Пцӏащхъуэ
СистематикэУикилӀэужьыгъуэм
| ПцӀащхъуэ | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||
| ЩӀэныгъэ хэкӀыгъэхэр | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
| Латин цӀэр | ||||||||||||||||
| Hirundo rustica Linnaeus, 1758 | ||||||||||||||||
| И щӀыпӀэр | ||||||||||||||||
 | ||||||||||||||||
здэгъуалъхьэр гъэпсом щӀымахуэр здырихыр | ||||||||||||||||
|
ПцӀащхъуэ (лат-бз. Hirundo rustica) — пцӀащхъуэ лъэпкъым хыхьэ лӀэужьыгъуэщ.
Теплъэр
Пкъы псыгъуэ кӀэ дыкъуакъуэ кӀыхьщ, дамэ папцӀэ псыгъуэщ, пэ кӀэщӀ жьабгъуэщ, лъакъуэ кӀэщӀ къару мащӀэщ. НатӀэмрэ жьэгъумрэ плъыжь-улъиягъафэщ. ТхыцӀэр фӀыцӀэ жырыфэщ, морафэ и пщэм къырекӀуэкӀыу къыщӀэуэу. Ныбэ щӀагъыр хужьщ.
Здэпсэухэр
Къаукъазым щыкуэдщ, мэлъэтэж. Абгъуэ кӀэрещӀыхь унэ блынхэм, нэгъуэщӀ лъэгапӀэхэм. Гъэм тӀо къыреш.
Ӏусыр
Ӏусыр фӀыуэ лъэтэф гъудэбадзэщ.
Адыгэ ӀуэрыӀуатэм
ПцӀащхъуэр, унэбзум хуэдэу, ижь-ижьыж лъэандэрэ цӀыхум и гъуэнэгъуу мэпсэу, и абгъуэр псэуалъэхэмзэрыщищӀынум хущӀэкъуу, и бзэрабзэр нэгъуэщӀ бзум ейм хэгъэгъуэщэгъуейщ.
Абы ди ӀуэрыӀуатэм хуэфащэ увыпӀэ щиӀыгъщ и фӀэщыгъэм щӀагъыбзэ мыхьэнэ хэха иӀэу. Ар къуажэ гъащӀэм, псынщӀагъэм я дэмыгъэщ, унэбзум, бжэндэхъум яхуэдэу, гъатхэр къезыгъэблагъэхэм ящыщщ, хъыбарыфӀзехьэщ. Лъэтеувэ уэрэдхэм ящыщ зым япэ лъэбакъуэхэр зыч щӀалэ цӀыкӀур къыхуреджэ:
| « | Мимэр иухыу пцӀащхъуэ лъэтэну | » |
, фызышэ уэрэдым деж щӀалэу къэзышэр
| « | Уэредадэ, уэгу пцӀащхъуэщ, уэредадэ, пцӀащхъуэм дохуарзэ. | » |
Адыгэхэр пцӀащхъуэм зэран хуэхъукъым, абгъуэр я пэш блыным кӀэрищӀыхьми, зэрагъэзэгъ. Абы ини цӀыкӀуи щытыкӀэ хуаӀэр псом хуэмыдэу щынэрылъагъущ фӀылъагъуныгъэ хэлъу хузэхалъхьэ къуажэхьхэм:
- «Барабатинэ, бэрэтинащхьэ, данагъуэ Ӏупэ, кӀэ дыкъуакъуэ»
- «ХьэпкӀэрапкӀэу гуэщым щӀэпкӀэ»
- «Зи кӀэр дыкъуакъуэ бгыкъур зи унапӀэ»
Псалъэжьым щыщхэм къеӀуоху:
- «Ахъшэр пшахъуэщи, гъащӀэр пцӀащхъуэщ»
Гулъытыгъуэ
Тхылъхэр
- Брат Хьэсин. Адыгэхэм я къуалэбзу щӀэныгъэр. Черкесск. 2007 гъ.
 | Мыр тхыгъэ нэмгъэсащ орнитологиэмкӀэ. Проектым удэӀэпыкъуфынущ, бгъэтэрэзу нэхъыбэ иптхэм. |
This article uses material from the Wikipedia Адыгэбзэ (Adighabze) article ПцӀащхъуэ, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Текстыр уи пащхьэ илъщ лицензэ Creative Commons Attribution/Share-Alike-м теухуауэ, изыныкъуэхэм нэгъуэщI лицензэ иIэнкIи мэхъу. Нэхъ гурIуэгъуэу ухемэ еплъ Къызэрыбгъэсэбэпыным и щыхьэт. «Уикипедиэ» — зарегистрированнэ торговэ маркэ мыкоммерческэ зэIущIэныгъэм «Викимедым и Фонд». Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Адыгэбзэ (Adighabze) (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.