Ипшэ Америкэ: континент

Ипшэ Америкэ — ипшъэ шӀыпӀэ Америкэм, ШӀыгум ИкъуэхьапӀэмрэ Ипшъэ Лъэныкъуэм щыхэт.

ТӀумщыгъуи ишӀыпӀэ гуэрэхэр Ишъхъэрэ Лъэныкъуэм хеубыдэ. Хыхэм Ӏуфэ здиӀар: Шъэху океаным — къуэхьапӀэмкӀэ, Атлантикэм — къуэкӀыпӀэмкӀэ, и гъунапкъэхэр Ишхъэрэ Америкэм и де Дариэн ӀузэвымкӀэ, Кариб хымкӀэ ирокӀуэ.

Ипшэ Америкэ: Тхыдэр, Къэралхэр, ЛъэпӀкъхэр
Ипшэ Америкэ: Тхыдэр, Къэралхэр, ЛъэпӀкъхэр

Ипшэ Америкэм абы пэмыкӀыу бжыгъэ хы тӀыгу амэ хабжэ, абыхэм янэхъыбэхэр къэрал хэтхэм яуэ. Кэриб хы тӀыгухэр Ишъхъэрэ Америкэм хабжэ. Ипшъэ Америкэм икъэрал Кариб хым илъхэр абы хэт: Колумбиэ, Венесуэлэ, Гайанэ, Суринам, Фрэндж Гуианэ яцӀэр — Кэриб Ипшъэ Америкэ

Псалъэ "Америкэр" япэдыду ицӀу тезытхар итхыпхъэм Мартин Валдзэмуллер, а итхыпхъэм шӀыпӀэм латиныбзэкӀэ Америго Веспуччи ицӀэр тритха. А хулъхугъэра жызыӀар Христофор Колумбым къыгъуэта шӀыпӀэхэр Индиэкъым, ахэр Хэку КӀэхэ, япэкӀэ Еуропэм ямышъахэр.

ШӀылъэм иинагъыр — 17,8 милыуан км², джылу дэсыр — 385, 742, 554.

Тхыдэр

Ипшэ Америкэ: Тхыдэр, Къэралхэр, ЛъэпӀкъхэр 
Ипшэ Америкэ: Тхыдэр, Къэралхэр, ЛъэпӀкъхэр 

ШӀылъэм итхыдэр щыуэ бгуэч хъуну. Япэрер - лъэпӀкъ исахэм (Еуропэм имыубыд кӀышъэ) язэфӀэувэкӀэр, къэру къыщаштам, яхэкӀуэдэжьыгъэр. ЕтӀыуану — Еуропэ къэралхэм яубыдын щыкӀадзар (Конкиста) — 1500-1800 гъэхэм. А гъэхэм шӀылъэм инэхъыбэр къэралитӀым яӀыгът (Эспаниэмрэ Португалиэмрэ) Апщыгъуэра лэтин-амэрикэм икъэрал нэхъыбэм ябзэри, экономикэри, къэралыгъуэри щызэфӀэувар.

Къэралхэр

Ипшэ Америкэ: Тхыдэр, Къэралхэр, ЛъэпӀкъхэр 
Къэралыр Инагъыр (км²) Джылу дэсыр (2008 гъэмкӀэ)
1. Ипшэ Америкэ: Тхыдэр, Къэралхэр, ЛъэпӀкъхэр  Архентинэ 2,766,089 40,677,348
2. Ипшэ Америкэ: Тхыдэр, Къэралхэр, ЛъэпӀкъхэр  Боливиэ 1,098,580 8,857,870
3. Ипшэ Америкэ: Тхыдэр, Къэралхэр, ЛъэпӀкъхэр  Бразил 8,514,877 191,908,598
4. Ипшэ Америкэ: Тхыдэр, Къэралхэр, ЛъэпӀкъхэр  Венесуэлэ 912,050 26,414,815
5. Ипшэ Америкэ: Тхыдэр, Къэралхэр, ЛъэпӀкъхэр  Гайанэ 214,970 770,794
6. Ипшэ Америкэ: Тхыдэр, Къэралхэр, ЛъэпӀкъхэр  Колумбиэ 1,138,910 45,013,674
7. Ипшэ Америкэ: Тхыдэр, Къэралхэр, ЛъэпӀкъхэр  Парагуай 406,750 6,347,884
8. Ипшэ Америкэ: Тхыдэр, Къэралхэр, ЛъэпӀкъхэр  Перу 1,285,220 27,925,628
9. Ипшэ Америкэ: Тхыдэр, Къэралхэр, ЛъэпӀкъхэр  Суринам 163,270 438,144
10. Ипшэ Америкэ: Тхыдэр, Къэралхэр, ЛъэпӀкъхэр  Уругуай 176,220 3,477,778
11. Ипшэ Америкэ: Тхыдэр, Къэралхэр, ЛъэпӀкъхэр  Фолклэнд хы тӀыгухэр (Архентинэрэ Британиэшхуэрэ зэпаубыд) 12,173 2,967
12. Ипшэ Америкэ: Тхыдэр, Къэралхэр, ЛъэпӀкъхэр  Фрэндж Гуианэ (Фрэндж) 91,000 209,000
13. Ипшэ Америкэ: Тхыдэр, Къэралхэр, ЛъэпӀкъхэр  Чили 756,950 16,454,143
14. Ипшэ Америкэ: Тхыдэр, Къэралхэр, ЛъэпӀкъхэр  Экуадор 283,560 13,927,650
15. Ипшэ Америкэ: Тхыдэр, Къэралхэр, ЛъэпӀкъхэр  Ишъхърэ Джэрджэрэ, Ишъхърэ Сандыуч хы тӀыгухэр 3,093 20

