Талғаулы Салалас Құрмалас Сөйлем
Талғаулы салаластың құрамындағы жай сөйлемдер бір-біріне тәуелсіз, дербес әрекеттерді баяндайды да, солардың тек біреуі ғана жүзеге асатынын білдіреді.
Жай сөйлемдер салаласа және тек жалғаулықты шылаулар арқылы байланысады, араларына үтір қойылады. Сөйлемге талғаулық мағына беретін және жай сөйлемдерді бір-бірімен құрмаластыратын жалғаулықтар: не, немесе, я, яки, болмаса, әйтпесе, әлде. Екі жай сөйлемнің арасында немесе шылауы бір рет келсе, онда сөйлемдер арасына үтір қойылмайды.
Ерекшеліктері
- Талғаулы салаластың бір компонентіндегі іс не оқиға ғана орындалады.
- Талғаулы салалас дүдәмалдылық, сенер-сенбестікті білдіреді.
- Талғаулы салалас тек жалғаулықты болып келеді. Оның компоненттері тек қана талғаулы жалғаулықтар арқылы байланысады.
- Талғаулы салалас сөйлем компоненттерінің арасында үтір қойылады.
Мысалы
Мен не бұл адамдардың ортасынан кетуім керек, не болмаса барша жанға тынышсыз болатын зұлымдықты қоюым керек екен ғой. (Шәкәрім). Өзі кетіп құтылды, әйтпесе өзіміз-ақ тастатқалы жүр едік. Сөз бен қылық суық көңілді жылытады немесе жылы көңілді суытады. (Ғ.Мұст.)
This article uses material from the Wikipedia Қазақша article Талғаулы салалас құрмалас сөйлем, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Мәлімет CC BY-SA 4.0 лицензиясы аясында қолжетімді (басқа шарттар көрсетілмеген жағдайда). Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Қазақша (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.