Адыгэхэм я щыгъуэ (хьэдагъэ) махуэ — Шъыгъо мафэ - накъыгъэ мазэм и 21-м адыгэхэм я щыгъуэ махуэщ.
А махуэр къызэрыхахар зэпхар мыращ: накъыгъэм и 21 махуэм 1864 гъэм Урыс-Къаукъаз зауэр Кбаадэ къуэм и деж щиухауэ ялъытэ, урысхэр Къаукъазым ис цӀыхухэм къатекӀуэу. Абы къыхэкӀыу 1763 гъэм щыщӀэдзауэ 1864 гъэ хъуху (илъэси 101) екӀуэкӀа зауэр апхуэдэ гуӀэгъуэшхуэкӀэ иухащ. А лъэхъэнэм щыгъуэ адыгэу зауэм къелауэ урысхэм я унафэ щӀэтыну хумейхэр хы Ӏуфэм нэс яшэрти, кхъухьхэм ирагъэтӀысхьэурэ Уэсмэн Империем яхурт. Зауэ нэужым Къаукъазым щыпсэуу щыта адыгэхэм ящыщу Хэкум къинэжар 5% къудейщ.
Накъыгъэм и 21 махуэр Урысейм и республикищым (Адыгей, Къэбэрдей-Балъкъэр, Къэрэшей-Шэрджэс) я щыгъуэ махуэщ икӀи Къэбэрдей-Балъкъэрым а махуэр мылэжьэгъуэ махуэу щыщытщ.
А махуэм адыгэхэр куэду щыпсэу щӀыпӀэхэм зэхуэс щащӀ, я гуауэм и инагъыр мыдрей лъэпкъхэм ирагъэлъэгъуну икӀи нагъэсэну щогугъхэр.
Накъыгъэм и 21-р щыгъуэ махуэу икӀи мылэжьэгъуэ махуэу 1990 гъэм траухуауэ щытащ. Ар адыгэхэр титул статус яӀэу щыпсэу республикэхэм 1994 гъэм цӀэ иӀэу траухуащ.
Нобэ, адыгэхэм я бжьгъэр мелуаниплӀым носыр, абы я нэхъыбапӀэр хамэ щӀыпӀэ, хамэ къэрал 40 щӀигъум щопсэухэр. Иныкъуэхэм зауэ зэманым къекӀуэкӀа цӀыхуукӀымрэ хэкужьым щхьэхуимыту ирахунымрэ — лъэпкъгъэкӀуэду щытауэ ябжыр.
Адыгэхэм нэмыщӀ, накъыгъэм и 21-р я щыгъуэ махуэу щытщ адыгэхэм я благъэ лъэпкъхэм — абазэхэмрэ азгъейхэмрэ, адыгэхэм ягъусэу зауэм и гуауэмрэ хэкум ихуныгъэмрэ дэзыгуэшахэр.
This article uses material from the Wikipedia Адыгэбзэ (Adighabze) article Адыгэхэм я хьэдагъэ махуэ, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Текстыр уи пащхьэ илъщ лицензэ Creative Commons Attribution/Share-Alike-м теухуауэ, изыныкъуэхэм нэгъуэщI лицензэ иIэнкIи мэхъу. Нэхъ гурIуэгъуэу ухемэ еплъ Къызэрыбгъэсэбэпыным и щыхьэт. «Уикипедиэ» — зарегистрированнэ торговэ маркэ мыкоммерческэ зэIущIэныгъэм «Викимедым и Фонд». Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Адыгэбзэ (Adighabze) (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.