулухъ). Алай чӀаван демографиядин гьал амукьиз хьайитӀа 2020-лагьай йисуз Киншаса агьалийралди Париждилай виниз жеда.

ДРК-да, нин кьилин шегьер Киншаса я, официал яз франк чӀал кьабулнава. Гьа идаз килигна, Киншаса Франкофонияда виридалайни чӀехи шегьер, гьакӀни франк чӀалал рахадайбурун агьалийрин сан-гьисабдал гьалтайла ам кьведлагьайди я. Амма лингала рахунрин чӀал яз гьяркьуьдаказ кӀвалахарзава.

Франк чӀал администрацияда, маарифда, документар кьил кьиле ягъунра, рекьерин лишанра, прессада, ТВ-да, миллетринни жемятрин арада авай акахьунра кӀвалахарзава. Амма жемятринни миллетрин кӀапӀалрин къене авай гьакӀан акахьунра мукьдин (чкадин) африкадин чӀалари (киконго, лингала, луба и суахили) кьилин пай кьазва.

Гьа идаз килигна, медениятда франк чӀала артухвал кьазватӀани, пара чӀалар хьун Киншасадин уьмуьрдин хас тир лишан яз амукьзава.

Тайин чӀавара акъатдайбур (франк чӀалал)

• «Кайе экономик э сосьо» (Cahiers économiques et sociaux — «ЦӀийи (чавар) хабарар экономикадинни жемятдин месэлайрикай»).
• «Конго-Африк» (Congo-Afrique — «Конго-Африка»). Гьар вацра акъатдай экономикадинни медениятдин месэлайрикай журнал. Жемятдин уьмуьрдин Ахтармишунин юкьва акъудзава.
• «Потансьель» (Potentiel — «Потенциал»). Гьар йикъуз акъатдай газета.
• «Элима» (Elima). Гьар йикъуз акъатдай нянин газета

Информагенствар

Конгодин чапдай акъудунин агенство (Agence Congolaise de Presse — ACP). Гьакиматдин информагенства, 1960-лагьай йисан 12-лагьай пахундиз адан диб эцигнава.

Радио, телевидение

• «Конгодин ван» (La Voix du Congo). Радиостанция, гьукуматди контролвал кьиле тухузава
• Миллетдин конгодин радиони телевидение (Radio-télévision nationale congolaise — RTNC).

•   Анкара (Туьркия)
•   Браззавиль (Конго Республика)
•   Брюссель (Бельгия)
•   Дакар (Сенегал)
•   Тегеран (Иран)
•   Утрехт (Нидерландар)