ЛъэпӀкъхэр

Файл:Moxeno.jpg

ЭтникэмкӀэ Ипшэ Америкэ щыуэ бгуэч хъуну: индехэр, еуропэхэр, африканхэр. Колумбиэ, Экуадор, Венесуэлэ къэралхэм янэхъыбу дэсыр лъэпӀкъ зэхэпхъа (эспанхэмрэ лъэпӀкъ исахэмрэ къатекӀахэр). КъэралитӀ къуэдем: Перурэ Боливиэрэ индехэм янэхъыбаӀуэр. Брэзил, Колумбиэ, Венесуэлэ нэхъыбэ хъухэр африканхэра. Архентинэм, Чили, Брэзилым нэхъыбэхэр еуропэм къикӀахэм ящыщ — Эспаниэмрэ Урымымрэ. Брэзилым португалхэр, джэрмэнхэр, урымхэр, эспанхэр джоуэ янэхъыбу мэпсо.

Бзэр

Ипшэ Америкэм бзэ нэхъ яшъэхэр португалымрэ, эспаныбзэмрэ, Португал бзэмкӀэ здэпсалъэхэр Бразилым, ар 50 % джылу хъуам Ипшъэ Америкэм исхэм. Эспаныбзэр Ипшъэ Америкэм и нэхъыбэ къэралхэм ибзэ Ӏэташъхьа. Абы пэмыкӀыу индеэхэм ябзэхэр: кечуа (Экуадорым, Боливиэ, Перум джоуэ), гуарани (Парагуайрэ Боливиэрэ), араукани бзэр (Чилирэ Архентинэрэ)

Бзэхэмрэ, джылу зезыхьа-псалъэхэмрэ:

Tags:

Ипшэ Америкэ ТхыдэрИпшэ Америкэ КъэралхэрИпшэ Америкэ ЛъэпӀкъхэрИпшэ Америкэ БзэрИпшэ АмерикэАтлантикэ ОкеанИшхъэрэ Америкэ

🔥 Trending searches on Wiki Адыгэбзэ (Adighabze):

УашхэБылътырыкуКъэбэрдей пщыгъуэРихьаныеУилиям ШекспирБытырбыхуЧилиИнджылыбзэСуахилиАдыгэ ХэкуШъэт-КъалэАнтонин ДворжакХъырцейКъэбцӀацӀэжьейШуецэШыхулъагъуэӀестуарийТаджыкыстэнРеспубликэ КосовоСыхьэт зонэКъэбэрдей-шэрдэс газетхэмрэ журналхэмрэ я списокМэгъэсЩэху ХышхуэИшъхъэрэ МакедониэДжэдухэрКӀэмпӀалГанс Христиан АндерсенИталэДжэнетаЛингалабзэШэшэн РеспубликэКъардэнгъущӀ, ЗырамыкуМэлыхъуэбзуХъутей Жылэ РеспубликэЩачэСербиэАмкӀыщАбдзаххэрМэжарейКъэхъунПщылӀыгъуэДемократ Джэрмэн РеспубликэДзэлыкъуэкъуажэНидерландхэбзэКъалэ нэхъышъхьэрКӀыгуугу лъэпкъырАустриэСловакиэВалерия Гай Германика🡆 More