Адэжынэ

? Адэжынэ
ЩӀэныгъэ хэкӀыгъэхэр
Лъэпкъышхуэ: Псэушъхьэхэр Типхэр: Кордэхэр Тип къуэдзэ: ДжабэрыӀэхэр ХэкӀ: Къуалэбзухэр ХэкӀыгъуэ: Джэдтеплъэхэр Лъэпкъ: Мэзджэд лъэпкъыр Лъэпкъыгъуэ: Адэжынэхэр ЛӀэужъыгъуэ: Адэжынэ
Латин цӀэр
Perdix perdix Linnaeus, 1758
Сурэтхэр Уикисурэтылъэм ITIS 175915 NCBI 9052

Адэжы́нэ (лат-бз. Perdix perdix) — джэдтеплъэ хэкӀыгъуэм хыхьэ, мэзджэд лъэпкъым щыщщ. Жыг щыпытӀысхьэр зэзэмызэ дыдэщ.

И щӀыбыр щхъуэ-гъуэбжафэщ, фӀыцӀафэ къыщӀэуэу; пщэ гупэр гъуэжьыфэщ, халъащхьэр щхъуэщ, ныбэгу щӀагъым къандесым ещхьу гъуафэ къызытеуэ бжыгъэ хэлъщ. Анэр нэхъ цӀыкӀущ.

Щопсэу Еуропэм, Азиэ ЦӀыкӀум, Къажэрым, нэгъуэщӀ щӀыпӀэхэм. И нэхъыбэм лъэтэжкъым, мэӀэпхъуэ. Урысейм и ищхъэрэ-къуэхьэпӀэ лъэныкъуэхэу уэсыр здэбэм щыӀэхэр ипщэкӀэ къолъатэри щӀымахуэр щырах Ипщэ Хуэхуэлейм, Къаукъазыкум, Курыт Азиэм.

Адэжынэхэм нэхъ бэгъуэгъуафӀэ ди къуалэбзухэм яхэткъым (зэ гъуэлъхьэгъуэр джэдыкӀэ 24-м нос), я бжыгъэм кӀуэ пэтми хощӀ щхьэусыгъуэ зэхуэмыдэхэм къахэкӀыу.

Адрей джэдтеплъэхэм ялъытауэ адэжынэр нэхъ щымащӀэщ Къаукъазыкум. Молэмусэ Хь. зэритхымкӀэ, е 20 лӀэщӀыгъуэм и 50 гъэхэм ар и бжыгъэкӀэ къызэрыкӀуэу щытащ. ИджыкӀэ нэхъ здэплъагъур мэкъумэшымрэ Ӏэшымрэ здэкӀащхьэ къущхьэ лъапэхэрщ — мэкъупӀэхэм, хьэсэпкъхэм, чыцалъэхэм, псыхъуэхэм.

Ӏус нэхъыщхьэр: удз тхьэмпэ, жылэ, гъавэхэкӀ, хьэпщхупщ.

• Адэджынэ, къацэхэс — беслъэнейхэр зэреджэ;
• Губгъочэт, ныбгъукӀако — кӀахэ лъэпкъхэр зэреджэ;
• Губгъуэджэд — къэбэрдей лъэныкъуэм и етӀуанэ еджэкӀэ.

«Адэжынэм и гъащӀэр Тхьэм уигъэгъэунэху» гъыбзэм къикӀыр: «шынагъуэ зэпымычым ухэмыкӀыу упсэу» жиӀэщ.

• Адэжынэхэр
• АдэжынэцӀыкӀу
• Perdix hodgsoniae

Мыр тхыгъэ нэмгъэсащ орнитологиэмкӀэ. Проектым удэӀэпыкъуфынущ, бгъэтэрэзу нэхъыбэ иптхэм.

• Адыгэхэм я къуалэбзу щӀэныгъэр. Брат Хьэсин. Черкесск. 2007 гъ.