Ɩtrɩyɔm kɛ kpɛlɩ kpɛlɛkʊʊ tɛ pʊtʊ weyi ɛ-ñʊʊ mayaɣ kɔyɔ 39 nɛ yʊsaɣ ñɩŋa yɔ Y.
Ɩtrɩyɔm kɛ ɖɛzɩɣ pʊtʊ weyi ɛwɛ ñɩɣlɩm tɩyɛ, ɛwɛtʊ wɛ ɖɔɖɔ ɛzɩ lantande waa, nɛ tɔm kɛdɩtʊ paɣtʊ taa lɛ paɖʊ-ɩ kɛɖɛɖaɣ tɛtʊ naa taa, ɛ nɛ sɩkandɩyɔm nɛ lantanide waa. Ɛjaɖɛ taa lɛ, ɛkatɩ-ɩ ɛzɩ ɛwɛʊ ɛ-ɖɩlɩyɛ taa yɔ ɛlɛ nabʊyʊ taa lɛ pɛkpɛndɩɣ ɛ nɛ lantanide waa ñɩɣlɩm kɛtɛɖaɣ tɛtʊ naa taa. Ɛ-tɛ ɖiɣdiɣ agbele kʊyʊm 89Y eyeke koŋ ɖɔɖɔ mbʊ.
Pɩnaɣ 1789 Johan Gadolin lɩ ɩtrɩyɔm yɔɔ ɛlɛ ɛwɛ kalɩkɔdaɣ yɔɔ kɛ gadolinite cɛbɩyaɣ nakɛyɛ taa, kaka yɔɔ Carl Axel Arrhenius lɩna kɔyɔɔ. Anders Gustaf Ekeberg ya kalɩkɔdaɣ kɩfalaɣ ŋga se yttria. Palɩzɩ-ɩ eyeke kajalaɣ ɖeɖe pɩnaɣ 1828 pɩtɩŋna Friedrich Wöhler.
Pɩnaɣ 1787, Carl Axel Arrhenius ɛkɛ ɛgʊlʊ sɔɔja nɛ ɖɔɖɔ kpɛlɩ kpɛlɛkɩyʊ sɔsɔ, lɩɩ ɛwaɣ kɩkpɛdaɣ nakɛyɛ yɔɔ tʊmɩyɛ kɩbɩnɖɛ naɖɩyɛ taa pʊñɔtɩna Sʊyɛdɩ Ytterby haɖaa nabɛyɛ tɛ ( sɔnɔ peeɖe payaɣ Stockholm). Ɛmaɣzaɣ se pɩkɛ ñɩɣlɩm tɛtʊ pɩyʊ mbʊ patatɩɩ tɩlɩda nɛ pɩ-taa wɛ tɔnsɩtɛnɩ yɔ, pʊtʊ weyi patɩna-ɩ piteleɖida yɔ, nɛ ɛya-ɩ se ytterbite (pɩlɩna hɩɖɛ nɖɩ payaɣ haɖaa mba pɛ-tɛ ɛlɩ ɛ-yɔɔ yɔ nɛ pɩtasɩna pʊyɔɔ tɔmpiye kɩtɩnɩyɛ ite se pɩwɩlɩ se pɩkɛ ñɩɣlɩm lɩm pɩyʊ, nɛ etiyina cɛbɩyasɩ ndɩ ndɩ kpɛlɩ kpɛlɛkɩyaa sakɩyɛ se patakɩ nɛ panɩɩ pʊ-tɔbʊʊ.
Johan Gadolin, sukuli kɩtɛzɩɣ taa kɛ Åbo, lɩzɩ kalɩkɔdaɣ kɩfalaɣ nakɛyɛ yaa tɛtʊ kɛ Arrhenius cɛbɩyaɣ taa pɩnaɣ 1789 nɛ esusi ɛtakaa nɛ ɛna mbʊ pʊ-tɔm pɩnaɣ 1794. Kɛlɛ Anders Gustaf Ekeberg tisi ɛ-tʊma yɔɔ nɛ ɛya hɩɖɛ kalɩkɔdaɣ kɩfalaɣ ŋga yttria.
This article uses material from the Wikipedia Kabɩyɛ article Ɩtrɩyɔm, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Mbʋ pɛwɛɛ pɩ-taa yɔ pʋwɛɛ pɩcɛlɩna paa weyi yee ɛyʋ ɛwɛna waɖɛ yɔ asaa yee nabʋyʋ ɛwɛ ndɩ lɛ. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Kabɩyɛ (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.